مدرن‌سازی تکنولوژی تولید کُک داخل برای تصرف بازار

می متالز - رونق برخی از محصولات و افزایش میزان فروش آن‌ها به دیگر محصولات جانبی، پایین‌دستی و بالادستی وابسته است. به‌عنوان نمونه، کُک از جمله محصولاتی است که رونق آن همواره با رونق صنعت فولاد همبستگی دارد. این محصول در ایران عمدتا توسط شرکت ذوب آهن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

صنعت کُک و زغال‌سنگ در سال گذشته میلادی، رونق فراوانی یافت چرا که از یک سو، برخی از معادن و واحدهای فراوری این ماده معدنی بنا به دلایل محیط زیستی تعطیل شدند و از سوی دیگر، تولید فولاد در کشورهای مصرف‌کننده این ماده معدنی افزایش یافت؛ در نتیجه، تفاضا برای کُک و زغال‌سنگ افزایش یافت و متعاقبا قیمت آن نیز با رشد قابل توجهی مواجه شد. روند رو به رشد تقاضا و افزایش قیمت کک در دنیا به‌گونه‌ای پیش رفت که مجددا برخی از معادن تعطیل‌شده، فعالیت خود را از سر گرفتند. اما در ایران وضعیت صنعت کک و زغال‌سنگ به شکل دیگر بود. چرا که در ایران اغلب واحدهای فولادسازی از نوع احیای مستقیم با گاز هستند و در آن‌ها کک و زغال‌سنگ مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

تنها واحد فعال و استفاده‌کننده از کک در ایران شرکت ذوب آهن اصفهان است که طی سال‌های اخیر و با توجه به وجود رکود در صنعت فولاد با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده بود و این مشکلات تا جایی افزایش یافت که این شرکت دیگر قادر به پرداخت مطالبات شرکت‌های کک‌سازی داخل نبود. در همین حال این ایراداتی در مورد صنعت کک‌سازی و محصولات آن در کشور ما مطرح بود از جمله این‌که کک تولیدی فاقد کیفیت لازم برای صنعت فولاد است و اغلب مصرف‌کنندگان گلایه دارند که این محصول دارای عناصر مزاحم فراوانی است. در واقع با مقایسه کک داخلی و وارداتی، این نتیجه حاصل می‌شود که کک وارداتی به مراتب کیفیت و قیمت مناسب‌تری دارد. این موارد باعث شدند تا صنعت کک در کشور رونق لازم را نداشته باشد.

چنانچه در نمودار 1 مشاهده شود، طی سال 1395 با وجود عرضه بیش از 40 هزار تنی کک متالورژی با گریدهای گوناگون در بورس کالا، اما این محصول تنها با تقاضای 8500 تنی مواجه و همین میزان نیز معامله شد و به فروش رفت. شرکت کک‌سازی زرند، تنها عرضه‌کننده این محصول در بورس کالا بود و دیگر تولیدکنندگان یا دیگر تولید نمی‌کردند و یا اینکه با توجه به کمبود تقاضای داخلی برای کک تولید داخل، چاره‌ای جز صادرات نداشتند. در همین حال شرکت کک‌سازی زرند نیز در حال تجهیز خود با تکنولوژی‌های مدرن است تا بتواند کک را با خلوص بهتر و با بهای تمام‌شده کمتر تولید کند. چرا که این محصول، نیاز بازار داخلی است و تا زمانی که تولیدکنندگان داخلی بتوانند آن را به میزان لازم تولیدکنند، نیازی به واردات آن نخواهد بود.