ورود «طرح پایش» به ۵۵۰ موضوع پژوهشی در صنعت/ وقتی زمینه تحقیق و پژوهش برای دانشجویان فراهم است

به گزارش می متالز، مرکز تحقیقات مواد پیشرفته دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد سال ۱۳۹۰ راه‌اندازی شد. این مرکز ‌در مدت فعالیت خود موفق به کسب رتبه نخست مراکز تحقیقاتی در جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی (۱۳۹۵) و رتبه نخست مجتمع آزمایشگاهی برتر در همان سال شد.

خبرنگار خبرگزاری آنا برای بررسی فعالیت‌ها، دستاوردها، مأموریت‌ها، اهداف و برنامه‌های پیش روی این مرکز با مهدی منصوری رئیس مرکز تحقیقات مواد پیشرفته دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد به گفتگو نشسته است که مشروح آن را می‌خوانید.

مرکز تحقیقات مواد پیشرفته چگونه و چرا در دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد ایجاد شد؟

دانشگاه‌ها و مراکز علمی تحقیقاتی همواره به‌عنوان خط مقدم توسعه دانش و فناوری شناخته می‌شوند؛ اما ارتباط مؤثر بین صنعت و دانشگاه از سال‌های دور به‌منظور بهره‌گیری از ظرفیت‌های دانشگاهی و علمی در راستای ارتقای صنعت همواره یکی از مشکلات رایج در صنایع مختلف بوده است تا آنجا که به‌دلیل فاصله موجود بین صنعت و دانشگاه تحقیقات انجام گرفته در دانشگاه غالباً مورد استقبال صنایع قرار نگرفته و صنایع نیز تمایل چندانی به استفاده از ظرفیت‌های علمی موجود در دانشگاه به‌منظور ایجاد، ارتقا و یا بومی‌سازی فناوری‌های مورد نیاز خود ندارند.

در این راستا به‌نظر می‌رسد مراکز تحقیقاتی دانشگاهی به‌عنوان یکی از حلقه‌های مفقوده بین صنعت و دانشگاه می‌توانند نقش کلیدی برای توسعه کشور داشته باشند. این  مراکز می‌توانند به‌صورت  سازوکاری در راستای انتقال نیازمندی‌های صنایع به داخل دانشگاه به‌منظور رفع آنها و یا حتی ارائه توانمندی‌های دانشگاه به صنعت در راستای به‌کارگیری دانش‌های فنی موجود عمل کنند.

در این راستا مرکز تحقیقات مواد پیشرفته به‌عنوان مرکز تحقیقاتی با نگرشی فراگیر بر نقش تحقیقات صنعتی برای توسعه کشور با به‌کارگیری ابزارهای خاص به انجام پژوهش‌های مورد نیاز صنایع کشور در سال ۱۳۹۰ راه‌اندازی شد.

تنها مرکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد دارای مجوز پژوهشکده از وزارت علوم

 مرکز تحقیقات مواد پیشرفته دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد سال ۱۳۹۷ موفق به کسب مجوز پژوهشکده از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز شده و اکنون تنها مرکز تحقیقاتی در مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی است که موفق به اخذ این مهم شده است.

۳ گروه پژوهشی در مرکز تحقیقات مواد پیشرفته واحد نجف‌آباد

چه مأموریت یا مأموریت‌هایی برای این مرکز تعریف شده و آیا اکنون در انجام مأموریت‌ها فعال است؟

اکنون این مرکز دارای سه گروه پژوهشی شامل گروه پژوهشی «سنتز و فرآوری نانومواد»، «مهندسی سطح و حفاظت» و «سرامیک‌های پیشرفته» است. عمده فعالیت و مأموریت هسته پژوهشی سنتز نانومواد، سازماندهی تحقیقات و پژوهش‌های علمی در زمینه روش‌های سنتز و فناوری نانومواد و تولید پودرهای نانوذره و نانوساختار و انجام تحقیقات در زمینه روش‌های مدرن فناوری نانومواد و تجاری‌سازی آنهاست که در این راستا موفقیت‌هایی نیز در طول سال‌های فعالیت این گروه پژوهشی حاصل شده است.

از سویی دیگر هسته پژوهشی مهندسی سطح با هدف انجام تحقیقات و توسعه روش‌ها در زمینه مهندسی سطح و حفاظت با هدف رفع نیازهای ارائه‌شده در صنایع مختلف به‌منظور بررسی علل تخریب قطعات مهندسی و راهکارهای بهبود و کارایی آنها تشکیل شده است. این هسته پژوهشی با سازماندهی تحقیقات بر مبنای نیازهای موجود، تحقیق و توسعه در زمینه روش‌های جدید مهندسی سطح و تریبولوژی (سوده‌شناسی) موفق به انجام چند طرح صنعتی در راستای مأموریت خود شده است.

هسته تحقیقاتی سرامیک‌های پیشرفته نیز با هدف انجام تحقیقات در زمینه تولید، فرآوری و ارزیابی مواد سرامیکی مهندسی و پیشرفته و توسعه سرامیک‌های پیشرفته با اهداف کاربردی و رفع نیازهای صنایع مختلف تشکیل شده و به فعالیت خود در این زمینه ادامه می‌دهد.

چاپ بیش از ۲۰۰ مقاله علمی در مجلات معتبر خارجی

تاکنون چه فعالیت‌هایی در این مرکز تحقیقاتی صورت گرفته و دستاورد یا دستاوردهای ایجاد این مرکز از ابتدا تاکنون چه بوده است؟

فعالیت‌های انجام‌گرفته در این مرکز را می‌توان در چهار قسمت کلی تولید و نشر علم، تولید محصولات فناورانه، انجام طرح‌های پژوهشی برون‌دانشگاهی و ارائه خدمات آزمایشگاهی دسته‌بندی کرد. به‌طور مثال این مرکز با تکیه بر هیات علمی توانمند خود تاکنون موفق به چاپ بیش از ۲۰۰ مقاله علمی در مجلات معتبر خارجی شده است.

ارائه خدمات آزمایشگاهی به دانشجویان و صنایع

در راستای حل مشکلات صنایع و شرکت‌های داخلی نیز طرح‌های پژوهشی صنعتی متعددی توسط اعضای هیات علمی این مرکز به انجام رسیده است. از سوی دیگر با توجه به امکانات آزمایشگاهی پیشرفته و به‌روز، این مرکز تحقیقات از آغاز راه‌اندازی خود همواره به امر ارائه خدمات آزمایشگاهی به دانشجویان و صنایع مختلف مشغول بوده است.

تولید نانوذرات طلا، مس و اکسید مس

یکی دیگر از فعالیت‌های انجام‌شده در این مرکز، تولید برخی محصولات فناورانه مانند تولید نانوذرات طلا، مس، اکسید مس و ... بوده که به همت استادان و دانشجویان این مرکز تحقیقاتی به انجام رسیده است.

تعامل نهادها و سازمان‌های مربوط به این مرکز با شما چگونه بوده و آیا قرارداد و تفاهم‌نامه‌ای در زمینه‌های همکاری صورت گرفته است؟

تاکنون تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای متعددی از سوی مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی و یا دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد با صنایع مختلف منعقد شده است که کمک قابل توجهی به پیشبرد اهداف مراکز مختلف تحقیقاتی در این واحد دانشگاهی داشته است. هرچند به‌نظر می‌رسد برای بهبود و تسهیل فرایندها با صنایع مختلف نیاز به عقد قرارداد و تفاهم‌نامه‌های بیشتر و یا در برخی موارد تمدید تفاهم‌نامه‌های موجود است در هر صورت در شرایط  فعلی  این  مرکز تحقیقات در زمینه‌های صنعتی همکاری‌های متعددی با شرکت‌های مختلف در راستای حل مشکلات آنها انجام داده است.

ازجمله این فعالیت‌ها می‌توان مواردی مانند تعیین روش‌های تست غیرمخرب پایه‌های بتونی متناسب با شرایط و موقعیت جغرافیایی استان اصفهان-شرکت توزیع نیروی برق استان اصفهان، بهبود رفتار مکانیکی و  متالوژیکی اتصال قطعات غیرهمجنس ایجادشده به روش جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی-شرکت گازسوزان، بررسی و استفاده از انواع پوشش‌های نانو با کارآیی آب‌گریزی و خودتمیزشوندگی برای استفاده در شهر اصفهان-شهرداری اصفهان، امکان‌سنجی کاربرد روش‌های ارتقای شاخص‌های بهداشتی اتصالات برنجی و برنزی مورد استفاده در خطوط انتقال آب شرب-شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان را نام برد.

بررسی تصفیه‌پذیری پساب‌های صنعتی در شرکت فولاد مبارکه اصفهان به‌وسیله نانوذرات فرات (VI)، طراحی و ساخت دستگاه تست مقاومت الکتریکی ویژه خاک-شرکت گاز آذربایجان شرقی، بهینه‌سازی عملکرد و طول عمر اسکراپر دیسک‌های گندله‌سازی شرکت صنعتی و معدنی گل‌گهر سیرجان، ارزیابی فنی اقتصادی روش‌های استخراج عناصر باارزش با محور عنصر وانادیوم از سرباره کنورتور ذوب‌آهن اصفهان، بررسی تصفیه‌پذیری پساب‌های صنعتی در شرکت جهان فولاد سیرجان، بهینه‌سازی عملکرد گلوله‌های آسیاهای کارخانه گندله‌سازی شماره یک شرکت صنعتی و معدنی گل‌گهر سیرجان از دیگر فعالیت‌های این مرکز است.

جایگاه پایان‌نامه‌های دانشجویی و طرح‌های پژوهشی استادان و اعضای هیات علمی در این مرکز چگونه است؟

مرکز تحقیقات مواد پیشرفته با توجه به امکانات و تجهیزات پیشرفته، کادر مجرب و اعضای هیات علمی توانمند خود طرح‌های پژوهشی متعددی را در قالب طرح‌های پژوهشی صنعتی و یا پایان‌نامه‌های دارای حمایت‌های صنعتی با هدف رفع نیازهای صنایع مختلف به انجام رسانده است که در برخی موارد نتیجه تحقیقات انجام‌‌شده حتی منجر به تولید محصولات به‌صورت آزمایشگاهی نیز شده است که نشان از توجه بسیار زیاد این مرکز و اعضای آن به انجام تحقیقات هدفمند در راستای رفع نیازهای صنایع مختلف ایران اسلامی دارد.

هدفمندی پایان‌نامه‌های دانشجویی در طرح پایش ذوب‌آهن اصفهان

یکی از شاخص‌ترین اقدامات انجام‌شده در راستای هدفمندکردن پایان‌نامه‌های دانشجویی و طرح‌های پژوهشی استادان فعال در مجموعه دانشگاه آزاد، طرح پایش ذوب‌آهن اصفهان است. این تفاهم‌نامه که اجرای آن برعهده دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد است با هدف نظام‌مندکردن فعالیت‌های پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی در راستای تأمین نیازهای شرکت ذوب‌آهن اصفهان در محورهای موضوعی مختلف با استفاده از تعریف پایان‌نامه‌های دانشجویی، انجام پروژه‌های تحقیقاتی و ... با حضور دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی (بهمن ۱۳۹۸) به امضا رسیده است.

استخراج ۵۵۰ موضوع پژوهشی از میان چالش‌های موجود در صنعت ذوب‌آهن

در طرح پایش ذوب‌آهن و تفاهم‌نامه‌ای که با این شرکت منعقد شده است تاکنون ۵۵۰ موضوع پژوهشی از میان چالش‌های موجود در صنعت ذوب‌آهن استخراج شده که از هرکدام از این موضوعات امکان طرح پنج تا ۱۰ پایان‌نامه وجود دارد و امید است با به ثمر رسیدن فعالیت‌های انجام‌شده در این زمینه شاهد تحول بزرگی در راستای حل مشکلات صنعت در مجموعه‌های دانشگاهی باشیم؛ نکته‌ای که با توجه به تحریم‌های تحمیل‌شده به صنایع مختلف از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

فعالیت مرکز را چگونه ارزیابی می‌کنید و آیا می‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد؟

با توجه به فعالیت‌های انجام‌شده در  مرکز تحقیقات مواد پیشرفته دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد به نظر می‌رسد مرکز تحقیقات مواد پیشرفته تاکنون مسیر حرکتی مناسبی را پیموده است و امید این وجود دارد که در آینده نیز با امید و توکل بر خدا و کمک اعضای هیات علمی و به‌ویژه مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی به حرکت رو به جلو خود ادامه دهد.