درباره آهن و فولاد‌های آلیاژی بیشتر بدانید

به گزارش می‌متالز، بنابر اعلام آرسینکو، از آن جا که انسان هیچوقت سیری ندارد، استفاده از این فلز، به صورت خام، نتوانست نیاز‌های او را به طور کامل برطرف کند و رو به تولید آلیاژ‌های مختلف از این فلز نمود. در این مسیر، توانست یکی دیگر از مهمترین اختراعات خود را داشته باشد. ترکیب کربن با فلز آهن، ترکیبی جادویی بود که می‌توانست ویژگی‌های منحصر به فرد آهن را به طور تقویت‌شده در یک ماده‌ی دیگر ایجاد کند.

با گذشت سالیان زیاد و پیشرفت‌های فناورانه، اصلاحات زیادی روی فولاد، این فلز پرکاربرد، انجام گرفته است. این اصلاحات سبب شده است تا امروزه، برای بسیاری از کاربرد‌های مختلف، نوع خاصی از یک آلیاژ فولادی وجود داشته باشد. حتی برای ساخت قالب محصولات پلاستیکی هم استفاده از نوع خاصی فولاد توصیه می‌شود. این پیشرفت‌ها، گرچه توانسته تا صنایع مختلف را به طور اساسی زیر و رو کند و دقت و کیفیت در ساخت و ساز را افزایش دهد، اما می‌تواند برای افراد تازه‌وارد در صنعت، به نوعی گیج‌کننده نیز تلقی شود. اسامی آهن‌آلات مختلفی که در بازار وجود دارد، معمولا با استفاده از چند حرف انگلیسس در کنار چند رقم، می‌تواند نماینده‌ی یک گروه خاص از آلیاژ‌های فولادی بوده یا فقط به محصولی خاص اشاره کند.

در این بین، راه‌های مختلفی برای آشنایی با این اسامی وجود دارد. اگر سری به وبسایت شرکت آرسینکو بزنید، می‌توانید مطلبی جامع در این باره مطالعه کنید. یا این که می‌توانید خودتان دست به کار شوید و برای هر اصطلاحی که در بازار محصولات فولادی می‌شوید، یکبار جستجو کنید تا معنای دقیق آن را پیدا کنید. در این مطلب، سعی می‌کنیم به طور مختصر، درباره‌ی این دسته‌بندی این اصطلاحات، و معنای آن‌ها، صحبت کنیم.

انواع مقاطع فولادی

استفاده از فولاد، در همه‌ی شرایط و صنایع، با شکل ظاهری یکسان رایج نیست. حتی در یک کارگاه کوچک، ممکن است که برای هر مرحله از کار، از شکل خاصی از فولاد استفاده شود. با توجه به این تنوع نیاز در بازار، تولیدکنندگان فولاد هم به فکر چاره افتاده و فولاد را در مقاطع مختلفی به بازار عرضه می‌کنند. یکی از راه‌های دسته‌بندی اسامی محصولات آهنی، شکل ظاهری آن‌ها است. معروف‌ترین مقاطع فولادی که می‌توانید در بازار ببینید، احتمالا ورق و میلگرد است. علاوه بر این مقاطع، فروش دیگر محصولات فولادی مانند تسمه و شفت هم، طرفداران زیادی دارد. تیرآهن و نبشی و ناودانی هم از دیگر مقاطع فولادی هستند که شاید با گشت و گذار در بازار، اسم آن‌ها به گوشتان خواهد خورد.

انواع آلیاژ‌های فولادی

فولاد، خود، یکی از آلیاژ‌های فلز آهن است. این آلیاژ پرطرفدار، پر استفاده و پر کاربرد، از ترکیب عنصر‌های آهن و کربن به دست می‌آید. اما در طول زمان، برای افزودن یک سری ویژگی‌ها به فولاد، یا تقویت مشخصات موجود، از عناصر دیگری هم در ساخت فولاد استفاده شده است. این موضوع سبب شده است تا آلیاژ‌های فولادی زیادی به وجود بیاید که هر کدام، برای پاسخگویی به یک دسته‌ی خاص از نیاز‌ها طراحی شده‌اند. یکی سختی بیشتری دارد و دیگری می‌تواند کش بیاید. دما و قابلیت تغییر شکل و چکش‌کاری، از دیگر مواردی است که می‌تواند ویژگی بارز یک آلیاژ فولادی را مشخص کند.

آلیاژ‌های فولادی که در بازار وجود دارند، معمولا از فرمول خاصی برای نامگذاری تبعیت می‌کنند. البته استاندارد‌های مختلقی در دنیا وجود دارد که وظیفه‌ی تخصیص یک نام منحصر به فرد، به هر آلیاژ فولادی را بر عهده دارد. اما یکی از این استانداردها، در کشور ایران، رواج بیشتری نسبت به سایر انواع دارد. استاندارد DIN که مرجع تهیه‌کننده‌ی آن، در کشور آلمان قرار دارد، یکی از پر استفاده‌ترین استاندارد‌های آنالیز و تعیین کیفیت محصولات فولادی است. فرمول رایج این شرکت برای نامگذاری آلیاژ‌های مختلف، از چند حرف انگلیسی به اضافه‌ی یک رقم تبعیت می‌کند. معمولا حروف انگلیسی، نشانگر عنصر اصلی هستند که در ساخت آلیاژ به کار رفته است. عددی که پس از این حروف اختصاری بیان می‌شود نیز، معمولا میزان استفاده از عنصر اصلی را نشان می‌دهد. برای مثال، فولاد MO۴۰، نشانگر این است که این آلیاژ، با استفاده از میزان مشخصی از عنصر مولیبدن ساخته شده است.

جمع‌بندی

با استفاده از دو عاملی که در بالا بیان شد، نام نهایی یک محصول فولادی تعیین می‌شود. به این صورت که ابتدا اسم مقطع مورد نظر بیان می‌شود و سپس از نام فولادی که در ساخت مقطع فولادی به کار رفته است، استفاده می‌شود. مانند میلگرد MO۴۰. با استفاده از این فرمول، می‌توان راحت‌تر در بازار محصولات فولادی به دنبال محصول مورد نظر بود. اما برای این که بدانید هر کدام از این نام‌ها، برای استفاده در چه شرایطی مناسب هستند و چه نیازی از شما را برطرف می‌کنند، بهتر است مطالعات بیشتری درباره‌ی خواص هر کدام از این آلیاژ‌ها داشته باشید.

منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)