سهم آذربایجان از درآمد 13هزار میلیاردی سونگون؛ تقریبا هیچ..

به گزارش می متالز، معدن مس سونگون واقع در شهرستان ورزقان یکی از بزرگترین معادن غنی کشور است که غالب مواد معدنی آن را مس تشکیل می‌دهد. وجود این معدن در منطقه محرومی به نام ورزقان علاوه بر شکوفایی آن‌ منطقه می‌تواند بخشی از اقتصاد شمال غرب کشور را هم شکوفا کند به طوریکه آمار اشتغال و صادرات را بالا ببرد.

مشکلات بزرگی از جمله مدیریت نابسامان شرایطی را به وجود آورده که نه تنها روال اقتصادی این معدن طی نشده بلکه مردم منطقه را با چالش‌های مهمی درگیر کرده است. بررسی آخرین وضعیت این معدن و راهکارهای شکوفایی اقتصادی منطقه ورزقان، اللهوردی دهقانی نماینده مردم شریف ورزقان و خاروانا به رشته تحریر درآورده شده که در ادامه مشاهده می‌کنید.

صنعت مس نیازمند سه ضلع فناوری، ثروت و صنعت‌گران

دهقانی نماینده مردم ورزقان و خاروانا در مجلس یازدهم با اشاره به آخرین وضعیت تولید و اکتشاف در مس سونگون اظهار داشت: سال‌های سال است که مس سونگون محور توسعه آذربایجان قرار گرفته است. ذخایری که در این معدن وجود دارد در حال حاضر به 1/6 میلیاردتن ذخیره مس رسیده است و همچنان اکتشافات درحال انجام است. با پیش‌بینی‌هایی که انجام شده ذخایر این معدن به 3 میلیارد تن می‌رسد. همچنین پهنه‌های جدیدی در ورزقان و سایر نقاط استان کشف شده که از نظر ذخیره معدنی در کلاس مس سونگون هستند. بنابراین مس می‌تواند در آذربایجان به یک صنعت بزرگ تبدیل شود. در کنار این موضوع مس سونگون، نباید فقط به کارخانجات خام و مس کاتد اکتفا کند چراکه زنجیره تولید مس از صفر تا صد به علاوه صنایع پایین دستی مس و صنعت مس می‌تواند با اتصال به فناوری و دانشگاه در استان نهادینه شود. سه ضلع فناوری، ثروت و صنعتگران اگر دست به دست هم دهند می‌توان صنعتی به نام مس را به وجود آورد که صدها سال ادامه‌دار شود.

سهم آذربایجان از درآمد 13 هزار میلیاردی مس سونگون؛ تقریبا هیچ..

وی درآمد سالانه مس سونگون را نزدیک به 13 هزار میلیارد تومان عنوان کرد و گفت: سعی می‌کنیم با راه اندازی فازهای بعدی این درآمد را تا 30 هزار میلیارد تومان افزایش دهیم. اولین برنامه ما جذب بخشی از این ارقام برای خود شهرستان و به نفع مردم است و سعی داریم رقم قابل توجهی از این رقم جذب استان و ورزقان شود. از این رقم تقریبا بهره خاصی نمی‌بریم. شرکت ملی مس می‌تواند بخش اعظمی از این مبلغ را در هر حوزه‌ای که بخواهد در بخش ورزقان سرمایه گذاری کند. دومین اقدام ما مربوط به جلوگیری از خروج مواد معدنی است. اگر مواد تولیدی مس با فکر و اندیشه صنعتگران ترکیب شود، ارزش افزوده دوچندانی خواهد داشت. نه تنها فرار سرمایه از استان را کاهش می‌دهد بلکه باعث جذب سرمایه‌گذاری هم خواهد شد. آینده توسعه و پیشرفت و رفاه مردم در دستان مس سونگون است.

صنعت مس، ضامن 40 درصدی اشتغال و نقدینگی آذربایجان‌ شرقی

نماینده مردم ورزقان با بیان اینکه ایجاد کارخانه ذوب در کنار مس موضوعی غیرقابل انکار است تصریح کرد: بیش از 90 شرکت در کنار مس سونگون فعال هستند. هرچقدر تولیدات مس را با زنجیره‌های ارزش افزوده، توسعه دهیم نه تنها در ورزقان بلکه در خود استان برای ده‌ها هزار نفر ایجاد اشتغال خواهد کرد. ارزش افزوده‌ای که سالانه توسط این مجموعه ایجاد می‌کند فرصت های جدید اشتغال را به وجود خواهد آورد. اگر سیاست‌های اعمال شده اجرا شود، نزدیک به 40 درصد اقتصاد استان را از نظر نقدینگی و اشتغال تضمین خواهد کرد. البته در این میان شیطنت‌هایی هم صورت گرفت. برخی از اقداماتی که در گذشته نمود پیدا کرد جنبه تبلیغاتی داشت. به طور مثال اینگونه مطرح کردند که قطعات ذوب را از آذربایجان خارج کرده و در سایر بخش های کشور مورد استفاده قرار می‌دهند در حالی که اصلا چنین چیزی نیست حتی یک چرخ دستی هم از آذربایجان خارج نشده است چه برسد که دستگاه‌های ذوب مس را خارج کنند.

خروج تجهیزات ذوب از مس سونگون؛ دروغ آشکار

دهقانی خروج  تجهیزات ذوب از مس سونگون را دروغی آشکار خواند و گفت: همه این مسائل دروغ محض است. بیشتر از 20 سال است که موضوع ذوب در مس سونگون مطرح است. اگر فنی‌تر به مساله نگاه کنیم ذوب مس به دو روش انجام می‌شود. روش اول باعث ایجاد آلایندگی می‌شود. در حالی که منطقه ورزقان سرسبز و کوهستانی بوده و این روش غیرقابل استفاده است و اجازه این کار هم داده نشد. روش دوم به نام ذوب فلش معروفیت دارد که متاسفانه در سال‌های گذشته این روش در ورزقان مورد استفاده قرار نگرفت. با گذشت زمان تحریم‌ها افزایش یافت و در نتیجه این فناوری که در اختیار کشور فنلاند قرار داشت به ایران نرسید. قرار بود از طریق هیدرومتالوژی مس کنسانتره تولید شود ولی در چهارسال گذشته این هم به فراموشی سپرده شد.

کارخانه ذوبِ مس؛ وعده‌های معلّق

وی ادامه داد: گفتند که می‌خواهیم ذوب مس را در سونگون راه‌اندازی کنیم. البته این روش از سایر روش‌ها متفاوت است. در این روش، مسِ استخراج شده در حمام‌های ذوب عملیاتی می‌شود و ذوب صدهزارتنی قرار است در ورزقان ایجاد شود. ولی تاکنون نه پیمانکار مشخص شده و نه کارخانجات ورود کردند. چندی قبل در برخی رسانه‌ها اینگونه مطرح شد که تجهیزات ذوب را قرار است از ورزقان خارج کنند در حالی که تاکنون هیچ تجهیزاتی مربوط به ذوب مس به ورزقان ارسال نشده که اکنون بخواهند خارج کنند. هرکس ادعا دارد حداقل نام چند قطعه از این تجهیزات را اعلام کند. فقط در حدود 20درصد از تجهیزات لازم برای تولید کنسانتره به ورزقان ارسال شده است.

توقف طرح‌های توسعه مس از سال94

وی با نام بردن از روش‌های ذوب مس یادآور شد: تاکنون هیچگونه تجهیزاتی از ورزقان خارج نشده و مخالف توسعه مس سونگون هم نیستم. بلکه می‌توانم این ادعا را داشته باشم که تنها فردی که توسعه مس سونگون را پایه‌گذاری کرده بنده هستم. چون در گذشته برخی افراد شعار کارخانه ذوب را مطرح می‌کردند اما در عملیاتی کردن آن ناتوان بودند. در همین حال اعلام کردم کارخانه ذوب کجاست؟ چرا اثری از این کارخانه نیست؟ جلوگیری از خروج کنسانتره خام و ایجاد صنایع پایین دستی جزو اولویت‌های کاری خواهد بود. بنابراین برای جلوگیری از خروج کنسانتره خام تلاش می‌کنیم ذوب مس را در ورزقان اجرایی کنیم. شرکت‌های مختلف اعلام کردند که روش فلشی را نمی‌توان اجرایی کرد و مجبور شدیم روش هیدرومتالوزی را جایگزین روش فلشی کنیم. همین روش در شهربابک کرمان هم اکنون مورد استفاده قرار می‌گیرد. در سال 93 مصوب کردیم که دو کارخانه ذوب هیدرومتالوژی با ظرفیت یکصد هزار تن در ورزقان ایجاد شود ولی در سال 94 که مسوولیت بنده تمام شد، مسوولین وقت این طرح را متوقف کردند.

بی‌توجهی به مصوبه هیئت دولت درباره شهرک مس ورزقان

دهقانی ابراز داشت: گفتند می‌خواهیم کارخانه ذوب را احداث کنیم در حالی که تا الان هیچگونه کارخانه ذوبی در ورزقان وجود ندارد بنابراین در حال حاضر مصمم بر ایجاد کارخانه ذوب به روش حمام‌های ذوبی هستیم. البته تاکنون هیچگونه قراردادی با هیچ شرکتی منعقد نشده است. البته اگر این طرح هم اجرایی نشود قطعا از طریق سایر روش‌ها کارخانه ذوب مس را در ورزقان ایجاد خواهیم کرد. سیاست ما این است که به هیچ وجه کنسانتره خام از استان خارج نشود. در سال 92 مجوز احداث شهرک صنعتی مس را از هیئت دولت اخذ کردیم و قرار بود شرکت مس در شهرستان ورزقان این طرح را اجرایی کند ولی متاسفانه تعطیل شد.

تولید فازهای بعدی کنسانتره به شرط ایجاد صنایع پائین دستی

نماینده مردم ورزقان در پایان گفت: شرکت ملی مس اعلام کرده فاز‌های بعدی تولید کنسانتره را در ورزقان ایجاد می‌کند. اگر شرکت ملی مس، صنایع پایین دستی را ایجاد نکند با این طرح مخالفت‌ خواهم کرد. به حد کافی کنسانتره وجود داشته و از استان خارج می‌شود. موضوع اصلی در بحث مس سونگون، ایجاد زنجیره ارزش افزوده در ورزقان است. اگر این زنجیره در این منطقه ایجاد شود نیازی به خروج کنسانتره نیست.