افزایش تولید و ۸۰۰ فرصت شغلی با بلوک‌های جدید و سرمایه گذاری در زغال سنگ پروده طبس

به گزارش می‌متالز، حوضه زغالدار طبس با وسعتی بالغ بر ۳۰، ۰۰۰ کیلومتر مربع و ذخیره اکتشافی ۷۵/۲ میلیارد تن زغال سنگ کک شو و حرارتی، غنی‌ترین و بزرگترین ناحیه زغالی ایران محسوب می‌گردد. ناحیه پروده با وسعت ۱۲۰۰ کیلومتر مربع و ذخیره زمین شناسی ۱/۱ میلیارد تن زغال سنگ کک شو، یکی از چهار ناحیه حوضه زغالی طبس و بزرگترین حوضه زغال سنگ کک شو ایران محسوب می‌گردد. شرکت زغال سنگ پروده طبس با هدف بهره برداری از ذخایر بهشت زغال سنگ ایران، در سال ۱۳۸۶ با شماره ۶۵۳ به ثبت رسید تا به عنوان اولین بهره بردار مکانیزه زغال سنگ کشور، فعالیت خود را آغاز نماید. در حال حاضر حدود ۲۵۰۰ نفر مستقیماً به صورت امانی و پیمانی در این شرکت مشغول به فعالیت هستند.


ظرفیت تولید سالانه فاز اول بهره برداری ۵/۱ میلیون تن زغال سنگ خام از محدوده معدن شماره یک پروده است تا پس از فرآوری با دو روش محیط سنگین و فلوتاسیون ستونی در کارخانه زغالشویی این شرکت، ۷۵۰، ۰۰۰ تن کنسانتره زغالسنگ کک شو تولید گردد. عملیات بهره برداری از معدن و استخراج ذخایر زغالی معادن مرکزی و شماره یک منطقه پروده از سال ۱۳۸۷ آغاز شد. این شرکت در طول مدت فعالیت خود موفق به استخراج حدود ۹ میلیون تن زغال سنگ خام از مسیر‌های پیشروی، هفت کارگاه مکانیزه لانگوال و کارگاه‌های نیمه مکانیزه و سنتی و بیش از ۴ میلیون تن کنسانتره این محصول گردیده و بر اساس برنامه، تولید کنسانتره زغال سنگ کک شوی این شرکت در پایان استخراج هشتمین کارگاه مکانیزه لانگوال که هم اکنون در حال کار است، به حدود ۵ میلیون تن خواهد رسید. ضمن اینکه با عنایت به برنامه ریزی صورت گرفته، دستیابی به ظرفیت‌های تولید زغال سنگ خام و کنسانتره، تا افق ۱۴۰۰ محقق خواهد شد.


با این حال، در راستای اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی و بابت رد دیون دولت، ۱۰۰% سهام این شرکت در سال ۱۳۹۳ از طریق سازمان خصوصی سازی واگذار گردید که ۹۵% سهام به مؤسسه صندوق حمایت و بازنشستگی کارکنان فولاد و ۵% باقیمانده به کارکنان شرکت منتقل شد.

مؤسسه صندوق حمایت و بازنشستگی کارکنان فولاد نیز جهت پرداخت بدهی، میزان ۶۸.۲% از سهام خود در این شرکت را از اواخر سال ۱۳۹۷ به شرکت سرمایه گذاری صدرتأمین واگذار نمود که با این واگذاری، "شرکت سرمایه گذاری صدرتأمین" به عنوان صاحب سهم اصلی شرکت زغال سنگ پروده طبس شناخته می‌شود.

شایان ذکر است که سرمایه این شرکت ابتدا در سال ۱۳۹۸ از ۶۰ میلیون ریال به ۵۰۰ میلیارد ریال و نهایتاً نیز در سال ۱۳۹۹ به ۲۰۰۰ میلیارد ریال افزایش یافت.

در ادامه و بر اساس سیاست گذاری صورت گرفته، شرکت­زغال­سنگ­پروده­طبس از تاریخ ۰۳/۱۰/۱۳۹۹ به عنوان دویست و بیست و نهمین نماد معاملاتی (شصت و پنجمین شرکت در بازار اول) با نماد کزغال در فهرست نرخ‌های فرابورس­ایران و سهام شرکت در تاریخ ۱۵/۱۱/۱۳۹۹ به عنوان یکصد و هفتاد و هفتمین شرکت بازار فرابورس، داد و ستد شد.



عملکرد این شرکت در ۹ ماهه گذشته سال جاری در سه بخش حفریات معدنی (پیشروی)، تولید زغال سنگ خام و تولید کنسانتره زغال سنگ قابل تفکیک است. میزان حفریات زیرزمینی معدن در این دوره حدود ۴، ۳۳۳ متر بوده که شامل پیشروی در مسیر‌های اصلی معدن و پانل‌های کارگاه‌های استخراج لانگوال می‌باشد. در این مدت بیش از ۱، ۲۲۰، ۰۰۰ تن زغال سنگ خام از زیرزمین استخراج شده و افزون بر ۴۶۱، ۰۰۰ تن کنسانتره نیز در کارخانه زغالشویی این شرکت تولید گردیده است. این شرکت در ۹ ماهه سال جاری ۴۷۳ میلیارد تومان سود خالص محقق نموده که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل، رشد ۱۸۵ درصدی داشته است.


میزان تولید زغال سنگ در ایران در مقایسه با امار جهانی، رقم قابل توجهی نیست چرا که اولاً ذخایر ۱۴ میلیاردتنی زغال سنگ ایران در حد متوسط است و دوم اینکه تولید زغال سنگ کشور کماکان سنتی است و به غیر از شرکت زغال سنگ پروده طبس، فعالیت مکانیزه معدنکاری زغال سنگ در سایر معادن کشور شکل نگرفته است.

اگرچه که شرکت زغال سنگ پروده طبس ۷۵% تولید منطقه‌ای و ۴۲% تولید ملی زغال سنگ را به خود اختصاص داده و به تنهایی بخش عمده نیاز باتری‌های کک سازی شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان به عنوان قطب فولادسازی کشور، را تأمین می‌نماید، ولی ظرفیت زغالی منطقه طبس نیز هنوز به درستی شناخته نشده و نیازمند اکتشافات بیشتر است. وجود این معادن در کنار سایر مواد و کانی‌های منطقه طبس، یک موهبت عظیم خدادادی است که در صورت سرمایه گذاری اساسی و برنامه ریزی اصولی، بدون شک محور توسعه همه جانبه شهرستان و استان بوده و در رشد معدنی، صنعتی و اقتصادی کشور نیز تأثیر قابل توجهی خواهد داشت و بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری با مضمون ضرورت جایگزینی اقتصادی نفتی، معدن بدون شک یکی از این جایگزین‌ها است. معادن زغالی طبس در صورت توجه کافی، می‌تواند برای ۵۰ سال آینده هم در منطقه اشتغالزایی پایدار ایجاد کند که برای توسعه اجتماعی و اقتصادی بسیار حائز اهمیت خواهد بود.


با احتساب راه انداری واحد‌های جدید و افزایش ظرفیت کک سازی کشور به ۳ میلیون و ۴۵۰ هزارتن، تقاضای داخلی برای تأمین کنسانتره زغال سنگ موردنیاز همین واحد‌ها به ۴ میلیون و ۸۳۰ هزارتن در سال افزایش می‌یابد. این ارقام به خوبی بیانگر ضرورت توسعه معدنکاری زغال سنگ در کشور، بویژه در پهنه زغالی طبس است که شرایط و توان بالقوه‌ای برای گسترش معدنکاری مکانیزه و افزایش ظرفیت استخراج خام و تولید کنسانتره را در اختیار دارد. البته باید خاطر نشان نمود که واردات زغال سنگ امری اجتناب ناپذیر است. صنایع کک سازی بر اساس شرایط تولید و شاخصه‌های کیفی زغال سنگ، ناگزیر به مخلوط نمودن انواع زغال جهت تهیه خوراک ورودی بهینه می‌باشند. با توجه به کیفیت زغال سنگ ایران، بهبود مشخصات کیفی از طریق تأمین زغال خارجی و مخلوط کردن با تولید داخل انجام می‌شود. ضمن اینکه باید تأکید نمود زغال سنگ تولیدی این شرکت به لحاظ مشخصات کیفی و به ویژه پلاستومتری، شرایط بسیار مطلوبی داشته و پلاستومتری محصول در حد یا حتی بالاتر از کلاس جهانی است. با این حال، میزان گوگرد زغال منطقه بالاتر از حد متعارف مورد استفاده صنایع کک سازی است که این مشکل نیز با مخلوط کردن انواع زغال مرتفع می‌گردد.

در بحث صادرات نیز شرایط مشابهی حاکم است. تولید زغال سنگ کک شوی ایران حتی کفاف نیاز صنایع داخلی را نیز نمی‌دهد و بنابراین فرصت و تولیدی برای صادرات نیست. البته باید گفت که شرکت زغال سنگ پروده طبس خوشبختانه در بحث صادرات نیز ورود موفقی داشته و در سال‌های ۹۷ و ۹۸ بخشی از محصول خود را روانه بازار جهانی نموده که از این رهگذر، صادرکننده نمونه استان خراسان جنوبی نیز بوده است.

در بحث قیمت و با توجه به مشکلات متعددی که در سالیان متمادی متوجه معدنکاران زغالی بود، با تعامل صورت گرفته، از حدود ۲ سال قبل، قیمت هر تن کنسانتره زغال سنگ کک شو برابر ۲۶.۵% قیمت شمش فولاد خوزستان تعیین گردید که این امر در مقایسه با روش قیمت گذاری قبلی، تا حدودی برای حل مشکلات معادن زغال سنگ و تأمین نقدینگی مؤثرتر عمل کرده است. با این حال، ضرورت بررسی بیشتر و بازنگری نرخ قیمت کاملاً محسوس است تا شرکت‌های زغالی بتوانند بخش بیشتری از نیاز‌های خود را برای تأمین مالی و توسعه فعالیت را مرتفع نمایند.


صنعت زغال سنگ کشور نیازمند تحول است و لازمه این تحول، گذر از معدنکاری سنتی به معدنکاری مکانیزه خواهد بود. هرچند برنامه ریزی‌هایی توسط متولیان امر برای تدوین طرح جامع زغال سنگ کشور انجام شده است، ولی موفقیت اجرای این طرح وابسته به بررسی همه جانبه ظرفیت‌ها و تدوین راهکار‌های مناسب برای ایجاد تمرکز با هدف افزایش تولید و توسعه معدنکاری مکانیزه در کشور است. صنعت زغال سنگ در بسیاری از کشور‌ها تحت حمایت دولت بوده و از یارانه‌های مختلف حمایتی برخوردار است. این حمایت‌ها در ایران نه تنها برقرار نیست، بلکه عدم ارائه تسهیلات مناسب در بحث مالیات، عوارض، بیمه و حقوق دولتی، فشار مضاعفی به معدنکاران وارد می‌نماید. مطمئناً اگر پشتیبانی مناسب از طرف دولت انحام شده و تسهیلات مالی و اقتصادی به این صنعت ارائه گردد، زغال سنگ می‌تواند محرک مهمی در رشد اقتصادی کشور باشد.


خوشبختانه با توجه به سابقه بیش از یک دهه فعالیت به عنوان اولین و تنها شرکت فعال در عرصه معدنکاری تمام مکانیزه استخراج زغال سنگ از ذخایر عمقی و با عنایت به تجارب بسیار ارزشمند کسب شده در حوزه‌های دانش فنی و تخصصی و همچنین در اختیار داشتن منابع تجهیزاتی مانند ماشین آلات حفریات و استخراج و بهره گیری از بزرگترین کارخانه زغالشویی ایران و نیز وجود سرمایه‌های انسانی جوان و متخصص در بخش‌های مدیریتی، پشتیبانی، برنامه ریزی، فنی و عملیاتی، توانمندی فنی و اجرایی، شرکت زغال سنگ پروده طبس آمادگی و توانایی لازم برای ایجاد جهش در تولید زغال سنگ کشور را دارد. با این حال، تحقق این مهم منوط به حمایت دولت در تأمین منابع مالی و تسهیلات حمایتی و همچنین همکاری متولیان بخش معدن برای در اختیار گذاشتن ذخایر و منابع جدید زغالی است و بر این اساس، شرکت زغال سنگ پروده طبس آمادگی دارد به توسعه معدنکاری مکانیزه در کشور برای افزایش تولید و تأمین خوراک صنایع کمک نماید.

منبع: بولتن نیوز