برگ‌ریزان پاییزی بازارها

به گزارش می متالز، روند افزایشی و التهاب بازارها در تابستان وارد فاز تازه‌ای شد و دلار و سکه عقب‌ماندگی خود از بازار سهام را جبران کردند. در فصل سوم، شاهد عقبگرد دسته‌جمعی در تمام بازارها بودیم و به مرور خزان قیمتی آغاز شد. سکه و دلار پس از افزایش شدید ابتدای مهرماه، در مسیر نزولی قرار گرفتند. سکه بیش از ۱۰ درصد از ارزش خود را در پاییز از دست داد و اسکناس آمریکایی افت ۶/ ۶ درصدی را به ثبت رساند. در بازار سهام نیز پس از رونق معاملات در فصل تابستان و ثبت قله تاریخی دو میلیون واحد، پاییز با افت ۸/ ۹ درصدی شاخص کل سپری شد. اولین فصل منفی بورس در سال ۹۹ درحالی رقم خورد که در ماه گذشته شاهد رشد ۷ درصدی نماگر اصلی این بازار بودیم. ضمن آنکه در مجموع فصل سوم سال، حدود ۱۷هزار میلیارد تومان نقدینگی حقیقی از گردونه معاملات سهام خارج شد.

بازارها در سه فصل نخست سال ۹۹، قصه متفاوتی داشتند. در فصل اول سال، شدت حرکت میان بازارها متناسب نبود؛ بازار سهام با شیب و قدرت زیادی در مسیر صعودی حرکت کرد، حال آنکه میزان رشد در بازار ارز و سکه به شدت محدودتر بود. شاخص کل بورس در بهار حدود ۱۴۷ درصد تقویت شد، ‌ولی میزان رشد دلار و سکه تنها ۱۸ و ۳۱ درصد بود. در فصل دوم سال، سکه و دلار سعی کردند عقب‌ماندگی قیمتی خود را نسبت به بازار سهام جبران کنند و روند قیمتی در تابستان حکایت از رشد ۶۵ درصدی سکه و ۴۳ درصدی دلار داشت. این در حالی بود که میزان بازدهی بازار سهام تا ۲۵ درصد کاهش پیدا کرد. به این ترتیب، می‌توان گفت که تمام بازارها در نیم سال اول افزایشی بودند، ولی شدت حرکتی آنها در بهار و تابستان متفاوت بود. فصل سوم سال، زمانی برای جبران اضافه پرشی بود که در بهار و تابستان رخ داد. در پاییز قیمت‌ها در هر سه بازار عقب‌نشینی کردند تا میل به تعادل آشکارتر شود؛ از لحاظ روند قیمتی، بورس، دلار و سکه، در پاییز همگرایی در جهت نزول را تجربه کردند.

پاییز نزولی در بازارها

پاییز، زمان نزول تمام بازارها بود؛ فصل سوم سال جاری با افزایش شدید قیمت‌ها در بازار ارز و سکه آغاز شد ولی این روند از هفته انتهایی مهرماه تغییر کرد و به تدریج با افزایش فروش ها، قیمت‌ها به سطح پایین تری نسبت به انتهای تابستان رسیدند. دلار که در انتهای تابستان در کانال ۲۷ هزار تومانی قرار داشت، ‌در آخرین روز آذرماه روی عدد ۲۵ هزار و ۴۵۰ تومان قرار گرفت؛ دو کانال افت طی سه ماه و نزول ۶/ ۶درصدی.

 نزول فصلی دلار در شرایطی رقم خورد که اسکناس آمریکایی در تابستان ۴۳ درصد و در بهار ۱۸ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده بود. اگر قرار باشد روند بازار در نیمه دوم سال تغییر کرده باشد، می‌توان تصور کرد که در زمستان حتی قیمت این ارز کاهش بیشتری را تجربه کند. تنها در بازار ارز، رفتار معامله‌گران تغییر نکرده بود که در سایر بازارها هم عموم بازیگران فروشنده شده بودند. به‌عنوان مثال، سکه امامی در فصل سوم سال بیش از ۱۰ درصد از ارزش خود را از دست داد. این فلز گران‌بها در اواخر تابستان در کانال ۱۳ میلیون قرار داشت، حال آنکه در آخر آذر در محدوده ۱۱ میلیون و ۷۷۰ هزار تومان قرار گرفت که نشان دهنده بازدهی منفی ۱۰ درصدی فلز گران‌بهای داخلی بود. سکه در تابستان ۶۵ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده بود و در فصل بهار هم روند افزایشی داشت. در بازار سهام چنین روندی حاکم بود. شاخص کل بورس که در فصل اول و دوم سال روند صعودی داشت، در پاییز تحت تاثیر جریانات نزولی قرار گرفت.

به این ترتیب،‌ می‌توان گفت که تمام بازارهای پرریسک پس از سودهای زیادی که نصیب معامله‌گران خود در ۶ ماه ابتدایی سال کردند، در سه ماه اول نیم سال دوم سال،‌ آنها را در موقعیت ضرر قرار دادند. دو عامل مهم اثرگذار در روند نزولی تمام بازارها را می‌توان شناسایی کرد؛‌ اولی، تغییر سمت و سوی انتظارات تورمی به واسطه خروج آتی ترامپ از کاخ سفید و احتمال زیاد پایان فشار حداکثری و دومی، شناسایی سود معامله‌گران بزرگ از خریدهای سنگین گذشته. به نظر می‌رسد، روند بازار ارز و سکه در زمستان هم تحت تاثیر متغیر اول یعنی اندازه انتظارات تورمی، موقعیت خود را تعیین کنند. عده‌ای باور دارند، احتمال مذاکرات ایران و آمریکا در زمستان می‌تواند منجربه تخفیف بیشتر انتظارات تورمی و در نتیجه افت بیشتر قیمت سکه و دلار شود. این در حالی است که عده دیگری از فعالان باور دارند، مذاکره‌ای در کار نخواهد بود یا در صورت مذاکره، رفع تحریم‌ها به سرعت صورت نمی‌گیرد. این گروه اعتقاد دارند بازارها در فصل آخر مسیر متفاوتی را نسبت به پاییز سپری خواهند کرد. البته روند بازار در روزهای انتهایی پاییز بیشتر مطابق با نظر گروه اول پیش می‌رفت. در بازار ارز و سکه در روزهای انتهایی بازار تقاضای خاصی وجود نداشت. همین عامل موجب شد که دلار در آذرماه هم حدود ۹/ ۱ درصد از ارزش خود را از دست بدهد. در بازار سکه اوضاع کمی فرق داشت و این فلز گران بها توانست در آذر در برابر کاهش قیمت مقاومت کند و حدود ۴/ ۰ درصد افزایش پیدا کرد. به نظر می‌رسد سکه‌بازان نسبت به رشد آتی اونس طلا تا حدی خوشبین شده‌اند و انتظار دارند که با تصویب بسته حمایتی در آمریکا، قیمت طلا به سوی سطوح بالاتر قدم بردارد. با این حال، سکه در صورتی که بخواهد افزایش معناداری را تجربه کند، نیاز به بال و کمک دلار خواهد داشت. بدون افزایش دلار، دشوار است که سکه حتی به بالای ۱۳ میلیون تومان که قیمت انتهای تابستان این فلز گران بها بود، بازگردد. در کنار این، در بازار سهام، شرایط در آذرماه کمی متفاوت شد و شاخص کل بورس رفتار افزایشی از خود نشان داد. با این اوصاف می‌توان گفت روند انتهای پاییز بیشتر از تقویت احتمالی بورس و سکه در مقایسه با دلار خبر می‌داد.

روایت یک نزول در پاییز

رفتار دلار در فصل پاییز را می‌توان به سه بخش مختلف تقسیم کرد. سه هفته ابتدایی مهرماه که قیمت رویه صعودی با سرعت زیاد داشت. نزول اول بازار، سه هفته قبل از انتخابات آمریکا رخ داد و ریزش دوم دلار پس از انتخابات آمریکا.در فاز اول، دلار حرکت افزایشی خود را از کانال ۲۷ هزار تومانی آغاز کرد و به بالای ۳۲ هزار تومان هم رفت. از تاریخ ۲۷ مهر، جهت بازار نزولی شد و تا نزدیکی انتخابات آمریکا یعنی ۱۰ آبان تا محدوده ۲۷ هزار تومان هم عقب نشست. در واقع دلار تمام افزایش مهرماهی خود را در اوایل آبان ماه پس داده بود. با اعلام نتایج اولیه انتخابات آمریکا و پیروزی ترامپ در برخی ایالات کلیدی،‌میزان خریدها در بازار بسیار زیاد شد و حتی قیمت دلار یک‌بار دیگر در آستانه مرز ۳۰ هزار تومانی قرارگرفت. با این حال، با پیروزی بایدن، به شدت فروش‌ها در بازار ارز زیاد شد و حتی قیمت در مقطعی به زیر ۲۴ هزار تومان هم رفت. در اواخر پاییز تقریبا شرایط متعادلی بر بازارارز حکم فرما شده بود. قیمت عمدتا بین ۲۵ هزار و ۸۰۰ تا ۲۶ هزار و ۳۰۰ تومان نوسان می‌کرد تا اینکه در روزهای آخر آذر، قیمت دلار به زیر ۲۵ هزار و ۵۰۰ تومان هم رفت. گفته می‌شود در صورتی که دلار محدوده ۲۵ هزار و ۲۰۰ تومانی را از دست بدهد، می‌تواند به کانال ۲۴ هزار تومانی هم سقوط کند.