فشار تورم خوراکی به کم‌درآمد‌ها

به گزارش می‌متالز، نرخ تورم سالانه کل کشور در خردادماه سال ۱۴۰۰ به ۴۳ درصد رسیده است که یکی از بالاترین آمار‌های تورم سالانه به ثبت رسیده در کشور است. نرخ تورم نقطه‌ای و ماهانه کشور نیز به ترتیب ۶/ ۴۷ و ۵/ ۲ ثبت شده است. با تفکیک آمار تورم براساس دو گروه کالا‌های خوراکی و کالا‌های غیر‌خوراکی و خدمات جزئیات بیشتری به‌دست می‌آید. بر این اساس دهک دوم درآمدی بالاترین تورم سالانه در کالا‌های خوراکی را تجربه کرده و در این زمینه شاهد تورم۲/ ۵۴ درصدی بوده است.

لازم به ذکر است تمام دهک‌های درآمدی در خردادماه به غیر از دهک دهم شاهد تورم سالانه بیش از ۵۰‌درصد در بخش خوراکی‌ها بوده‌اند، همچنین در بخش کالا‌های غیرخوراکی و خدمات، بالاترین تورم سالانه (دوازده ماهه) متعلق به دهک دهم درآمدی و کمترین آن‌ها متعلق به دهک اول است. از سوی دیگر آمار منتشر شده مربوط به تورم استان‌ها حاکی از آن است که استان‌های کردستان، قزوین و ایلام به ترتیب رکوردداران تورم سالانه، ماهانه و نقطه‌به‌نقطه هستند. همچنین تورم ماهانه خانوار‌های شهری شاهد رشد ۵/ ۲درصدی در خردادماه سال‌جاری بوده است، این رقم برای خانوار‌های روستایی ۶/ ۲ درصد است و استان گیلان با ۴/ ۴ درصد تورم ماهانه خانوار‌های روستایی در صدر این آمار ایستاده است.

تورم دهکی در آخرین ماه بهار
تورم ماهانه، تغییر قیمت را نسبت به ماه قبل در نظر می‌گیرد. اطلاعات منتشر‌شده از سوی مرکزی آمار نشان می‌دهد که تورم ماهانه خرداد نسبت به اردیبهشت‌ماه افزایش قابل ملاحظه‌ای را تجربه کرده و از ۷/ ۰ درصد در اردیبهشت به ۵/ ۲ درصد در خرداد رسیده است. در این میان تورم سالانه دهک دهم درآمدی به ۱/ ۴۹ درصد رسیده که بالاترین میزان تورم سالانه در میان دهک‌های درآمدی است. در خردادماه دو دهک پنجم و ششم درآمدی با ۳/ ۴۲ درصد، پایین‌ترین تورم سالانه را تجربه کردند. از سوی دیگر بررسی آمار‌ها با استفاده از تفکیک کالا‌ها به دو دسته خوراکی و غیرخوراکی دو روند متفاوت را به ما نشان می‌دهد. در بین دهک‌های درآمدی دهک‌های اول و دوم بیشترین تورم خوراکی‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. تورم خردادماه خوراکی‌ها در سبد دهک اول به ۵۴ درصد رسیده است.

از بین ۱۰دهک درآمدی، ۹ دهک تورم بالاتر از ۵۰ درصد را در گروه کالا‌های خوراکی به ثبت رساندند. تنها دهک دهم درآمدی با تورم ۷/ ۴۸ درصدی تورم کمتر از پنجاه را در گروه خوراکی‌ها به ثبت رساند. اما این روند در بین گروه کالا‌های غیرخوراکی و خدمات متفاوت است. پایین‌ترین تورم در بین گروه کالا‌های غیر‌خوراکی و خدمات با ۳۲ درصد متعلق به دهک درآمدی اول است. بالاترین تورم در این گروه نیز به دهک دهم درآمدی تعلق دارد که در خردادماه تورم سالانه آن به ۲/ ۴۹ درصد رسیده است.

این اختلاف از آنجا ناشی می‌شود که سهم بیشتر سبد کالا‌های مصرفی دهک‌های درآمدی ضعیف‌تر را کالا‌های خوراکی تشکیل می‌دهند و به همین علت بیشتر از دهک‌های درآمدی بالا تحت‌تاثیر تکانه‌های قیمتی در بخش خوراکی‌ها قرار می‌گیرند. از آن‌سو دهک‌های درآمدی بالاتر جامعه سهم بیشتری از سبد مصرفی‌شان را خدمات و کالا‌های غیرخوراکی تشکیل داده است و به همین علت کمتر تحت‌تاثیر تورم خوراکی‌ها هستند و در عوض بیشتر تحت‌تاثیر تورم کالا‌های غیرخوراکی و خدمات هستند.

در آمار تورم نقطه‌به‌نقطه تورم بالاتری به ثبت رسیده است؛ به‌طوری‌که تورم نقطه‌به‌نقطه گروه کالا‌های خوراکی برای دهک اول به ۳/ ۶۶ درصد رسیده است که بالاترین نرخ تورم خوراکی‌ها در بین دهک‌های درآمدی است. پایین‌ترین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه کالا‌های خوراکی متعلق به دهک دهم با ۹/ ۵۹ درصد تورم است. تورم نقطه‌ای کالا‌های غیرخوراکی و خدمات نیز در خرداد ماه برای دهک اول کشور ۳/ ۳۷ درصد و برای دهک دهم ۹/ ۴۵ درصد ثبت شده است.

تورم استان‌ها
از سوی دیگر مرکز آمار ایران اطلاعات مربوط به شاخص قیمت مصرف‌کننده به تفکیک استان‌های کشور را منتشر کرد. در خردادماه سال‌جاری عدد شاخص‌کل برای کل خانواده‌های کشور به ۲/ ۳۱۶ رسیده است؛ این عدد در سال پایه ۱۳۹۵ معادل ۱۰۰ قرار داده شده است. براساس همین اطلاعات استان قزوین با تورم ماهانه ۱/ ۴ درصد بالاترین افزایش و استان همدان با ۲/ ۱ درصد، کمترین نرخ تورم ماهانه را به خود اختصاص داده‌اند.

معیار دیگر بررسی افزایش سطح عمومی قیمت‌ها، تورم نقطه‌به‌نقطه است که شاخص قیمت‌های فعلی را با مدت مشابه پارسال مقایسه می‌کند. براساس این شاخص تورم نقطه‌به‌نقطه خانوار‌های کشور در خردادماه به بیش از ۶/ ۴۷ درصد رسیده است که در میان استان‌های کشور، ایلام با ۱/ ۵۶ درصد بیشترین و استان تهران با ۱/ ۴۳ درصد کمترین تورم نقطه‌به‌نقطه را به ثبت رسانده است. همچنین در آمار تورم سالانه استان کردستان با ۶/ ۴۸ درصد در صدر ایستاده است و استان کرمانشاه با ۸/ ۴۷ درصد و خراسان‌شمالی با ۵/ ۴۷ درصد در رتبه‌های بعدی ایستاده‌اند. همچنین کمترین تورم سالانه در بین استان‌های کشور مربوط به استان قم است.

تورم سالانه قم در خرداد ۱۴۰۰ به ۱/ ۳۹ درصد رسیده است. لازم به ذکر است که تورم سالانه کل کشور در خردادماه معادل ۴۳ بوده است. لازم به ذکر است در آمار تورم سالانه استان‌های پرجمعیت و صنعتی کشور شاهد تورم سالانه کمتری نسبت به استان‌های مرزی و کم‌برخوردار‌تر بوده‌اند. این موضوع را می‌توان با این مطلب توضیح داد که جمعیت ساکن استان‌های مرزی عموما از دهک‌های درآمدی پایین‌تر جامعه هستند و کالا‌های خوراکی، آشامیدنی‌ها و دخانیات سهم بیشتری در سبد مصرفی آن‌ها دارند.

با توجه به اینکه بالاترین میزان تورم در ماه‌های اخیر مربوط به تورم گروه کالا‌های خوراکی بوده است و از طرفی کالا‌های غیرخوراکی و خدمات شاهد رشد قیمت کمتری بوده‌اند، سبد مصرفی مرزنشینان شاهد رشد قیمت بیشتری نسبت به استان‌های پرجمعیت و صنعتی بوده است. بخش دیگری از آمار منتشر شده اطلاعاتی را به تفکیک مناطق شهری و روستایی ارائه می‌کند. بر این اساس بالاترین تورم ماهانه خانوار‌های روستایی متعلق به استان گیلان است که شاهد رشد ۴/ ۴ درصدی بوده است.

از سوی دیگر خانوار‌های روستایی استان همدان با ۸/ ۰ درصد رشد سطح قیمت‌ها، کمترین تورم ماهانه را تجربه کردند. همچنین تورم نقطه‌به‌نقطه خانوار‌های روستایی ۵/ ۵۱ درصد بوده است. در این میان بیشترین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه مربوط به استان ایلام با ۵/ ۵۹ درصد و کمترین آن متعلق به کرمان با رشد ۲/ ۴۵ درصدی است. همچنین بالاترین نرخ تورم سالانه خانوار روستایی با ۸/ ۵۱ درصد متعلق به استان کرمانشاه و کمترین آن با تورمی بالغ بر ۸/ ۴۰ مربوط به استان گیلان است.

منبع: بورس امروز