پارادوکس استقلال بانک مرکزی و طرح‌های تکلیفی

به گزارش می‌متالز، یک اقتصاددان یکی از دلایل اینکه در ۵۰ سال گذشته نتوانسته ایم تورم را کنترل کنیم، عدم استقلال کافی بانک مرکزی دانست و گفت: بانک مرکزی نتوانسته سیاست‌های پولی خود را فارغ از سیاست‌های مالی و... کشور اتخاذ کند و به همین دلیل در حال حاضر جزو ۵ کشور در دنیا هستیم که تورم بالا دارند.

وحید شقاقی شهری تصریح کرد: عدم استقلال کافی بانک مرکزی و نبود هماهنگی بین سیاست‌های پولی و سایر سیاست‌ها از مشکلات اصلی اقتصاد است که دلیل آن هم لوایح و طرح‌هایی است که در دولت و مجلس بدون هماهنگی سیاست‌های پولی با دیگر سیاست‌ها اتخاذ می‌شود.

وی با بیان اینکه مجلس وظیفه قانونگذاری را برعهده دارد و طرح‌هایی را ارائه می‌دهد که پس از بررسی‌های لازم به تصویب می‌رسد، افزود: دولت باید لایحه ارائه دهد تا در مجلس بررسی و تصویب شود و به عنوان قانون به دولت ابلاغ کنند. وقتی دولت لوایح خود را به ویژه لوایحی که اقتصادی هستند را مطرح می‌کند اصولا در هیات دولت هماهنگی‌هایی باید صورت گیرد، اما به تازگی شاهد هستیم که مجلس مکررا طرح‌های مختلف ارائه می‌دهد و زمانی که طرح تبدیل به قانون می‌شود بدون هماهنگی لازم بین سیاست‌های مالی و پولی و ارزی و تجاری بوده و از سوی دیگر لایحه‌هایی که دولت مطرح می‌کند هماهنگ با سیاست‌های پولی بانک مرکزی نیست.

این اقتصاددان گفت: این اتفاقات باعث می‌شود استقلال بانک مرکزی بیشتر زیر سوال برود مانند طرح‌هایی که اخیرا مجلس درباره جوانی جمعیت یا جهش تولید مسکن ارائه داده که بار مالی دارد. هرگونه تخطی جایگاه و استقلال بانک مرکزی به منزله به هم خوردن سیاست‌های پولی و هدفگذاری‌های بانک مرکزی و تعادل و تراز نظام بانکی و مشکلات عدیده‌ای که در آینده رخ خواهد داد، می‌َشود.

شقاقی ادامه داد: در حال حاضر با این اتفاقات استقلال بانک مرکزی بیشتر خدشه دار خواهد شد که در این صورت نمی‌تواند کنترلی بر مسائل مختلف و هدفگذاری‌هایی که در نظر دارد، داشته باشد.

وی تاکید کرد: در این شرایط پیشنهاد این است که مجلس به این صورت وارد بحث تعدد طرح نویسی نشود و اجازه دهد که دولت لایحه بدهد که طبیعتا دولت هم باید حتما سیاست‌های پولی را مدنظر قرار دهد و هماهنگی‌های لازم انجام شود که حداقل استقلال بانک مرکزی را حفظ کند.

این اقتصاددان با بیان اینکه هر طرحی که مجلس می‌دهد بار مالی دارد که بر بانک مرکزی تحمیل می‌شود، اظهار کرد: یکی از منابع تامین بار مالی نظام بانکی بوده که در صورت فشار بر آن، استقلال و هدفگذاری بانک مرکزی را برهم می‌زند. همچنین اگر دولت لایحه‌ای می‌دهد قطعا باید نظر بانک مرکزی را جویا شود که اگر در هر طرح و لایحه‌ای بانک مرکزی متوجه شود هدفگذاری‌هایش دچار مشکل می‌شود بتواند قدرت مقاومت را داشته باشد و در مقابل طرح‌هایی که مناسب نیست مقاومت کند.

شقاقی گفت: دلیل این امر این است که طرح‌هایی که مجلس ارائه می‌دهد بار مالی دارد که بخش عمده آن به بانک مرکزی و سیستم بانک‌ها تحمیل می‌شود و در لوایحی هم که دولت اراده می‌دهد هماهنگی بین سیاست‌ها و هدفگذاری بانک مرکزی ملاحظه نمی‌شود.

وی تاکید کرد: هرچقدر استقلال بانک مرکزی خدشه دار شود به این مفهوم است که هدفگذاری‌های بانک مرکزی محقق نخواهد شد که در این صورت شاهد رشد نقدینگی و رشد پایه پولی و به دنبال آن تورم و بی‌انضباطی‌های بانکی و به هم خوردن ترازنامه‌های نظام بانکی خواهیم بود.

این اقتصاددان گفت: استقلال بانک مرکزی می‌تواند بر روی متغیر‌ها و شاخص‌های پولی هدفگذاری کند و به واسطه این هدفگذاری می‌تواند تورم را تا حدودی کنترل کند، اما متاسفانه در حال حاضر وضعیت کشور ما این است که کاملا استقلال بانک مرکزی از بین رفته است. به ویژه در سال اخیر شاهد بودم که طرح نویسی در مجلس زیاد شده و از این موضوع نگرانم چرا که هرچقدر طرح بیشتری نوشته شود هماهنگی بین سیاست‌های پولی و مالی و سیاست‌های دیگر نیز کمتر می‌شود.

به گفته شقاقی، در طرح‌های مجلس و سپس لوایح دولت باید تلاش شود که استقلال بانک مرکزی حفظ شود، در غیر اینصورت امکان کاهش تورم ممکن نیست.

منبع: شبکه خبری اقتصاد و بانک ایران (ایبنا)