«بازی پانزی» در اقتصاد چیست؟

‌می‌متالز - موسسات مالی یا بانک‌ها اگر بتوانند سود‌های بسیار بالاتر از تورم و رشد اقتصادی بدهند، در واقع دچار بازی پانزی شده‌اند و مجبورند برای انجام تعهداتشان مرتبا سپرده‌های جدید بگیرند.

به گزارش می‌متالز، بازی یا ترفند «پانزی» در اقتصاد برگرفته از نام خالق آن است. جناب چارلز پانزی؛ کسی که با خرید کوپن‌های تخفیفی اداره پست و تعهد دادن آن‌ها در آمریکا و کشور‌های دیگر به سرمایه‌گذاران وعده ۵۰ درصد سود را در ۴۵ روز یا ۱۰۰ درصد سود در ۹۰ روز می‌داد. در حالی که او با استفاده از سرمایه سرمایه‌گذاران قبلی و همچنین سرمایه‌گذاران جدید، سود اولین‌ها را پرداخت می‌کرد و از این راه توانست سود کلانی به دست بیاورد، اما در نهایت در سال ۱۹۲۰ بازداشت شد.

برخی اقتصاددانان گاهی از اصطلاح بازی پانزی استفاده می‌کنند، ترفندی که آسیب جدی به اقتصاد خواهد زد و ممکن است ضرر‌های هنگفتی برای سرمایه‌گذاران در هر بخشی به همراه داشته باشد. امروزه بسیاری از افراد متقلب به ویژه در حوزه پروژه‌های ارز دیجیتال از این حقه استفاده می‌کنند.

به عنوان نمونه اگر بخش واقعی اقتصاد رشد بالایی ندارد عجیب است که تمام موسسات مالی یا بانک‌ها بتوانند سود‌های بسیار بالاتر از تورم و رشد اقتصادی بدهند. یکی از اصلی‌ترین دلایل این داستان آن است که این نهاد‌ها دچار همین بازی پانزی می‌شوند؛ یعنی برای آن که بتوانند از پس سود‌های اعلامی‌شان برآیند که مشخصاً از درآمدهایشان نمی‌تواند حاصل شود، مجبورند که سپرده‌های جدید بگیرند و به این ترتیب از این منابع بتوانند از عهده تعهداتشان برآیند.

در نهایت، چون این نهاد‌ها هر کدام به دنبال دریافت سپرده‌های بیشتر هستند مجبورند دائما نرخ سود را بالاتر اعلام کنند تا نه تنها جلوی از دست رفتن سپرده‌هایشان را بگیرند، بلکه بتوانند سپرده‌های جدیدی جذب کنند که این آتش فاجعه را بیشتر شعله‌ور می‌کند.

در کلاهبرداری‌های اقتصادی هدف معمولاً اغواء کردن مردم عامی که دانش عمیقی از امور سرمایه‌گذاری یا مفاهیم اقتصادی آن ندارند، است. مفاهیم ساختگی زبانی که تأثیرگذار بنظر می‌رسند، اما اساساً بی‌معنی هستند و برای خیره کردن سرمایه‌گذاران به کار می‌روند؛ بنابراین باید نسبت به آن آگاهی‌های لازم را داشت تا دچار ضرر و زیان نشوید.

منبع: شبکه خبری اقتصاد و بانک ایران (ایبنا)