درباره فناوری اف‌ال‌ان‌جی (FLNG) چه می‌دانیم؟

به گزارش می متالز، نخستین مطالعات صورت گرفته در این مورد مربوط به اوایل دهه ۷۰ میلادی است اما بهره‌برداری از این طرح‌ها در اواسط دهه ۹۰ آغاز شد. در سال ۱۹۹۷ موبیل امریکایی نخستین پروژه مفهومی اف‌ال‌ان‌جی را در اندازه بزرگ (۱۶۰*۱۶۰متر) طراحی و کلید زد. برنامه این شرکت تولید ۶ میلیون تن گاز طبیعی مایع از ۷.۴۰۰ میلیون تن متر مکعب گاز در سال بود. در کنار این ساخت محفظه با ظرفیت ذخیره ۲۵۰ هزار متر مکعب گاز مایع و ۱۰۳ هزار متر مکعب میعانات گازی در دستور کار قرار داشت.

از اواسط دهه ۹۰، شرکت رویال داچ‌شل فعالیت بر روی پروژه‌های اف‌ال‌ان‌جی خود را آغاز کرد. این طرح‌ها شامل مهندسی و بهینه‌سازی فناوری بر اساس ظرفیت بالقوه تولید در نامیبیا، جزایر تیمور، استرالیا‌ و نیجریه بود. شل در همان سال قرارداد همکاری با شرکت‌های سامسونگ و تک‌نیپ برای طراحی، ساخت و نصب تجهیزات منعقد کرد.

هم اکنون در نقاط مختلف جهان پروژه‌های مطالعاتی و تجهیز بسیاری با ایده‌های خلاقانه بسیار توسط شرکت‌های بزرگ در حال اجرا است. علاوه بر آن، در فوریه ۲۰۱۱ پتروناس مالزی یک قرارداد راه‌اندازی و تجهیز اف‌ال‌ان‌جی با کنسرسیوم تک‌نیپ و کشتی‌سازی داوو تنظیم کرد که بر آن اساس همه مراحل تجهیز، تولید و راه‌اندازی در مالزی صورت گیرد. نخستین محموله اف‌ال‌ان‌جی پتروناس با نام "PFLNG SATU" در اسفند ۹۶ از سکوی بینتولو بارگیری و به بازارهای آسیا و خاورمیانه تحویل شد.

گروه GDF سوئز بناپارت- یک سرمایه‌گذاری مشترک از شرکت اکتشافات نفت و گاز استرالیا (۴۰ درصد) و شرکت چند ملیتی فرانسوی سوئز بناپارت (۶۰ درصد) قراردادی را برای توسعه و تجهیز پروژه اف‌ال‌ان‌جی در ساحل شمالی استرالیا منعقد کردند. تصمیم نهایی سرمایه‌گذاری در سال ۲۰۱۴ اتخاذ و آغاز به کار این پروژه در ۲۰۱۸ واقع خواهد شد. فاز اول این طرح توان افزوده بیش از ۲ میلیون تن گاز طبیعی مایع را ایجاد می‌کند.

نفت تولید شده از سیستم‌های تولید دریایی می‌تواند از طریق خط لوله یا تانکر به میدان اصلی منتقل شود. وقتی که یک تانکر برای حمل‌ونقل نفت انتخاب می‌شود، لازم است که در برخی از انواع مخزن ذخیره‌سازی و تجمع یابد، به نحوی که تانکر نفت در طول زمان تولید به طور مداوم اشغال نمی‌شود و تنها زمانی به خط اضافه می‌شود که یک بشکه کامل برای پر کردن تانکر موجود باشد.

طرز کار

تاسیسات اف‌ال‌ان‌جی مستقیما در میادین گازی مستقر می‌شوند و گاز را از میدان به تسهیلات از طریق ایستگاه‌ها هدایت می‌کنند.

هنگامی که گاز به تاسیسات می‌رسد تولید گاز طبیعی، میعانات گازی، گاز خوراکی پردازش شده و نهایتا حذف ناخالصی‌ها تحت فشار آغاز می‌شود. سپس حامل‌های اقیانوسی LNG و دیگر میعانات گازی، برای تحویل به بازارهای سراسر جهان بارگیری خواهد شد. جایگزین متعارف و فعلی آن در مناطق فاقد فناوری این است که پیش از انتقال برای تحویل، گاز از طریق خط لوله به یک تاسیسات ساحلی برای مایع‌سازی پمپ می‌شود.

مزیت‌ها و منافع

به طور خاص، مخازن تولید، ذخیره‌سازی و تخلیه شناور در مکان‌های دورافتاده یا آب‌های عمیق مؤثر هستند، مکان‌هایی که اجرای خطوط لوله دریایی مقرون به صرفه نیستند. این تجهیزات نیاز به نصب خطوط آهن طولانی از کارخانه به پایانه ساحلی را حذف کرده‌اند و همچنین می‌توانند یک راه‌حل اقتصادی مناسب برای فعالان کوچکتر بازار نفت فراهم کند. در واقع حذف هزینه نصب خط لوله حیات و سود افزوده بسیاری از آنها را تضمین می‌کند. علاوه بر این، هنگامی که میدان خالی است، می‌توان کشتی حامل را به یک مکان جدید منتقل و یا اجاره داد.

ایران

ایران به طور مستمر در حال افزایش تولید گاز خود است و قصد دارد حجم تولید گاز خود را تا پایان سه ماهه نخست سال ۲۰۱۸ به یک میلیارد مترمکعب در روز افزایش دهد.

شرکت ملی نفت ایران تمایل دارد از طریق تبدیل گاز طبیعی به گاز طبیعی مایع‌شده (اف‌ال‌ان‌جی) به نقاط دوردست در بازارهای اروپایی صادر کند اما هنوز قراردادی برای ساخت تأسیسات تبدیل گاز طبیعی به گاز مایع ساخته نشده است، ایران در دهه گذشته در نظر داشت با تکمیل پروژه «ایران ال‌ان‌جی» با کمک شرکت «لینده» آلمان به صادرکننده گاز مایع تبدیل شود، اما پس از صرف ۲٫۵ میلیارد دلار، نهایتا شرکت آلمانی به بهانه تحریم‌ها ایران را ترک کرد و آن پروژه تاکنون نیمه تمام باقی مانده‌است. تنها پروژه تولید LNG در ایران با حدود ۵۲ درصد پیشرفت کار ۸ تا ۱۰ میلیارد دلارسرمایه‌گذاری برای تکمیل نیاز دارد و مذاکرات در این زمینه با طرف‌های خارجی هنوز به نتیجه نرسیده است.

تاکنون همکاری با شرکت کوگاز کره جنوبی و سازمان ملی انرژی چین از طریق امضا تفاهمنامه توسعه پروژه‌های LNG در ایران اتفاق افتاده است، اما مذاکره درباره خرید یا ساخت کشتی‌های حامل LNG که طی ماه‌های گذشته بین ایران و برخی طرف‌های خارجی اجرایی شد، به نتیجه نرسیده است.

ساخت تجهیزات کوچک تولید LNG و همچنین در اختیار قرار گرفتن کشتی‌های FLNG به ایران این امکان را می‌دهد که صادرات گاز خود به کشورهای خارجی را افزایش داده و از امتیاز برخورداری از بزرگترین ذخایر گاز جهان استفاده کند. مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران نیز چندی پیش از نزدیک شدن به انعقاد نخستین قرارداد تولید کشتی‌های حامل گاز مایع موسوم به اف‌ال‌ان‌جی با نروژ خبر داده است.