مشکل تامین ورق لوله و پروفیل رفع می شود/ صادرات یک میلیارد دلاری، چشم انتظار فولاد مبارکه

به گزارش می متالز، در جلسه هیأت دولت که در حضور رهبر معظم انقلاب برگزار شد، ایشان به مشکل کمبود ورق فولادی به عنوان مواد اولیه واحدهای تولیدی اشاره کرده و خواستار رفع اینگونه ناهماهنگی ها شده و تاکید کردند که اتفاقاً ورق فولادی مناسبی، در ایران تولید می شود.

با توجه به این که سال ۱۳۹۹ به عنوان سال «جهش تولید» نامگذاری شده و بالاترین مقام رسمی کشور، به وجود مشکل تامین ورق فولادی اشاره کردند، «بازار» در گفت و گو با دکتر کیومرث فتح اله کرمانشاهی ـ دبیر جدید سندیکای تولید کنندگان لوله و پروفیل فولادی ـ مشکلات به وجود آمده در تامین مواد اولیه این نوع واحدهای تولیدی بررسی شد. کیومرث فتح اله کرمانشاهی، پیش از این مدتی، معاون سازمان توسه تجارت ایران بوده است.

در جلسه هیأت دولت که اوایل شهریور امسال به صورت ویدئو کنفرانسی در حضور مقام معظم رهبری برگزار شد، رهبر انقلاب گفتند ناهماهنگی هایی وجود دارد و برخی از تولید کنندگان مواد اولیه ای مثل ورق فولادی را از کارخانه های فولادی نمی توانند دریافت کنند. با توجه به این که جنابعالی دبیر سندیکای تولید کنندگان لوله و پروفیل هستید و این مباحث، مرتبط با صنعت لوله و پروفیل است، دقیقاً در این حوزه چه مشکلاتی وجود دارد.

بحث اصلی ما، تامین مواد اولیه برای واحدهای فعال در صنعت لوله و پروفیل است. اخیراً و بعد از آن جلسه هیأت دولت، ما جلسه خوبی با مسوولان شرکت فولاد مبارکه داشتیم. در این جلسه، توافق و تفاهم های خوبی با مسوولان این شرکت به عمل آمد. ما با همفکری همدیگر، تفاهم نامه ای را تهیه کردیم.

این تفاهم نامه باید عملیاتی شود. مسوولان شرکت فولاد مبارکه قول دادند که ورق مورد نیاز واحدهای عضو سندیکای لوله و پروفیل فولادی را تامین کنند. اگر این تامین مواد اولیه اتفاق بیفتد، امکان تامین ارزش افزوده و ایجاد اشتغال وجود دارد. در صورت تامین مواد اولیه، شرکت های فعال در حوزه لوله و پروفیل فولادی، قطعاً و بهتر از گذشته، مشغول تولید و کسب کار می شوند و در آینده، صادرات هم خواهند داشت.

این جلسه سندیکا با شرکت فولاد مبارکه چه زمانی برگزار شده؟

این جلسه در روز سه شنبه ۱۸ شهریور ماه برگزار شد. جلسه ما، جلسه خوبی بود و امیدواریم که این تفاهمی که انجام شده، به زودی به امضا برسد و نهایی شود تا با تامین مواد اولیه، بتوانیم مشکلات حدود ۱۶۰ واحد تحت پوشش سندیکا را برطرف کرده و مواد اولیه آنها را تامین کنیم.

نهایی شدن تفاهم به چه طریق انجام می شود؟

تفاهم نامه است و هم باید اعضا هیات مدیره سندیکا، آن را تایید کنند و هم مسوولان شرکت فولاد مبارکه. به محض این که این تفاهم نامه به تایید برسد و نهایی شود، آن را اطلاع رسانی خواهیم کرد.

آیا در تفاهم نامه تاکید بر تامین مواد اولیه توسط فولاد مبارکه است و این که روند تامین آن قطع نشود؟

مسوولان فولاد مبارکه، با تامین مواد اولیه واحدهای لوله و پروفیل موافق هستند. از این طریق مشکل اعضای سندیکای لوله و پروفیل ایران و نیاز آنها به تامین انواع ورق فولادی برطرف می شود. ما امیدواریم با عملیاتی کردن این تفاهم نامه، در کوتاه ترین زمان ممکن، مواد اولیه مورد نیاز واحدهای تولید لوله و پروفیل را تامین کنیم.

در یک زمانی این ۱۸ میلیون تن بر اساس ظرفیت اسمی واحدها مطرح بوده است اما آن چیزی که عموماً الان مطرح می کنند حول و حوش ۵ میلیون تن انواع ورق مورد نیاز است.

در سال های اخیر نسبت به ظرفیت تولید کارخانه های لوله و پروفیل، همیشه بحث های ضد و نقیضی مطرح بوده است. برخی مسوولان در ماه های قبل، می گفتند ظرفیت تولیدی کارخانه های کوچک و متوسط بخش خصوصی در حوزه لوله و پروفیل، سالیانه ۱۸.۵ میلیون تُن است. در طرف مقابل، فعالان بخش فولاد اعتقاد ندارند که چنین ظرفت تولیدی در حوزه لوله و پروفیل وجود داشته باشد. آیا آمار دقیقی وجود دارد که چقدر ظرفیت تولید در این صنعت وجود دارد؟

در یک زمانی این ۱۸ میلیون تن بر اساس ظرفیت اسمی واحدها مطرح بوده است اما آن چیزی که عموماً الان مطرح می کنند حول و حوش ۵ میلیون تن انواع ورق مورد نیاز است. وقتی که این تفاهم نامه عملیاتی شود جزئیات آن را اعلام می کنیم.

آن رقم ۱۸ یا ۱۸.۵ میلیون تُن از کجا آمده بود؟

بر اساس ظرفیت اسمی ای که در سامانه بهین یاب و بر اساس پروانه تولید واحدها، تجمیع شده بوده ولی در حال حاضر، آن چیزی که به صورت بالفعل مورد بحث است، ظرفیت واحدهای ما یعنی ظرفیت بالفعل و عملیاتی واحدهای تولیدی است.

ما با آن توافق نامه با شرکت فولاد مبارکه به دنبال این هستیم که مشکل اصلی ورزق های مورد نیاز را بتوانیم حل و فصل کنیم. احتمالاً در هفته جاری (۲۲ تا ۲۸ شهریور ۱۳۹۹ ) این تفاهم نامه امضا شود.

این ظرفیت ۵ میلیون تُن که شما می گویید، نسبت به آن رقم ۱۸ میلیون تُن اعلام شده از سوی مسوولان سندیکا در سال ۱۳۹۸، خیلی تفاوت دارد.

در سایت «بهین یاب»، آن عدد و رقم مطرح شده. ما برای این که یک بار برای همیشه، مشکل ظرفیت سنجی را حل کنیم یک کمیته با حضور نمایندگان سندیکا، شرکت فولاد مبارکه و وزارت صنعت و معدن، تشکیل شده. حدود یک یا یک و نیم سال است که این کمیته مشغول فعالیت است.

در جلسه اخیر سندیکا و شرکت فولاد مبارکه، در این زمینه هم بحث شد که مشکل ظرفیت سنجی واحدها را حل کنیم. چون به دنبال این هستیم که ظرفیت سنجی بالفعل را شناسایی کرده و آن را حل و فصل کنیم.

چقدر از آن ظرفیت ۱۸ میلیون تنی که اعلام شده، در حد اخذ پروانه فعالیت بوده ولی هنوز به تولید نرسیده است؟

شاید شما همین ۵ میلیون تُن را در نظر بگیرید ولی حتی اگر مواد اولیه ای کمتر از این حد تامین شود، مشکل تامین مواد اولیه مورد نیاز واحدها در کوتاه مدت رفع شود.

سبحانی رئیس انجمن تولید کنندگان فولاد در ماه های اخیر گفته بود کُل نیاز سالیانه شرکت های لوله و پروفیل فولادی در حد ۱.۸ میلیون تُن است.

خیر. قطعاً میزان نیاز واحدهای ما از رقم ۱.۸ میلیون تُن بیش تر است. البته میزان دقیق ظرفیت بالفعل، بستگی به تامین مواد اولیه دارد. به طور طبیعی، واحدهای لوله و پروفیل، این توان را دارند که هم نیاز داخل را تامین کنند و هم در رابطه با صادرات، بتوانند در سال جهش تولید عمل کنند.

اگر بخواهیم صادرات داشته باشیم و مواد اولیه آن را هم تامین کنیم حتماً از این رقم ۱.۸ میلیون تُن بیش تر است.

آیا در قالب سندیکای تولید کنندگان لوله و پروفیل فولادی، یک کار مطالعاتی و بررسی های اولیه انجام داده اید که ببینید چقدر ظرفیت تولید لوله و پروفیل وجود دارد و این هم سندی باشد که در زمان مذاکره ارائه شود و شبهه ها را تا حد امکان برطرف کنید؟

مشخص شدن ظرفیت تولید، با مطالعه ممکن نیست. ما به صورت عملیاتی، یک تیم فنی تحت عنوان کمیته ظرفیت سنجی داریم. البته ممکن است در کمیته ظرفیت سنجی، اصلاحاتی انجام شود.

اعضای این کمیته، به تک تک واحدهای لوله و پروفیل مراجعه می کنند، میزان خط تولید، سرعت خط، میزان برق مصرفی و پارامترها و عوامل فنی و مهندسی را، ظرفیت سنجی کرده و موضوع را عملیاتی و پیگیری می کنند.

به گفته خودتان حداقل یک سال فعالیت های این کمیته زمان برده است. به نظر می رسد مشخص کردن ظرفیت تولید همه واحد وقت گیر و زمان بَر است. در مجموع چقدر زمان می برد که این  کمیته ظرفیت سنجی، ظرفیت کارخانه های تولید لوله و پروفیل را محاسبه کند؟

این کمیته حدود یک و نیم سال است که کار می کند. تا الان حدود نیمی از حدود ۱۵۰ یا ۱۶۰ واحد تولیدی موجود، ظرفیت سنجی شده اند و مابقی آنها به تدریج انجام می شود. در همان تفاهم نامه بین سندیکا و شرکت فولاد مبارکه، به این موضوع نیز اشاره شده و ما آن را عملیاتی می کنیم.

این که نیمی از واحدها بررسی شده اند، مشخص است چقدر امکان تولید دارند؟

بله. به همین نیّت، کمیته ظرفیت سنجی تشکیل شده.

شما می گویید نیمی از واحدها ظرفیت سنجی شده اند. همان نیمی از واحدها که ۷۰ یا ۸۰ واحد می شوند و ظرفیت سنجی شده اند،  چقدر میزان تولیدشان است؟

این کمیته در حال بررسی است و وقتی عدد مشخصی به دست ما برسد، آن را هم اطلاع رسانی می کینم.

اگر در حال حاضر شرکت فولاد مبارکه، مواد اولیه یعنی ورق فولادی را به کارخانه های لوله و پروفیل بدهد، می تواند کل نیازهای شرکت های تولید لوله و پروفیل را تامین کند؟

طبیعتا همین طور است. البته شرکت فولاد مبارکه شاید حدود ۸۰ درصد از مواد اولیه واحدهای مورد نیاز واحدهای ما را تامین می کند. دو شرکت فولادساز دیگر یعنی شرکت فولاد گیلان و شرکت فولاد خوزستان را هم داریم.

البته این دو شرکت، بخش خصوصی هستند. این دو شرکت می توانند مابقی نیازهای واحدهای ما را تامین کنند. الان بحث این است که ورق خام (ورق فولادی) به صورت مواد اولیه، صادر نشود. اگر ورق خام به واحدهای تولید لوله و پروفیل داده شود ارزش افزوده بیش تر و اشتغال، ایجاد می شود. در این مرحله می توان محصولات لوله و پروفیل را صادر کرد و ارز آوری بیش تری نصیب مملکت شود.

یک نظر هست که بر اساس آن می گویند خیلی تفاوت ایجاد نمی شود بین صادرات فولاد خام و محصولات فولادی. به نظر شما این موضوع تا چه صحت دارد؟

خیر، این موضوع درست نیست. به خاطر این که با تبدیل ورق به لوله و پروفیل، ارزش افزوده ایجاد می شود و اصلاً این طور نیست.

در شرایط فعلی و با توجه به مشکلات ارزی و مسائل دیگری که وجود دارد، اولویت ما این است که ما از طریق تولید داخلی (شرکت های فولادی)، نیازهای واحدها را تامین کنیم

می گویند اشتغال ایجاد می شود ولی ضایعات هم دارد فولاد خامی که به محصول تبدیل می شود.

خیر. من اعتقادم این است که این افراد باید در رابطه با حوزه تحت مدیریت خودشان اظهار نظر کنند. این موضوع، در واحدهای تحت نظارت سندیکا اتفاق می افتد و لذا باید اجازه بدهیم هرکس، کار خودش را انجام بدهد.

در سال هایی که ورق فولادی به عنوان مواد اولیه وارد کشور می شده، کارخانه های تولید لوله و پروفیل، دیگر مشکل تامین مواد اولیه نداشته اند؟

در شرایط فعلی و با توجه به مشکلات ارزی و مسائل دیگری که وجود دارد، اولویت ما این است که ما از طریق تولید داخلی (شرکت های فولادی)، نیازهای واحدها را تامین کنیم و اگر در آینده نیازی هم باشد واحدهای لوله و پروفیل و مخصوصاً واحدهایی که صادرات دارند می توانند اقدام به واردات مواد اولیه کنند.

در سال ۱۳۹۶ مقدار ۹۰۳ هزار تن ورق گرم فولادی وارد شده بود و در کُل سال ۱۳۹۷ به ۱۸۹ هزار تن کاهش یافت. آیا وقتی واردات ورق در اوج خودش بوده، واحدهای تولید کننده لوله و پروفیل، در تامین مواد اولیه هیچ مشکل نداشته اند؟

من الان نمی توانم بگویم که مشکلی بوده یا نبوده. وقتی که واردات انجام می شده، نیاز داشته اند که وارد می کردند اما همیشه در فاز اول، اتکای ما به تولید و توان تولید داخل است.

ما می خواهیم از طریق واحدهای فولادی بزرگی مثل شرکت فولاد مبارکه، مواد اولیه مورد نیاز را تامین کنیم. جلسه اخیر ما با مسوولان شرکت فولاد مبارکه، با همین هدف بود و امیدواریم مشکلات تامین مواد اولیه کمتر شود.

با همین وضعیت فعلی و نوسانی نرخ دلار، این که موارد اولیه از کارخانجات فولادی داخل کشور خریداری شود، آیا این خرید از داخل کشور، ارزان تر تمام می شود؟

افزایش نرخ ارز، همان طور که به نفع صادرات است، به ضرر واردات است. ما همیشه نرخ ارز را به یک چاقوی دو لبه تشبیه می کنیم و افزایش نرخ ارز، به ضرر واردات و به نفع صادرات است.

واحدهای تولیدی، خودشان بررسی کرده و قیمت ها را می بینند. آن فردی که مواد اولیه وارد می کند حتماً قیمت تمام شده را در نظر می گیرد و آن چیزی هم که در نهایت مورد توجه است، قیمت تمام شده و هزینه های سربار است. در این زمینه باید به میزان تورم هم توجه کرد و با توجه به همه جنبه ها، در نهایت قیمت تمام شده است که حرف اصلی را می زند.

واحدهای تحت پوشش سندیکای تولید کنندگان لوله و پروفیل، حتماً توان یک میلیارد دلار صادرات را دارند، اما باید تقویت شوند و مواد اولیه این واحدها به راحتی تامین شود

در سال ۱۳۹۹ که کاهش صادرات فولاد و محصولات فولادی اتفاق افتاده است، آیا وضعیت دادن مواد اولیه از فولادی به تولید کنندگان لوله و پروفیل، بهتر شده یا نه؟

ما با تفاهم نامه ای که داریم اگر اختلافی هم باشد آن را حل و فصل می کنیم. حتماً مشکلاتی وجود داشته که منجر به برگزاری این جلسه و توافق و تفاهم نامه شده. امید ما این است که با این تفاهم نامه، مشکلات ما کمتر شود.

در سال های اخیر، بحث فروش فولاد و محصولات فولادی در بورس کالا مطرح بود ولی سندیکا در ماه های اخیر موافق این کار نبود و اعتقاد به این داشت که فروش مستقیم و بدون واسطه اتفاق بیفتد تا کارها سریعتر انجام شود. آیا الان مایل هستید به طور مستقیم از شرکت های فولادی، مواد اولیه را خریداری کنید؟

الان هفته ای یک بار، فولاد در بورس کالا عرضه می شود و واحدها از طریق بورس کالای خودشان را تامین می کنند. همین وضعیتی که وجود دارد، وضعیت مناسبی است و مخصوصاً با این توافق نامه، عرضه بیش تر خواهد شد و مشکلات واحدها کمتر می شود.

رقمی هم مطرح شده در خصوص این که ظرفیت یک میلیارد دلار صادرات لوله و پروفیل وجود دارد. البته در سال ۱۳۹۷ در حد ۷۵۰ هزار تن صادر شده.

واحدهای تحت پوشش سندیکای تولید کنندگان لوله و پروفیل، حتماً توان یک میلیارد دلار صادرات را دارند، اما باید تقویت شوند و مواد اولیه این واحدها به راحتی تامین شود. در چنین حالتی، هم اشتغال ایجاد می شود و هم ارزش افزوده ایجاد می شود.

به هر حال، بحث های صادرات نیز، بحث های پیچیده ای است و برگشت ارز و مسائل مختلف وجود دارد. ما همه این موارد را تک به تک پیگیری می کنیم. واحدهای تولیدی هم بررسی می کنند و مشکلات خودشان را کمتر می کنند.

صادرات، نیازمند هماهنگی فرابخشی است. ما امیدواریم این هماهنگی به وجود بیاید و مشکلات کمتر شود.

همین الان هم ظرفیت صادرات یک میلیارد دلاری، در بین واحدهای تولیدی ما وجود دارد ولی بستگی به کم شدن مشکلات و تامین مواد اولیه و همچنین اشتغال دارد و همچنین به حداکثر استفاده از توان تولیدی واحدها بستگی دارد. در سال جهش تولید، اگر مشکلات کمتر شود، حتماً یکی از راه حل های مناسب، بحث صادرات است.

سیاست اقتصادی کلان در کشور این است که مواد خام کمتری صادر شود و بیش تر کالای ساخته شده برای صادرات برود. با این کار، هم اشتغال ایجاد می شود و هم ارزش افزوده بالاتری خواهیم داشت

برای یک میلیارد دلار صادرات لوله و پروفیل، تقریباً چقدر باید محصول صادر شود؟

بالاخره قیمت های جهانی مشخص است. ما در ماه های آینده و بر اساس اظهار نامه های گمرکی، آمار بگیریم اعداد و ارقام را اعلام می کنیم. مسوول تجارت کشور، سازمان توسعه تجارت وزارت صنعت و معدن است. مسوول اعلام آمارها نیز همین سازمان و گمرک ایران است. بنابراین، این نهادها باید آمارها را به صورت ماهیانه اعلام کنند و ما هم این آمارها را دریافت کنیم.

مشتریان لوله و پروفیل فولادی ایران، اول عراق است و بعد افغانستان.

بازارهای هدف صادراتی ما، در فاز اول همین کشورهای همسایه هستند و از بین این کشورها می تواند عراق باشد یا افغانستان باشد یا کشورهای مستقل مشترک المنافع (شوروی سابق/ CIS) باشد.

سیاست اقتصادی کلان در کشور این است که مواد خام کمتری صادر شود و بیش تر کالای ساخته شده برای صادرات برود. با این کار، هم اشتغال ایجاد می شود و هم ارزش افزوده بالاتری خواهیم داشت. در حال حاضر، سیاست کلان کشور، این طور است.

در سال های گذشته ۸۷ درصد صادرات به عراق و افغانستان بوده و ایران می توانسته هر تن را با قیمت ۶۸۰ دلار صادر کند ولی رقبای ایران با قیمت کمتر می توانستند لوله و پروفیل به کشورهای همسایه ما صادر کنند.

من بر قیمت تمام شده تاکید دارم. هر چقدر قیمت تمام شده محصول ما کمتر شود توان رقابت ما با رقبا بیش تر می شود.

با وضعیتی که ما داریم امکان این هست که ما همین بازارهای عراق و افغانستان را از دست ندهیم؟

باید مشکلات در حوزه تجارت کمتر شود تا بازارها را از دست ندهیم.

سندیکای تولید کنندگان لوله و پروفیل فولادی، احتمالاً چه کارهایی می تواند انجام بدهد که رقابت را نبازیم؟

وظیفه ما این است که مشکلات تحت پوشش سندیکا را حل و فصل کرده و مشکلات آنها را کمتر کنیم. سعی ما این است که رصد کنیم و گرفتاری های واحدهای تولیدی را به حداقل ممکن کاهش بدهیم.