سنگ‌آهنی‌ها روی ریل سودآوری

به گزارش می‌متالز، به طور کلی به میزان آهن موجود در مقدار مشخصی سنگ آهن عیار سنگ آهن گفته می‌شود که بنا بر این چهار حالت مگنتیت با عیار ۴/ ۷۲درصد، سیدریت با عیار ۲/ ۴۸درصد، هماتیت با عیار ۷۰درصد و گوتیت با عیار ۸/ ۶۲درصد از کانی‌های اقتصادی سنگ آهن به‌شمار می‌آیند. در بین کانی‌های موجود مگنتیت و هماتیت ارزش بیشتری دارند. بر اساس آخرین گزارش‌های موجود ذخایر قابل بهره‌برداری دنیا ۵/ ۱۷۳ میلیارد تن با عیار متوسط ۵۲درصد است. استرالیا (۲۹درصد)، برزیل (۱۸درصد) و روسیه (۱۴درصد) سه کشور با بیشترین ذخایر قطعی سنگ آهن هستند.

چین ۱۲ درصد از این ذخایر قطعی را در اختیار دارد. ذخایر احتمالی سنگ آهن ایران ۷/ ۵ میلیارد تن و ذخایر قابل بهره‌برداری ایران ۸/ ۲ میلیارد تن گزارش شده است و جزو ۱۰ کشور مهم در این صنعت به‌شمار می‌آید. مناطق مرکزی؛ شامل چغارت، چادرملو، جلال آباد، میشدوان و... با ۳۲ درصد، گل‌گهر سیرجان با ۲۲ درصد، سنگان با ۲۱ درصد و زنجان با ۴ درصد مهم‌ترین ذخایر زمین شناختی سنگ آهن کشور هستند. عیار سنگ آهن ایران به‌طور متوسط ۵۶ درصد است که در مقایسه با متوسط جهانی (۴۷ درصد) عیار مناسبی در‌نظر گرفته می‌شود. عمده مصرف سنگ آهن برای تولید فولاد است. سنگ آهن، ماده اولیه تولید فولاد است و ۹۸ درصد استخراج این ماده در سطح جهان، به منظور تولید فولاد استفاده می‌شود. به‌طور کلی برای تولید یک میلیون تن فولاد نیاز به مصرف ۲ میلیون و ۵۶۰ هزار تن سنگ آهن است. براساس یک روند تاریخی می‌توان گفت در چین ۴۰ درصد، اروپا ۳۰ درصد و در ایران ۲۵ درصد از قیمت تمام شده فولاد، وابسته به سنگ آهن است. چین، هند و ژاپن بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان سنگ آهن در دنیا هستند. چین با ۶۶ درصد بزرگ‌ترین سهم در واردات سنگ آهن دنیا را در اختیار دارد و پس از آن هند در رتبه دوم قرار می‌گیرد. به‌طور کلی می‌توان گفت چین، استرالیا و برزیل کنترل بازار سنگ آهن در دنیا را در دست دارند.

روایت آماری

درسال ۱۳۹۹ مجموعا حدود ۷۸ میلیون تن استخراج سنگ آهن در واحد‌های معدنی کشور محقق شده است که بیشترین مقدار آن با ۷.۸۹۳.۴۷۸ تن در آبان سال ۱۳۹۹ و کمترین مقدار در فروردین با ۳.۶۴۸.۳۹۹ تن بوده است، به‌طور میانگین در سال گذشته شرکت‌های معدنی ماهانه ۶.۴۹۷.۷۲۷ تن استخراج داشته‌اند. به‌ترتیب چادرملو (۲۱ درصد)، گهرزمین (۲۰ درصد)، سنگان (۱۷ درصد)، گل‌گهر (۱۱ درصد) و جلال‌آباد (۸ درصد) پنج شرکت با بیشترین سهم در استخراج سنگ آهن در سال گذشته بوده‌اند. همچنین در سال گذشته براساس آمار ایمیدرو تولید فولاد‌خام کشور ۲۲.۶۱۰.۸۳۵ تن بوده که ۵۰ درصد آن اسلب و ۳۳ درصد بیلت و ۱۵ درصد بلوم بوده است.

نگاهی به بازار‌های جهانی

قیمت جهانی سنگ آهن ۶۵ درصد (CFR چین) از ابتدای سال گذشته در محدوده ۱۰۱ دلار درهر تن بوده است. روند کلی نرخ‌ها تا آبان‌ماه سال‌جاری رشدی کند داشته و تا ۱۳۰ دلار در هرتن رسیده است. با نزدیک‌شدن به سال ۲۰۲۱، رشد نرخ‌ها سرعت بیشتری گرفته است به‌طوری که در پایان اسفند ماه ۱۳۹۹ سنگ آهن هر تن ۱۹۲ دلار معامله شده است و این رشد ادامه داشته به صورتی‌که در نیمه اول اردیبهشت امسال سنگ آهن در هرتن به ۲۴۳ دلار رسیده است که نسبت به ابتدای سال گذشته ۱۴۰ درصد افزایش پیدا کرده است. این روند رو‌به‌رشد در نرخ شمش فولاد (تانگشای) نیز اتفاق افتاده است به‌صورتی‌که در ابتدای سال گذشته هر تن فولاد حدود ۴۰۰ دلار در هرتن معامله شده است و با یک رشد ۵۰ درصدی در اسفند ۱۳۹۹ نرخ هرتن فولاد به حدود ۶۰۰ دلار رسید.

این رشد نیز در سال ۱۴۰۰ ادامه‌دار بوده است به‌طوری که فولاد تانگشای در نیمه اول اردیبهشت هر تن حدود ۸۰۰ دلار معامله شده است.

برهمین اساس می‌توان گفت به‌واسطه زنجیره ارزش؛ همبستگی ۹۹ درصدی بین تغییرات نرخ شمش فولاد و سنگ آهن جهانی را شاهد هستیم. در ایران نیز نرخ فروش سنگ آهن بر اساس نرخ فروش فولاد‌خام در بورس‌کالا تعیین می‌شود.

۸۰ درصد از وزن مبلغی فروش «گلگهر» مربوط به فروش گندله است. نرخ فروش گندله در فروردین ۹۹ یک میلیون و ۴۶ هزار تومان به ازای هر تن بوده است که با ۱۶۵ درصد افرایش در اسفند همان سال معادل ۲ میلیون و ۷۷۴ هزار تومان به ازای هر تن گزارش شده است. در فروردین‌ماه سال‌جاری نرخ‌های اسفند تکرار شده است. با فرض نرخ ۵۵۰ دلار برای شمش فولاد و نرخ دلار ۲۰ هزارتومان، گل‌گهر برای سال ۱۴۰۰ می‌تواند ۱۵۰۰ ریال به ازای هرسهم سودآوری داشته باشد که با این حساب نسبت قیمت به درآمد حال‌حاضر سهم معادل ۶/ ۸ واحد است.

کنسانتره آهن ۴۵ درصد از وزن مبلغی فروش «کچاد» را به خود اختصاص داده است. نرخ فروش کنسانتره آهن در فروردین ۹۹ معادل ۷۸۸ هزار تومان به ازای هر تن بوده است که با رشد ۱۶۳ درصدی تا ۲ میلیون و ۷۵ هزار تومان به ازای هر تن در اسفندماه رسیده است. در فروردین سال جاری نرخ فروش کنسانتره با اندکی افزایش ۲ میلیون و ۱۶۹ هزار تومان به ازای هر تن گزارش شده است. با فرض نرخ ۵۵۰ دلار برای شمش فولاد و نرخ دلار ۲۰ هزارتومان، «کچاد» می‌تواند سودی معادل ۴ هزار ریال برای سال ۱۴۰۰ محقق کند که با این شرط نسبت قیمت به درآمد هر سهم شرکت پنج واحد است.

بیشترین وزن مبلغی فروش شرکت گهرزمین مربوط به دو محصول کلوخه و کنسانتره سنگ آهن است. نرخ فروش محصولات شرکت در اسفندماه نسبت به فروردین ۱۳۹۹ به طور میانگین ۲۰۰ درصد افزایش پیدا کرده است. نرخ فروش محصولات در فروردین ۱۴۰۰ معادل نرخ‌های اسفند سال گذشته بوده است. با فرض نرخ ۵۵۰ دلار برای شمش فولاد و نرخ دلار ۲۰ هزارتومان، می‌توان سودی معادل ۵ هزار ریال برای سال ۱۴۰۰ از شرکت انتظار داشت.

به طور کلی از آنجا که انتظار می‌رود تقاضای فولاد جهانی طی سال ۲۰۲۱، با ۱/ ۴ درصد افزایش به یک‌هزار و ۷۹۵ میلیون تن برسد و همچنین وجود گزارش‌های مثبت از وضعیت صنعت ساخت‌وساز در کشور چین که تا حدودی جبران کاهش تقاضای فولاد جهانی را رقم زده است و بهبود تقاضا در سایر مناطق که بیش از انتظار‌ها اتفاق افتاده است، می‌توان انتظار ثبات نرخ‌های فعلی فولاد در میانگین جهانی را طی سال میلادی جاری داشت و از آنجا که نرخ سنگ آهن داخلی براساس نرخ فولاد تعیین می‌شود در نتیجه انتظار سودآوری مناسبی را در کلیت صنعت برای سال جاری داریم.

الهه ظفری کارشناس بازار سرمایه

منبع: دنیای اقتصاد