مهم‌ترین توافق پس از WTO

به گزارش می متالز، با توجه به تعداد کشورهای امضا‌کننده این پیمان، مجموع تولید ناخالص داخلی و جمعیت آنها، توافق‌نامه منطقه آزاد تجاری آفریقا، مهم‌ترین توافق‌نامه تجاری از زمان شکل‌گیری سازمان تجارت جهانی است. زمان امضای این پیمان نیز بسیار مهم است، زیرا جهان با روند رو به رشد تدابیر محدودکننده تجاری و نیز مقاومت و گاه دشمنی با ایجاد پیمان‌های تجاری منطقه‌ای روبه‌رو بوده است.

اهداف اصلی تشکیل منطقه آزاد تجاری آفریقا بدون شک بسیار بزرگ هستند: تسهیل تجارت درون قاره‌ای، توسعه زنجیره ارزش منطقه‌ای برای کمک به الحاق فراگیرتر آفریقا به اقتصاد جهان، حرکت به سمت صنعتی شدن، رقابت‌پذیری و نوآوری و در نهایت کمک به رونق اقتصادی قاره آفریقا مهم‌ترین این اهداف هستند. این برنامه بزرگ فوایدی دارد و نیز اجرای آن با چالش‌هایی روبه‌رو خواهد بود که در ادامه به برخی از این موارد اشاره می‌کنیم.

یکی از فواید شکل‌گیری منطقه آزاد تجاری آفریقا، افزایش حدود ۵۰درصدی حجم تجارت در این قاره در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۱۰ است. تحقق این پیش‌بینی یک گام بزرگ به سمت رونق اقتصادی خواهد بود. در کوتاه‌مدت کسب‌وکارهای کوچک و متوسط که بخش اعظم شرکت‌های قاره آفریقا را تشکیل می‌دهند، بیشترین سود را از شکل‌گیری این منطقه آزاد کسب خواهند کرد، اما در میان‌مدت و بلندمدت فواید این برنامه نصیب تمامی شهروندان آفریقایی خواهد شد.

یکی از اثرات مهم شکل‌گیری منطقه آزاد تجاری آفریقا، رونق در بازار کار این قاره است. افزایش فرصت‌های شغلی برای نیروی کار رو به رشد قاره آفریقا دارای فواید اقتصادی و سیاسی است، زیرا نرخ‌های بالای بیکاری به ضعف در اقتصاد و ناآرامی‌های اجتماعی منجر می‌شود. از دید بسیاری از تحلیلگران، ضروری است قاره آفریقا برای جمعیت جوان خود فرصت‌های شغلی کافی ایجاد کند. رشد جمعیت قاره آفریقا بالاست و در سال‌های آینده بیکاری یک معضل بزرگ خواهد بود.

تحول ساختاری کشورهای آفریقایی یک ضرورت و هدفی دیرینه برای رهبران این قاره بوده است. توسعه تجارت بین کشورهای آفریقایی بر بخش صنعت و تولید کارخانه‌ای این قاره اثرات بزرگ خواهد داشت و به آن تحول ساختاری کمک خواهد کرد. تحول درونی در قاره آفریقا جایگاه این قاره در تجارت جهانی را متحول می‌کند و قدرت چانه‌زنی آفریقا در پیمان‌های تجاری خارجی را بالا خواهد برد. یک نکته مهم که رعایت آن برای موفقیت این پروژه عظیم ضروری است، این است که هرگونه توافق باید زمینه کسب مزایا از سوی تمامی کشورهای آفریقایی را فراهم کند، به عبارت دیگر ضروری است این پروژه یک پروژه برد_برد باشد در غیر این صورت پیشرفتی در تلاش مشاهده نخواهد شد.

همچنین ضروری است صندوقی برای جبران خسارت‌های کشورهایی که با اجرای برنامه‌های جدید مدتی زیان می‌بینند تاسیس شود. موضوع دیگر، ضرورت تدوین سازوکار حل اختلاف و تصمیم‌گیری‌های جمعی است. پروژه منطقه آزاد تجاری آفریقا از جنبه‌های مختلف یک پروژه عظیم است و ضروری است در تمام مراحل پیشرفت آن، به همه مسائل توجه شود. می‌توان گفت مهم‌ترین چالش‌های پیش روی این پروژه بیشتر ماهیت سیاسی دارند تا اقتصادی. این پروژه با اهداف بسیار جذاب اقتصادی از جمله توسعه همکاری‌های تجاری، جذب سرمایه‌گذاری خارجی، رونق اقتصادی و ایجاد فرصت‌های شغلی برای نیروی کار آغاز شده، اما مسلما تفاوت‌های متعدد و عمیق که بین اولویت‌های کشورهای آفریقایی وجود دارد، موانعی در مسیر حرکت به‌وجود خواهد آورد.

آندرآ کافلیس -  ریسرچ گیت