نقش موثر ۳ شرکت فولادساز قدیمی ایران در تولید فولاد خام/ سیر صعودی فولادسازان در ۴۲ سال گذشته بی نظیر بوده است

به گزارش می متالز، اگر بخواهیم نگاهی بر میزان تولید فولاد کشور از ۴۲ سال گذشته تا به امروز داشته باشیم، باید اشاره کنیم که در سال ۵۷ میزان تولید فولاد خام در ایران برابر با ۳۶۸هزارتن بوده و این میزان از تولید تا سال ۶۶ به نزدیک یک میلیون تن رسیده و روند روبه رشد و صعودی داشته است. به این شکل که از ۳۶۸ هزارتن در سال ۵۷ به عدد ۸۹۶هزار تن در سال ۶۶ رسیده و در این دوره ۱۰ساله، تولیدکنندگان فولاد خام در ایران توانسته اند تولید خود را نزدیک به ۲ برابر افزایش دهند. این در حالیست که دوره یاد شده بخش عمده ای از آن در دوران جنگ تحمیلی ایران و عراق بوده است ( جنگ از سال ۵۹ آغاز و در سال ۶۷ به پایان رسید).

در اینجا باید اشاره شود اولین شرکت فولادی که در ایران راه اندازی و ساخته شد، ذوب آهن اصفهان بود و در سال ۱۳۴۴ اقدامات اولیه برای راه اندازی آن انجام شد و در نهایت در سال ۱۳۵۰ به بهره برداری رسید؛ ( روش تولید فولاد در ذوب آهن اصفهان کوره بلند است) در واقع طی آن سالها میزان ظرفیت تولید فولاد کشور وابسته به این فولادساز قدیمی بود.

اما با نگاهی بر میزان تولید فولاد در کشور بعد از سال ۶۶ می بینیم که این روند روبه رشد گذاشته و میزان تولید فولاد خام در ایران به بالای یک میلیون تن رسید. به این شکل که در آخرین سال از جنگ تحمیلی ایران و عراق یعنی سال ۶۷ میزان تولید فولاد در ایران به یک میلیون و ۴ هزارتن رسیده و این روند افزایشی به صورت آهسته و نرم تا ۳ سال بعد ادامه دار بوده است( در سال ۶۸ میزان تولید ۱میلیون و ۱۴۸هزارتن و سال ۶۹ مقدار فولاد خام تولید شده برابر با یک میلیون و ۵۸۴هزار تن بوده است).

در اینجا لازم است اشاره ای به راه اندازی شرکت‌های فولادساز جدید در کشور طی دهه ۶۰ کشور اشاره داشته باشیم: در سال ۱۳۶۰ یعنی حدود ۱۰ سال بعد از راه اندازی ذوب آهن اصفهان، برنامه ریزی برای ساخت مجتمع فولاد مبارکه اصفهان آغاز شد اما همانگونه که اشاره شد به دلیل شروع جنگ تحمیلی راه اندازی این شرکت فولادی که امروز به عنوان بزرگترین فولادساز خاورمیانه و شمال افریقاست تا سال ۷۰ به طول انجامید و بعد از ۱۰ سال این شرکت راه اندازی شد و نقش موثری بر روند میزان تولید محصولات فولادی در کشور داشت. ( روش تولید فولاد مبارکه اصفهان احیای مستقیم و کوره قوس الکتریکی است) همچنین شرکت فولاد خوزستان نیز به عنوان یکی دیگر از شرکت‌های بزرگ و مهم فولادساز ایران در سال ۱۳۶۸ افتتاح شد و اینگونه بود که با داشتن ۳ شرکت بزرگ فولادساز در کشور یعنی ذوب آهن اصفهان، فولاد مبارکه اصفهان و فولاد خوزستان میزان تولید فولاد در کشور روند دیگری به خود گرفت.

بعد از راه اندازی دو کارخانه فولادسازی فولاد مبارکه و فولادخوزستان و اضافه شدن آنها به چرخه تولید فولاد کشور، شاهد بودیم که از سال ۷۰ به بعد جهش قابل قبولی در صنعت فولاد ایران و تولید محصولات رخ داد. به نحوی که میزان تولید فولاد خام در سال ۷۰ به یکباره به بالای ۲ میلیون تن رسیده و عدد ثبت شده برای فولاد خام تولید شده در این سال ۲میلیون و ۴۰۹ هزارتن است؛ این روند روبه رشد ادامه دار بود (سال ۷۱درصد اندکی تولید کاهش داشت و رقم ثبت شده ۲میلیون و ۲۱۶هزارتن بود) تا جایی که در سال ۷۲ میزان تولید فولاد به ۳میلیون و ۹۶۱هزارتن رسید و در سال ۷۳ نیز میزان تولید فولاد خام در کشور به بالای ۴میلیون تن رسید و عدد ثبت شده در این سال برابر با ۴میلیون و ۷۰۸ هزارتن بود.

بر اساس اطلاعات موجود روند صعودی تولید در دهه ۷۰ و همچنین دهه ۸۰ سیر صعودی ادامه داشت تا اینکه در سال ۸۷ میزان تولید فولاد خام ایران از مرز ۱۰میلیون تن عبور کرد و رقم ۱۰میلیون و ۴۸۳هزار تن برای تولید فولاد خام کشور به ثبت رسید.

(اینجا لازم به توضیح است که در دوره دولت هشتم بحث ۷طرح فولادی در سال ۸۳ در شورای اقتصاد مطرح و ایجاد ۴میلیون تن ظرفیت فولادی در اواخر این دولت تصویب شد اما ابلاغی صورت نگرفت؛ در ادامه مسیر در دولت نهم در شورای اقتصاد تصمیم گرفت که ظرفیت ۴ میلیون تن را افزایش دهد و ایجاد ۷ طرح با ظرفیت هرکدام ۸۰۰ هزار تن مصوب شد.)

در ادامه راه اندازی طرح‌های توسعه ای توسط شرکت‌های فولادساز همچون فولاد مبارکه اصفهان و ایجاد شرکت‌های فولادی جدید از یکسو ، در طرف دیگر روی آوردن شرکت‌های معدنی به سمت فولادساز شدن سبب شد تا میزان تولید فولاد در دهه ۹۰ نیز روند صعودی خود را ادامه دهد و میزان تولید فولاد خام در کشور بیش از نیاز داخلی کشور شود.

چرا که می بینیم در سال ۹۸ میزان تولید فولاد خام تولید شده در کشور به میزان ۲۷ میلیون و ۲۴۰ هزارتن ثبت شده و برای سال جاری نیز پیش بینی شده است که این رقم به بالای۳۰میلیون تن خواهد رسید و طرح‌های توسعه ای بسیاری نیز برای رسیدن به اهداف تعریف شده در صنعت فولاد کشور که همان افق ۱۴۰۴ و تولید ۵۵ میلیون تن فولاد است، به مرحله اجرا در خواهد آمد.

سخن آخر…

با نگاهی بر میزان تولید فولاد خام در سال ۱۳۵۷ و روند صعودی آن طی ۴۲ سال اخیر می‌بینیم درصد رشد تولید به مقدار بسیار قابل توجهی پیش رفته و هم اکنون شرکت‌های فولادی در ایران در تلاشند تا ضمن تامین نیاز صنایع پایین دستی در کشور به مواد اولیه، یه سمت تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر نیز به پیش روند. در واقع بخش معدن و صنایع معدنی از جمله فولاد به عنوان یکی از مزیت‌های مهم اقتصادی در کشور به شمار آمده و می‌تواند جایگزین مناسبی برای درآمدهای نفتی کشور شود و اقتصاد ایران را از نفتی بودن رهایی دهد.