وقتی گوش شنوایی نیست/ اینجا 8 هزار کارگر بیکار می‌‌شوند!

به گزارش می متالز، بیش از 80 درصد شرکت‌های فعال در بخش سرب و روی کشور در استان زنجان فعالیت دارند و یکی از مهمترین بخش‌هایی که موجب اشتغال در این استان شده فعالیت شرکت‌ها و صنایع جانبی این بخش است.

شاید بتوان دوره طلایی و درخشان این صنعت را به دهه‌های قبل ربط داد، دوران طلایی که با خاک عیار بالای معدن انگوران موجب شده بود تا اشتغال این بخش و سوددهی آن موجبات روی آوردن سرمایه‌گذاران و چرخش سرمایه‌ها به این بخش شود، بخشی که باعث شده تا زنجان امروز به عنوان قطب فعالیت‌های سرب و روی در کشور شناخته شود.

اما با گذشت دهه‌های طلایی، این صنعت در حال حاضر دچار مشکلات عدیده و بی‌شماری شده است، که موجب به خطر افتادن اشتغال این بخش و تردید سرمایه‌گذاران در ورود به این عرصه شده است که شاید صدای آن در روزهای آینده بهتر به گوش مسؤولان که در حال حاضر مشغول کارهای کوچک و جزئی هستند، برسد.

اما کمبود خاک در این بخش و تزریق قطره چکانی از سوی معادن و به صرفه نبودن واردات خاک از کشورهای خارجی به ویژه ترکیه و نوسانات قیمت دلار و سخت‌گیری‌های بانک مرکزی باعث شده این روزها مشکلات فعالان این بخش افزایش یابد.

با عرضه خاک در بورس شرکت‌های کوچک نابود می‌شوند

مدیر عامل گروه صنعتی و معدنی زرین  با اشاره به اینکه این گروه در سال‌جاری هنوز خاکی تحویل نگرفته است، اظهار کرد: با گذشت نزدیک یه هفت ماه از سال 1399 سهیمه سه ماهه نخست را تازه اعلام کرده‌اند.

شهرام کدخدایی با بیان اینکه فکر می‌کنم علت عدم تحویل، عرضه خاک در بورس است و نمی‌خواهند خاک را به صورت سهیمه واگذار کنند، تصریح کرد: اگر روال به همین گونه پیش برود در این صورت شرکت‌ها متضرر خواهند شد و شرکت‌های کوچک از بین خواهند رفت، چون سیستم توانایی تامین خاک را به موقع نخواهد داشت.

وی با اشاره به اینکه گروه صنعتی و معدنی زرین با فعالیت‌های بین‌المللی دارد، افزود: اگر شرکت‌ها و مجموعه ما وابسته به داخل بود، خیلی وقت پیش تعطیل شده بود.

مدیر عامل گروه صنعتی و معدنی زرین با اشاره به اینکه قسمتی از سهمیه سال 1398 را ابتدای امسال دریافت کرده‌ایم، اذعان داشت: شرکت‌هایی که فقط با سهیمه تهیه و تولید روی پا بودند امسال تحت فشار فراوانی قرار دارند و برخی‌ها هم با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند.

فقط با 50 درصد ظرفیت کار می‌کنیم

کدخدایی توان تولید زرین معدن را به عنوان یکی از شرکت‌های بزرگ این مجموعه 300 هزار تن اعلام کرد و افزود: این شرکت امسال فقط با 50 درصد توان خود فعال است.

وی با یادآوری فعالیت‌های بین‌المللی گروه صنعتی و معدنی زرین، افزود: ما تاکنون با توجه به شرایط ایجاد شده تعدیل نیرو نداشتیم و در عوض فعالیت‌های خود را افزایش داده‌ایم.

کدخدایی با اشاره به اینکه سهیمه خاک دریافتی گروه صنعتی و معدنی زرین خیلی کم است افزود: با وجود فعالیت‌های این گروه  در عرصه‌های بین‌المللی و تامین خاک مورد نیاز از جاهای دیگر، عدم تحویل به موقع سهمیه در تولید تاثیر می‌گذارد.

یک گرم هم خاک تحویل نشده است

مدیر عامل سپنتا روی زنجان نیز با اشاره به اینکه سهمیه خاک 1399 این شرکت هنوز اعلام نشده و حتی گرمی هم تحویل نشده است، افزود: در سال گذشته حدود یک هزار تا یک هزار و 500 تن خاک تحویل گرفتیم، ولی امسال و تا کنون با توجه به اینکه هنوز میزان سهیمه شرکت را اعلام نکرده‌اند، خاکی هم دریافت نکرده‌ایم.

عبدالرحمن ابراهیمی در مورد علت عدم تحویل خاک از سوی شرکت تهیه و تولید مواد ایران افزود: علت عدم تحویل از سوی مسؤولان تهیه و تامین، نبود خاک در معدن اعلام می‌شود که البته انجمن سرب و روی هم پیگیر این موضوع است.

سپنتا روی در حالت تعطیل شدن است

وی تعداد کارگران شرکت سپنتا روی را 165 نفر اعلام کرد و گفت: شرکت ما در حال حاضر با توجه به ظرفیت خود تقریبا تعطیل است.

مدیر عامل سپنتا روی زنجان با اشاره به اینکه کارخانه در سال جاری یک روز در میان و با نصف تعداد کارگران فعال است، افزود: خاک مورد نیاز این شرکت از طریق واردات و همچنین کیک تامین می‌شود.

 مدیر عامل شرکت ملی سرب و روی ایران نیز با بیان اینکه منابع و معدن این آب و خاک باید در راستای تقویت سیاست‌های کلان کشور و همچنین تحکیم پایه‌های اقتصادی ملی در اختیار تولید و کار قرار گیرد، افزود: در این شرایط که بلاهای مختلف از قبیل تحریم و بیماری کرونا بسترهای واردات و صادرات خاک و سایر خوراک‌های اولیه تولیدکنندگان جمع شده است و این مشکلات در زندگی روزمره مردم نیز تعمیم پیدا کرده است، اگر متولیان معادن داخلی آنگونه که باید از تولیدکنندگان حمایت نکنند شرکت‌ها به ناچار به سوی تعطیلی و تعدیل نیرو پیش خواهد رفت.

علی‌اصغر صفری ادامه داد: انتظار داریم که صاحبان تصمیم و اراده بیش از پیش شرایط تولید را در راستای جهش تولید در نظر گرفته و وقفه‌های نامتعارف چندین ماه را به تعدیل غیر قابل استناد از قبیل قیمت‌گذاری و ... از فرایند تحویل خاک به تولیدکنندگان برداشته و انگیزه حمایت از تولید در زمینه‌های مختلف به ویژه در حوزه فلز استراتژیک سرب و روی را جاری و ساری کنند.

امیدواریم عدم حمایت از تولیدکنندگان در سال جهش تولید عامدانه نباشد

صفری با اشاره به منویات مقام معظم رهبری در زمینه جهش تولید و اینکه هر کسی به ایران و ایرانی بودن می‌بالد به این شعار محترمانه نگاه کند و آنرا چشم‌انداز کشور خود بداند، گفت: وضعیت جاری تولید تحت هیچ عنوان در شأن تولیدکنندگان در سال جهش تولید نیست و امیدواریم این وضعیت عامدانه نباشد.

 وی با اشاره به وجود معادن فراوان در کشور و استان زنجان افزود: جریان‌هایی متولی در کشور وجود دارند که چوب لای چرخ تولید می‌گذارند و همیشه ایام، خاک و خوراک اصلی تولیدکنندگان را با وقفه‌های نامتعارف که مصداق نوشدارو بعد از مرگ سهراب است، آن هم نه در حد و ظرفیت تولید، بلکه بسیار ناچیز در اختیار این گروه قرار می‌دهند.

برنامه‌ریزی برای تولید 800 هزار تن و فروش 650 هزار تن خاک در سال 99 

برای روشن شدن وضعیت ارائه و عرضه خاک به شرکت‌های فعال موضوع را از شرکت تهیه و تولید جویا می‌شویم.

مدیر مجتمع معدنی سرب و روی انگوران در پاسخ به این سوال که میزان خاک تولیدی در معدن انگوران در سال 1398 چه میزان بوده و چه مقدار به شرکت‌های فعال داده شده است (میزان فروش)، اظهار کرد: میزان تولید و فروش ماده معدنی در سال 1398 بر اساس جدول ذیل است.

امید فلاح در پاسخ به این سوال که مقدار خاک تولیدی در معدن انگوران در سال 1399 چه میزان بوده است و چه مقدار به شرکت‌ها تحویل داده شده است و علت کندی تحویل چه بوده است، گفت: مقدار خاک تولیدی معدن روباز در سال 1399(در 6 ماه نخست سال‌جاری) حدود 468 هزار تن بوده و در بخش زیرزمینی حدود 62 هزار تن است.

همانگونه که ملاحظه می‌شود مقدار فروش بیش از مقدار خاک چه در بخش روباز و چه در بخش زیرزمینی است که این موضوع به دلیل فروش از محل موجودی ماده معدنی در سال گذشته است، لذا در 6 ماهه ابتدایی سال 1399 مقدار فروش همواره بیش از مقدار تولید بوده است.

وی در پاسخ به این سوال که سهمیه خاک شرکت‌های فعال در عرصه سرب و روی به چه صورت تعیین و به چه مبلغی تحویل داده می‌شود، گفت: سهمیه خاک شرکت‌های فعال بر اساس درصدی از ظرفیت اسمی کارخانجات تعیین می‌شود، که بر اساس مصوبه‌ای که در سال 1392 به تصویب وزارت صنعت و معدن وقت رسیده است، از شهریور سال 1392 به بعد به کارخانه‌هایی که احداث می‌شوند و یا افزایش ظرفیت (طرح توسعه) دارند، سهمیه خاک تعلق نمی‌گیرد.

بنابراین مبنای محاسبه سهمیه ظرفیت اسمی کارخانجات، ظرفیت پروانه بهره‌برداری قبل از سال1392 است، قیمت‌گذاری خاک معدن نیز بر اساس مصوبه ستاد تنظیم بازار و وزارت صمت بر اساس قیمت بازار لندن(LME) و میانگین قیمت دلار بر اساس 50 درصد قیمت ارز نیما و 50 درصد ارز آزاد تعیین می‌شود.

مدیر مجتمع معدنی سرب و روی انگوران در پاسخ به این سوال که با توجه به قرار گرفتن در سال جهش اقتصادی «جهش تولید» برنامه‌‌های شرکت تهیه و تولید چیست، گفت: با توجه به نام‌گذاری سال 1399 به نام جهش تولید، شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران از ابتدای سال‌جاری برنامه تولید 800 هزار تن و فروش را 650 هزار تن در سال‌جاری در نظر گرفته‌ که با توجه به عملکرد 6 ماهه نخست سال‌جاری این میزان تا 900 هزار تن قابل تحقق خواهد بود و فروش سالیانه نیز به میزان 850 هزار تن قابل افزایش است.

طبق قانون، خاک معدن انگوران باید در بورس عرضه شود

اظهارات فعالان سرب و روی و مدیر مجتمع معدنی انگوران به عنوان متولی تامین خاک مورد نیاز شرکت‌های فعال در این عرصه در حالی است که ناصر فغفوری به عنوان متولی اصلی صنعت و معدن استان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در زنجان با اشاره به تخصیص سه ماهه نخست خاک برای سال ۱۳۹۹ اظهار کرد: علت عقب کشیدن معدن انگوران برای ارائه خاک به شرکت‌ها این بود که طبق قانون باید خاک خود را از طریق بورس یا مزایده در اختیار شرکت‌ها قرار می‌داد.

رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت استان زنجان با اشاره به اینکه شورای تامین استان زنجان در سال 1399 به خاطر شرایط خاص اقدام به ارائه مصوبه کرد تا این معدن، خاک خود را از طریق سهمیه به شرکت‌ها واگذار کند، گفت: در زمینه این مصوبه دوگانگی وجود داشت، چرا که شورای تامین زنجان تنها می‌توانست برای کارخانه‌های زنجان صدق کند و این معدن در انتظار مصوبه شورای تامین استان‌هایی چون اراک، قم و هرمزگان نیز بود.

 وی با اشاره به اینکه تخصیص خاک برای سه ماهه نخست سال از 10 روز پیش آغاز شده است، عنوان کرد: برای سه ماهه دوم، این معدن به دنبال ارائه مستندات است تا دیوان محاسبات در مورد ارائه خاک توسط این معدن ایراد نگیرد. 

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان با اشاره به اینکه فعلاً بر اساس مصوبه شورای تامین استان زنجان این معدن اقدام به سهمیه‌بندی خاک خود خواهد کرد، گفت: فعلا حضور در بورس منتفی است. 

فغفوری خاطرنشان کرد: در استان زنجان ۵۰ شرکت روی با اشتغالزایی بیش از 8 هزار نفر فعال است.

به نظر می‌رسد، استاندار، رئیس صمت استان و متولیان امر باید به هوش باشند که مشکلاتی مانند مشکلات ارزی، مالیاتی، گمرکی، بورس، محیط زیست، کاهش تولید و صادرات، اصلاح سهمیه خاک، دخالت دولت در قیمت‌گذاری و نحوه تامین نیاز داخلی و ... در آینده نه چندان دور و یا شاید همین امروز و فردا اثرات خود را نشان خواهد داد و آن وقت برای حمایت از این صنعت مهم استان دیر خواهد بود.

مسائل و مشکلات این صنعت به قدری گلوی این صنعت را فشرده است که آنها برای اینکه شاید حرف‌های آخر خود را به گوش مسؤولان برساند در جلسه‌ای با پنج نماینده استان در مجلس شورای اسلامی حاضر شده و همه مسائل و مشکلات را بیان کردند تا مجلس راهی برای گشایش کار و رفع دست‌اندازهای پیش‌رو بردارد.

به نظر می‌رسد، اگر اقدامی برای رفع یا کاهش موانع و مشکلات این صنعت نشود باید به زودی شاهد تراژدی بیکاری 8 هزار نفر را در استان زنجان شاهد باشیم، معضلی که می‌تواند به وجود آورنده مشکلات عدیده‌ای در استانی که به لحاظ اشتغال وضعیت آنچنان مطلوب و مناسب ندارد.