حمل و نقل هوایی گرفتار رانت است/ توصیه‌های مهم برای دولت سیزدهم

به گزارش می‌متالز، خشایار نادی با اشاره به اینکه رانت بازی یکی از مهم‌ترین معضلات حوزه حمل و نقل هوایی ایران است، اظهار کرد: تعداد شرکت‌های هواپیمایی ایران در مقایسه با کشور‌های دیگر خیلی زیاد هستند.

وی افزود: به عنوان مثال در کشور‌های اروپایی با وجود حجم بالای سفر‌های داخلی و بین المللی نهایتا ۵ یا ۶ شرکت هواپیمایی در ارند، ولی در کشور ما حدود ۲۰ شرکت هوایی فعالیت می‌کنند که اغلب ناکارآمد هستند.

وی با بیان اینکه افزایش ایرلاین‌ها در دولت حسن روحانی شروع شد، تصریح کرد: این کار اشتباه بود بخصوص اینکه این شرکت‌ها از حداقل شرایط استاندارد برای تاسیس یک شرکت هواپیمایی مانند سرمایه اولیه و ناوگان جوان و به روز بی بهره بوده اند.

وی با یادآوری اینکه سرمایه اولیه را برای تاسیس یک شرکت هواپیمایی ۳۵۰ میلیارد تومان است، اضافه کرد: این رقم اگرچه برای برخی کار‌ها بودجه خوبی است و معیار استاندارد‌های کشور برای تاسیس یک شرکت هواپیمایی کافی نیست. همچنین این شرکت‌ها باید از هواپیما‌های نو یا در حد نو، زیر ۵ سال ساخت و متنوع استفاده کنند در حالی که اغلب هواپیماهایشان اجاره‌ای، بی کیفیت، از رده خارج و تکراری است.

کارشناس اقتصاد تصریح کرد: در زمان حاضر ضروری‌ترین کار ادغام این شرکت‌های کوچک و تاسیس شرکت‌های بزرگ است، چون در نهایت کشور ۴ یا ۵ شرکت بزرگ هواپیمایی داشته باشیم بهتر است از اینکه بیست شرکت کوچک و ناکارآمد.

وی افزود: به این ترتیب اگر مثلا به هر کدام از این شرکت‌ها اعلام شود هر کسی بتواند حداقل ۱۰ هواپیمای ملکی زیر ۵ سال داشته باشد آن شرکت می‌تواند مجوز تاسیس شرکت هوایی بگیرند این کار از خیلی مسائل جلوگیری می‌کند.

نادی گفت: در مساله در حوزه زمینی حل شده و مثلا اگر شرکتی ۵۰ اتوبوس نداشته باشد مجوز تاسیس شرکت حمل و نقل به آن داده نمیشود. این کار باید در بخش حمل و نقل هوایی هم لحاظ شود.

نادی با تاکید بر بازنگری ساختاری در بخش حمل و نقل هوایی یادآور شد: ساختار شرکت‌های هوایی نیز باید بازبینی شود یعنی ساختار سازمانی، قوانین، مقررات، ماموریت و چشم انداز شرکت‌های هوایی به شدت نیازمند به روز شدن است به ویژه در حوضه مقررات زدایی و قدرت انعطاف پذیری با شرایط روز. بی تردید غالب شرکت‌های هوایی از چابکی لازم برخوردار نیستند. سند همکاری‌های حرفه‌ای و تخصصی تدوین شود.

وی افزود: به نظر می‌رسد صنعت هوایی از یکپارچگی لازم برخوردار نیست. همه افراد حقیقی و حقوقی و ذی نفوذ و موثر در این صنعت باید نقش خود را به عنوان پازل تکمیل کننده این فعالیت ایفا کنند.

به گفته وی، سند ایمنی و واکنش سریع مانند occ باید تدوین شود. ایمنی، ساختار مترتب بر آن، تاثیر به سزایی در کیفیت، سرعت شفافیت، قاطعیت و قطعیت آن دارد. متاسفانه جای خالی مرکز کنترل فرآیند‌های عملیاتی که ساختاری انکار ناپذیر در این صنعت است به شدت احساس می‌شود.

وی بیان کرد: سند کوتاه، میان و بلند مدت نیاز‌های صنعت (شامل تعداد هواپیما، صندلی، نوع هواپیما، تعداد و تنوع نیروی انسانی مورد نیاز) تدوین گردد. عرضه صندلی، تنوع هواپیما، تعداد هواپیما و همچنین نیروی انسانی مورد نیاز، مبنایی کاملا کارشناسی دارد که در صورت عدم توجه جدی و حرفه‌ای به آن‌ها، هزینه‌های صنعت بطور قابل توجهی افزایش خواهد یافت.

نادی ادامه داد: سند تبیین نشتی‌های درون و برون سازمانی در صنعت (fraud prevsntions) اعم از محتوایی، مالی، نیروی انسانی، قرار داد‌ها، خرید هواپیما و تعیین نقاط حساس، سایه و اتصالی تدوین گردد. یعنی درک نقاط نشتی و اتلاف‌ها در این صنعت امری کاملا تخصصی و کارشناسی تلقی می‌شود.

وی یادآور شد: تحقیق و توسعه (R and D) فیمابین بخش‌های تخصصی و دانشگاهی تشکیل شود تا منابع انسانی توان فنی و صنعت توسعه یابد. در حال حاضر ارتباط با مجامع علمی، دانشگاه‌ها، نخبگان و بهره گیر از دانش روز دنیا، آنچنان که شایسته است جدی گرفته نمی‌شود.

وی تاکید کرد: سند روش‌های شناخت، جذب و بکارگیری منابع داخلی و خارجی در راستای تامین، بهبود و مانع زدایی فرآیند‌ها با بهره گیری از ظرفیت‌های حقوقی و حقیقی تدوین گردد. بی تردید نمی‌توان نقش افراد تاثیرگذار داخلی و خارجی را در توسعه، ارتقا یا حتی مانع زدایی‌ها را دست کم گرفت.

منبع: خبرگزاری تسنیم