دولت مشوق هایی برای توسعه اکتشاف و صادرات به بخش خصوصی در نظر گیرد/ شرکت های بزرگ معدنی به کمک احیای معادن کوچک آیند

عبارات بالا بخشی از سخنان حجت الله فیروزی، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی است که در گفت و گو با «می متالز» در حاشیه نمایشگاه ماینکس بیان شد. مشروح آن را در ادامه می خوانید:

جناب آقای فیروزی، ارزیابی شما از حضور شرکت های معدنی، فلزات آهنی و غیرآهنی در نمایشگاه ماینکس و آیمت چیست و پتانسیل این شرکت ها را چطور دیدید؟

تشکر می‌کنم هم از جنابعالی و هم از کسانی که نمایشگاه را برگزار کردند. ظرفیت های خوبی در حوزه معدن و صنایع معدنی داریم که متاسفانه در کشور مغفول مانده و به رغم تلاش هایی که طی سال های گذشته انجام شده اما ظرفیت ها همچنان به طور کامل فعال نشده است. در حوزه معدن در صنایع بالادستی، میان دستی و پایین دستی ظرفیت های بسیار خوبی داریم. این ظرفیت ها علاوه بر اینکه بخشی از آن نیاز ضروری داخلی ما هست، می تواند در صادرات و ارز آوری نیز نقش ایفا کند. علاوه بر این، حوزه معدن می تواند اشتغال مناسب و پایداری ایجاد کند. نکته دیگر اینکه بخش معدن خیلی هم تحریم پذیر نیست و جهان به بسیاری از محصولات ما نیاز دارد. اینها باعث می‌شود که آنها نتوانند به راحتی این بخش ها را تحریم کنند به ویژه آنکه درحالی که با محدودیت صادرات نفت مواجهیم، بخش معدن و صنایع معدنی می تواند بهترین جایگزین نفت باشد تا بتوانیم درآمدهای آن را جایگزین درآمدهای نفتی کنیم. الحمدلله در بازدید از مجموعه مختلف نمایشگاه دیدم که در بحث اکتشاف، ظرفیت‌های خوبی وجود دارد. همچنین در بحث بهره‌برداری، تولید ماشین آلات و هم در بخش نیازمندی های بخش معدن و حوزه صادرات، توانمندی های خوبی وجود دارد. خوشبختانه زنجیره فولاد تکمیل شده است.

از ابتدای زنجیره اکتشاف، استخراج و تولید محصول، زنجیره را به طور کامل داریم. البته برخی اوقات این زنجیره تعادل کامل را ندارد. سیاستگذاری وزارت صنعت، معدن و تجارت باعث می‌شود که این تعادل ایجاد شود و جاهایی که زنجیره ضعیف تر است تقویت شود. از آن طرف در تامین مواد اولیه، برخی جاها با محدودیت مواجه هستیم. باید نیازهای اولیه را با توسعه معادن تقویت کنیم تا بتوانیم این زنجیره را از دست ندهیم الان این حوزه برای کشور بسیار مهم است با توجه به این که تقریباً در حوزه معادن، همه نیازهای داخلی و ملزومات داخلی را داریم اما نیاز است وزارتخانه  سیاست گذاری قوی تری داشته باشد به ویژه در بحث مطالعاتی و اکتشافی که برای شرکت های خصوصی خیلی مقرون به صرفه نیست و ضروری است دولت در این زمینه (مطالعات و اکتشافات) بیشتر سرمایه گذاری کند. دولت مشوق های اقتصادی برای بخش خصوصی در نظر گیرد. این تسهیلات می تواند بلندمدت با کارمزد های پایین باشد یا مشوق هایی در حوزه صادرات بدهد. این مشوق ها می تواند به بخش خصوصی انگیزه دهد تا در بخش های مختلف معدن از جمله اکتشاف و مطالعات وارد شود. چون این حوزه ها ریسک بالایی دارند و ممکن است بخش خصوصی قدرت ریسک‌پذیری نداشته باشد.

مقوله های اکتشاف و معادن کوچک مقیاس دو واژه کلیدی در عصر حاضر است که اگر مواد اولیه در این معادن تولید شود، می تواند کمک حال شرکت‌های بزرگ شود که در زمینه تولید فولاد فعالیت دارند. به عنوان سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن بفرمایید با توجه به اینکه در زمینه احیای معادن کوچک مقیاس و اکتشاف با مشکل ماشین آلات مواجه هستیم. البته در مصاحبه با برخی از شرکت ها اعلام شد که ماشین آلاتی با حفاری عمق ۳۰۰۰ متر در حال خریداری هستند، فکر می‌کنید کمیسیون شما چه کمکی می‌تواند به دولت کند؟

به نظر من، یکی از نیازها، خرید ماشین آلات است.

دولت می تواند به فعالان ارز مناسب بدهد تا بتوانند نیازهای ماشین آلاتی بخش معدن را وارد کنند به ویژه در حوزه اکتشاف بخشی دیگر که در کمیسیون شروع کرده‌ایم بحث حمایت از شرکت های دانش بنیان است. کار بسیار خوبی انجام شده و طرح جدیدی در مجلس ارائه شده و نمایندگان در کمیسیون صنایع و معادن کارشناسی انجام شده، نهایی شده و آماده ارسال به صحن علنی مجلس برای تصویب و تبدیل شدن به قانون است. این اتفاق می‌تواند دست شرکت های دانش بنیان را که می توانند کالاهای تولید بار اول، اثر گذار باشند برای دریافت تسهیلات باز بگذارد.

در حوزه‌های معدن حدود ۴ هزار معدن خیلی کوچک داریم که راکد و غیرفعال اند. در وزارت صمت، زیرمجموعه ایمیدرو بخشی را به این کار اختصاص دادند. توسعه این معادن کوچک مقیاس، نیاز به وقت بیشتری دارد و باید فرصت زمان بندی شده کوتاهی برای کسانی که پروانه بهره برداری دارند به نام خود ثبت کرده اند، داده شود تا نسبت به فعال سازی معادن اقدام کنند و در غیر این صورت، برای آنها تصمیم گیری شود.

راه حل دیگر برای فعال سازی این معادن اینکه مجموعه معادن بزرگ مانند چادرملو مثلا در معادن مستقر در اطراف ۲۰۰ کیلومتر مربعی خود، سرمایه گذاری و آنها را فعال کنند و محصولات شان را از آنها بخرند.

در کمیسیون صنایع و معادن مجلس، اصرار بر این است که وزارت صمت تکلیف این معادن را مشخص کند.

در مورد بورس کالا خبرها ضد و نقیض است یکبار وزارت راه می گوید به دستور رئیس جمهور محصولات فولادی و مصالح ساختمانی از بورس کالا خارج می شود، یک بار هم می گویند نه قیمت گذاری انجام می شود. می خواهم بدانم نظر کمیسیون صنایع و معادن مجلس در این زمینه چیست؟ شما بورس کالا را برای شفافیت می دانید یا اینکه بر این باور هستید برخی محصولات از بورس کالا خارج شود؟

الان متاسفانه بورس کالا هم کارکردهای لازم را ندارد و هم شفافیت های لازم را ندارد. الان بخشی از محصولات در بورس کالا عرضه می شوند و بخشی نه. مخصوصاً بخشی از مجموعه‌ای که محصولات دسته اول را می خرند نمی آیند در بورس عرضه کنند به همین دلیل باعث به هم ریختگی بازار می شود به خصوص با توجه به افزایش نرخ دلار در کشور اینها قبل از اینکه نیازهای داخل را تامین کنند محصولات را به بیرون صادر می کنند. آنچه در کمیسیون دنبال می‌شود اینکه بورس کالا تقویت شود و ایرادات آن مرتفع شود و یکی از برنامه‌های وزیر جدید، ساماندهی حوزه صنایع معدنی و فولاد و قطعا یکی از اولویت ها، سامان دهی بورس کالا خواهد بود.

گفت و گو از علیرضا جعفری نژاد