روند تغییر جهانی قیمت فلزات اساسی و تاثیر آن بر شرکت‌های شاخص بورسی با ملاحظه قیمت های داخلی در سال ۲۰۲۰

به گزارش می متالز، دلیل اصلی افت قیمت در ماه­‌های ابتدایی سال جاری میلادی شیوع ویروس کرونا بود که به دلیل محدودیت­‌های بهداشتی تعطیلی­‌ها، باعث کاهش تقاضا و پایین آمدن قیمت‌­ها شد. دلیل افزایش مجدد قیمت­ها فروکش کردن ترس ناشی از شیوع ویروس کرونا و تداوم تولید فلزات اساسی چین از نیمه­‌های سال جاری میلادی بود. بر این اساس، نگاهی به مهم­ترین فلزات اساسی خواهیم انداخت تا روند قیمت آن­ها را در سال میلادی جاری بررسی کنیم.

قیمت روی

قیمت روی در ژانویه ۲۰۲۰ (دی ۹۸) ۲۲۰۸ دلار بود که تا ماه می (اردیبهشت ۹۹) به ۱۹۸۷ دلار کاهش یافت، بااین‌حال روند صعودی قیمت جهانی روی از ماه بعد آغاز شد و باوجود نوساناتی که در بازه ژوئن (خرداد) تا سپتامبر (شهریور) داشت روند رو به رشد خود را ادامه داد و در ماه جاری به قیمت ۲۸۴۲ دلار نیز رسید. به­عبارتی، هرچند قیمت جهانی روی در سال جاری میلادی ابتدا با افت ۱۰ درصدی مواجه شد، اما در ادامه سال به دلیل افزایش قیمتی که داشت بازدهی ۲۸ درصدی را ثبت کرد. (نمودار۱)

قیمت جهانی مس

همچنین قیمت جهانی مس که سال جاری را با ۶۲۰۰ دلار آغاز کرده بود تا ماه آپریل (فروردین ۹۹) به مرز ۵۰۰۰ دلار کاهش یافت اما بعدازآن روند افزایشی قیمت خود را ادامه داد و تا ۷۷۰۰ دلار افزایش پیدا کرد. به­عبارتی کاهش ۲۴ درصدی قیمت جهانی مس در سه ماه نخست سال ۲۰۲۰ با افزایش قیمتی که در ۹ ماهه بعدی رخ داد جبران شد و در ۱۲ ماهه سال ۲۰۲۰ بیش از ۲۴ درصد بالا رفت. (نمودار۲)

قیمت فولاد

قیمت جهانی شمش فولاد (بیلت) نیز مشابه سایر فلزات اساسی در ماه­های اولیه امسال، دستخوش نوسان قابل‌توجهی شد و درحالی‌که در ژانویه ۲۰۲۰ (آغاز سال) ۳۹۵ دلار قیمت داشت، طی چهار ماه ابتدایی سال ۱۰ درصد افت کرد؛ بااین‌وجود، از ماه می (خرداد ۹۹) تاکنون بدون وقفه افزایش قیمت داشته و تا ۴۷۵ دلار نیز رسیده است. بنابراین درمجموع سال جاری، بیش از ۲۰ درصد قیمت داشته است. (نمودار۳)

سنگ‌آهن

دیگر فلز اساسی، سنگ‌آهن است که زودتر از فلزات قبلی روند کاهش قیمت خود را متوقف کرد و بااینکه از ماه ژانویه (دی ۹۸) تا آپریل (فروردین ۹۹) بیش از ۸ درصد نزول کرد و از ۹۰ دلار به ۸۳ دلار کاهش یافت، تا پایان سال (دسامبر) به قیمت ۱۴۳ دلار رسید تا افزایشی در حدود ۶۰ درصد در سال ۲۰۲۰ را تجربه کرده باشد. (نمودار۴)

نتیجه‌گیری

نگاه کلی به روند قیمت­های جهانی فلزات اساسی نشان می­دهد طی چند ماه نخست سال ۲۰۲۰ (برای برخی فلزات از ژانویه تا آپریل و برای برخی دیگر از ژانویه تا می) قیمت­ها با افت قابل‌توجهی روبه­رو شده و بعدازآن روند افزایشی قیمت به دلیل جان گرفتن مجدد تقاضا آغازشده است، هرچند در حدفاصل ژوئن تا سپتامبر ۲۰۲۰ قیمت با نوسان­های مقطعی کاهش یا افزایش می­یافت اما برآیند کلی ماه­های ژوئن تا دسامبر، بیانگر افزایش قیمت قابل‌توجه قیمت­ها است.

وضعیت شرکت­های داخلی

نگاهی به صورت­های مالی شرکت­های شاخص در گروه­ فلزات اساسی نیز حاکی از هماهنگی نسبی تغییرات «سود (زیان) عملیاتی» باقیمت‌های جهانی است. ذکر این نکته نیز ضروری است که قیمت دلار به­عنوان نرخ تبدیل قیمت جهانی به ریال، اثر مهمی بر صورت مالی شرکت­ها می­گذارد. در ابتدای سال جاری قیمت دلار ۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان بود که با افزایش قابل‌توجهی به حدود ۲۵ هزار تومان (نرخ سامانه نیما) افزایش پیدا کرد. بنابراین افزایش قیمت دلار هم در سودآوری این شرکت­ها تأثیرگذار خواهد بود.

در حوزه مس، سود عملیاتی شرکت صنایع مس ایران (فملی) به­عنوان یکی از شاخص­ترین نمادهای این صنعت، در فصل چهارم منتهی به اسفند ۱۳۹۸ (آغاز سال جدید میلادی) ۳۶ هزار و ۱۸۳ میلیارد ریال بود که این رقم در فصل نخست سال ۱۳۹۹ (بازه­ای که قیمت­های جهانی افت کردند) تقریباً ثابت ماند و رقم ۳۶ هزار و ۳۰۰ میلیارد ریال را به­ثبت رساند. اما در فصل دوم منتهی به شهریور ۱۳۹۹ (بازه رشد قیمت­های جهانی) سود عملیاتی صنایع مس ایران به ۶۷ هزار و ۵۸۸ میلیارد ریال افزایش پیدا کرد. به­عبارتی، سود عملیاتی نماد اصلی مس در بورس تهران طی شش‌ماهه نخست امسال (آپریل تا سپتامبر) بیش از ۸۰ درصد رشد کرد.

در صنعت شمش فولاد (بیلت) نیز شرکت فولاد مبارکه اصفهان در فصل چهارم منتهی به اسفند ۱۳۹۸ رقمی معادل ۲۳ هزار و ۱۸۲ میلیارد ریال سود عملیاتی کسب کرده بود که در فصل نخست سال جاری این رقم با افزایش محسوسی به ۵۳ هزار و ۲۲۶ میلیارد ریال افزایش یافت، این روند در فصل دوم نیز تکرار شد و سود عملیاتی شرکت فولاد مبارکه به ۶۳ هزار و ۱۱۳ میلیارد ریال رسید. بنابراین فولاد نیز در این بازه زمانی بیش از ۱۷۰ درصد رشد کرد.

لازم به ذکر است ازآنجاکه قیمت سنگ‌آهن در ایران -به­عنوان مواد اولیه تولیدات فولاد- بر اساس نسبتی از قیمت فولاد تعیین می­شود، تأثیر افزایش قیمت جهانی سنگ‌آهن در قیمت تمام‌شده فولاد چندان بروز پیدا نمی­کند، ازاین‌رو، حاشیه سود فولاد افزایش قابل‌توجهی پیدا می­کند.

همچنین، در سنگ‌آهن نیز، شرکت معدنی و صنعتی گل گهر (کگل) در فصل چهارم منتهی به اسفند ۱۳۹۸ سود عملیاتی ۲۷ هزار و ۱۳۱ میلیارد ریالی کسب کرده بود که این رقم در فصل اول ۱۳۹۹ به ۱۷ هزار و ۷۳۱ میلیارد ریال کاهش یافت اما در فصل دوم، هم‌زمان با شروع رشد قیمت سنگ‌آهن جهانی، به رقم ۲۵ هزار و ۷۲ میلیارد ریال رسید. درمجموع، این نماد نسبت به ابتدای سال جاری میلادی افت کرد اما به دلیل روند افزایش سود این شرکت در فصل دوم سال ۱۳۹۹ حاشیه ضرر آن از ۵۳ درصد به ۸ درصد کاهش یافت.

در صنعت روی هم، نماد باما در این حوزه فعالیت دارد که سود عملیاتی آن از ۳۰۸ میلیارد ریال، در سه‌ماهه منتهی به اسفند ۱۳۹۸ ابتدا به یک هزار و ۱۷۴ میلیارد دلار ریال و سپس به ۲ هزار و ۶۳۳ میلیارد ریال در بهار و تابستان ۱۳۹۹ افزایش یافت. بنابراین بیشترین افزایش سود عملیاتی در بین شرکت­های موردبررسی مربوط به این نماد است که رشد ۷۵۰ درصدی را نشان می­دهد.

همان­طور که ملاحظه شد قیمت­های جهانی روی، مس، بلیت و سنگ‌آهن طی سال به­طور میانگین در ۲۰۲۰ نزدیک به ۳۵ درصد رشد کرده­اند. از سوی دیگر، نمادهای مرتبط با این قیمت­ها در بورس تهران نیز بیش از ۲۰۰ درصد به­طور میانگین افزایش سود عملیاتی داشته­اند. بخشی از آن ناشی از افزایش قیمت­های جهانی و بخشی دیگر نیز ناشی از افزایش بیش از ۷۰ درصدی قیمت دلار بوده است. علاوه براینکه به‌طورکلی، قیمت­های جهانی و سود عملیاتی شرکت­های مهم فعال در حوزه فلزات اساسی رشد هم‌زمانی را تجربه کردند، در بازه­هایی که قیمت­های جهانی نزولی بوده نیز سود عملیاتی برخی از این شرکت­ها کاهش یافت. (مانند فملی و کگل) ضمن اینکه زمانی که قیمت­ها در مسیر صعودی قرارگرفته سود عملیاتی این شرکت­ها یا با افزایش مواجه شده یا اگر پیش از آن‌هم افزایش‌یافته بود، با شیب تندتری بالا رفته است. (مانند باما)  البته همان­طور که ذکر شد، به دلیل وابستگی قیمت سنگ‌آهن به فولاد، نماد فولاد با اندکی متفاوت از بقیه نمادها رشد کرد. (نمودار۵)

در حال حاضر که قیمت جهانی فلزات اساسی رشد قابل‌توجهی داشته و از سوی دیگر، قیمت دلار در داخل کشور نیز در رقم نسبتاً بالایی قرار دارد، می­توان گفت تداوم رشد نمادهای فلزی بر اساس رشد قیمت­های جهانی در آینده خیلی محتمل نیست؛ چراکه در صورت عادی شدن شرایط ناشی از کرونا با ساخت واکسن، عرضه کارخانه­های فلزی افزایش‌یافته و با توجه به اینکه تقاضا به سطح عادی خود برگشته، احتمال کاهش قیمت فلزات اساسی در بازار جهانی وجود دارد، ضمن اینکه احتمال کاهش قیمت دلار در بازار داخلی با توجه به افزایش فروش نفت بر اساس پیش­بینی لایحه بودجه ۱۴۰۰ که منجر به افزایش عرضه ارز در داخل کشور خواهد شد نیز وجود دارد. بنابراین انتظارات از برخی عوامل اثرگذار بر قیمت سهم­های فلزی در بورس تهران افزایشی نیست.