کسری خودرو در نیمه تابستان

به گزارش می‌متالز، بنا بر آمار منتشره در سایت کدال سه غول خودروساز داخلی (ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو) طی پنج ماه امسال در مجموع ۳۳۵ هزار و ۷۴۹ دستگاه انواع محصول سواری را به تولید رسانده‌اند که در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته حکایت از افزایش ۴۶۷ دستگاهی دارد؛ بنابراین تولید خودرو‌های سواری، ثبات نسبی را در مقایسه با سال گذشته به خود می‌بیند. این در حالی است که آمار ماهانه تولید خودرو سواری در کشور افتی سنگین را تجربه کرده، چه آنکه نزدیک به ۳۵ درصد ریزش داشته است.

در بین سه خودروساز بزرگ کشور، ایران‌خودرویی‌ها صاحب بیشترین تیراژ هستند، چه آنکه توانسته‌اند ۱۶۹ هزار و ۹۵۶ دستگاه محصول سواری را تا پایان مرداد ماه به تولید برسانند. این آمار نشان می‌دهد تولید بزرگ‌ترین خودروساز ایران در مقایسه با ۵ ماه مشابه سال گذشته کمتر از ۲ درصد افزایش داشته است. از سایپا، اما خبر می‌رسد این شرکت پنج ماه امسال را با روندی نزولی نسبت به مدت مشابه در سال ۹۹ پشت سر گذاشته است. طبق صورت‌های مالی ارائه شده به بورس، دومین خودروساز بزرگ کشور ۱۲۲ هزار و ۲۶ دستگاه محصول را طی پنج ماه سال جاری تولید کرده و بنابراین در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، کاهش چهار درصدی را به خود می‌بیند. در نهایت، اما پارس‌خودرویی‌ها توانسته‌اند تیراژ پنج ماه امسال خود را در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته افزایش دهند. سومین خودروساز بزرگ ایران تا پایان مرداد امسال ۴۳ هزار و ۷۶۷ دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده که در مقایسه با پنج ماه مشابه سال گذشته از افزایش پنج درصدی حکایت می‌کند.

غول‌های جاده مخصوص، اما در مرداد ماه و نسبت به تیر با افت تولید مواجه شده‌اند. طبق آمار اعلامی، در پنجمین ماه امسال تنها ۵۴ هزار و ۶۲۹ دستگاه محصول توسط سه خودروساز بزرگ کشور به تولید رسیده که در مقایسه با تیر افت ۳۵ درصدی را نشان می‌دهد. در این بین، سایپایی‌ها طی مرداد امسال ۲۰ هزار و ۹۵۹ دستگاه محصول را به تولید رسانده‌اند تا در مقایسه با تیر ۱۸ درصد کاهش تیراژ را تجربه کنند.

از آن سو ایران‌خودرو با توجه به تیراژ ۲۴ هزار و ۹۱۱ دستگاهی‌اش طی مرداد ماه، نزدیک به ۴۸ درصد افت تولید را نسبت به تیر تجربه کرده تا تیراژش به نوعی نصف شود. از پارس‌خودرو هم خبر می‌رسد این شرکت در پنجمین ماه امسال ۸ هزار و ۷۵۹ دستگاه محصول را به تولید رسانده است. مقایسه این آمار با تیراژ تیر امسال نشان می‌دهد سومین خودروساز بزرگ ایران نزدیک به ۱۶ درصد کاهش تولید را تجربه کرده است. به نظر می‌رسد مسائلی مانند کمبود نقدینگی و اختلال در تامین قطعات، عوامل اصلی نزولی شدن تولید خودرو در مرداد امسال به شمار می‌روند. صنعت خودرو کشور همچنان تحریم است و این موضوع اجازه تامین قطعات در بستری عادی را نمی‌دهد. از سوی دیگر، جهان خودروسازی با بحران ریزتراشه‌ها دست و پنجه نرم می‌کند و این چالش بزرگ، یقه خودروسازی ایران را نیز گرفته است. در کنار اینها، اما ضعف نقدینگی نیز دیگر عامل افت تولید خودرو در مرداد به شمار می‌رود. خودروسازان همچنان با مشکلات مالی که بیشتر ناشی از قیمت‌گذاری دستوری است، دست به گریبان هستند و این چالش در مرداد فشار زیادی به آن‌ها وارد کرده است. در مرداد گویا تعداد خودرو‌های ناقص نیز رو به فزونی رفته است که این موضوع با کمبود قطعات ارتباط دارد.

اما افت تولید ماهانه خودروسازان و ثبات نسبی آمار پنج ماهه در شرایطی است که وزارت صنعت، معدن و تجارت از خودروسازان خواسته تیراژشان را طی سال جاری و در مقایسه با سال گذشته ۲۵ درصد افزایش دهند. طبق برنامه‌ریزی وزارت صمت (در دولت دوازدهم)، تولید خودرو در کشور طی سال جاری باید به یک میلیون و ۲۵۰ هزار دستگاه برسد که سهم سه خودروساز وابسته به دولت، حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار دستگاه است. با توجه به اینکه خودروسازان بزرگ کشور در پنج ماه امسال حدود ۳۳۶ هزار دستگاه تولید داشته‌اند، مشخص می‌شود آن‌ها از برنامه مدنظر وزارت صمت عقب مانده‌اند. دربرنامه تولید امسال، تیراژ یک میلیون و ۱۰۰ هزار دستگاهی مختص سه خودروساز بزرگ بوده که به‌طور متوسط هر ماه باید حدود ۹۲ هزار دستگاه خودرو توسط ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو تولید شود؛ بنابراین مجموع تیراژ پنج ماهه این سه شرکت باید عددی نزدیک به ۴۶۰ هزار دستگاه باشد. این در حالی است که آن‌ها طی پنج ماه امسال نزدیک به ۳۳۶ هزار دستگاه تولید داشته‌اند و این آمار حکایت از عقب ماندگی ۱۲۴ هزار دستگاهی نسبت به برنامه‌ریزی صمت دارد. با این حساب، خودروسازان نزدیک به ۲۷ درصد از تیراژی که باید در پنج ماه امسال محقق می‌کردند، عقب مانده‌اند. از طرفی تولید ماهانه نیز ۴۰ درصد کمتر از آن چیزی است که باید باشد. در صورت ادامه این روند، طبعا هدف وزارت صمت دولت دوازدهم، برای رشد تولید خودرو در سال جاری و نسبت به ۹۹، محقق نخواهد شد. این در حالی است که وزیر صمت دولت سیزدهم وعده تولید یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاهی خودرو را در سال ۱۴۰۱ داده است. تردیدی نیست که اگر در شرایط فعلی صنعت خودرو تغییری حاصل نشود، تحقق تولید یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاهی خودرو در سال ۱۴۰۱، غیرممکن است. خودروسازی کشور در حال حاضر با چالش‌های مختلفی مواجه است که تا حل نشوند، نمی‌توان روی رشد چشمگیر تولید حساب کرد. تحریم در کنار مشکلات مالی دو ابرچالش خودروسازی کشور به شمار می‌روند که نقش اصلی را در افت و خیز تولید بازی می‌کنند. این در حالی است که هنوز خبری از احیای برجام و لغو تحریم نیست و از آن سو مشکلات مالی نیز در سایه سیاست‌های دستوری ویژه در حوزه قیمت‌گذاری، ادامه دارد.

دنده عقب پژو

اما نگاهی به جزئیات آمار تولید خودرو‌های سواری در پنج ماه امسال بیندازیم تا مشخص شود غول‌های جاده مخصوص چه افت و خیزی در این بازه زمانی داشته‌اند. طبق آمار استخراج‌شده از صورت‌های مالی ایران‌خودرو، گروه پژو این شرکت (به جز پژو ۲۰۰۸) تیراژی ۱۱۶ هزار و ۵۰۲ دستگاهی طی پنج ماه امسال داشته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۴ درصد کاهش را نشان می‌دهد. کاهش تیراژ خانواده پژو، اما در حالی است که به‌نظر می‌رسد تولید مدل ۲۰۰۸ در این شرکت سرانجام به پایان رسیده است. بنابر آمار، ایران‌خودرو در مرداد امسال پژو ۲۰۰۸ تولید نکرده و این موضوع می‌تواند به معنای پایان عمر این محصول پسابرجامی در کشور باشد. البته در آمار پنج ماهه ایران خودرو، تولید ۱۰۳ دستگاه پژو ۲۰۰۸ به ثبت رسیده که مخصوص تیر ماه است.

طبق آمار‌های ایران‌خودرو، اما این شرکت در تولید سمند روندی افزایشی طی پنج ماه امسال داشته است. بنا بر آمار منتشره، ایران‌خودرو طی پنج ماه گذشته از سال، ۱۸ هزار و ۹۸۴ دستگاه سمند را به تولید رسانده و این آمار سبب افزایش ۱۱ درصدی تولید محصول موردنظر نسبت به مدت مشابه در سال ۹۹ شده است. ایران‌خودرویی‌ها در بازه زمانی تحت بررسی، ۲۰ هزار و هشت دستگاه دنا را نیز به تولید رسانده‌اند تا نسبت به مدت مشابه سال گذشته هشت درصد کاهش تولید را به خود ببینند. دنا در مدل‌های مختلف شامل معمولی و پلاس و توربو به تولید می‌رسد. طبق گزارش ارائه شده به بورس، اما در پنج ماه امسال ۱۱ هزار و ۶۱ دستگاه رانا در ایران‌خودرو به تولید رسیده که رشد حدودا ۱۸۵ درصدی را نشان می‌دهد. دیگر محصول ایران‌خودرو به نام هایما که چینی است تیراژی هزار و ۹۵۷ دستگاهی از خود به جا گذاشته است. با توجه به این آمار، هایما در مقایسه با پنج ماه سال گذشته بیش از ۲۱ درصد افت را به خود می‌بیند. در نهایت ایران خودرویی‌ها طی پنج ماه امسال هزار و ۳۴۱ دستگاه تارا تولید کرده‌اند، خودرویی که همین چندی پیش رسما وارد بازار شد. تارا در پنج ماه مشابه سال گذشته تولیدی نداشت.

غیبت چینی‌ها در سایپا

به سایپا برویم و ببینیم این شرکت چه آماری در تولید محصولات خود طی پنج ماه امسال به جا گذاشته است. دومین خودروساز بزرگ ایران در تولید تیبا تیراژی ۱۱۵ هزار و ۳۷۶ دستگاهی را طی پنج ماه امسال از خود به جا گذاشته است. این آمار نشان می‌دهد تولید خودروی موردنظر در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدودا ۵۲ درصد رشد کرده است. تیبا تنها محصول سواری تولید سایپا در پنج ماه امسال نبوده، چه آنکه این شرکت شش هزار و ۶۵۰ دستگاه شاهین را هم به تولید رسانده است. شاهین محصول جدید سایپا است که در پنج ماه ابتدایی سال گذشته تولیدی نداشت. طبق صورت‌های مالی سایپا، این شرکت در پنج ماه ابتدایی امسال نه آریو تولید کرده و نه چانگان. این دو محصول چینی گویا با مشکل تامین قطعات مواجه هستند، از همین رو تولیدی طی سال جاری نداشته‌اند و مشخص نیست آیا برای همشه از سایپا رفته‌اند یا غیبت شان موقتی است.

ضربه پراید و رنو به پارس خودرو

سری هم به پارس خودرو بزنیم، شرکت زیرمجموعه سایپا که البته بیشتر محصولات تولیدی آن در پنج ماه امسال، به نوعی قرضی از شرکت مادر بوده‌اند.

طبق آمار، پارس‌خودرو در پنج ماه امسال ۴۹۷ دستگاه برلیانس را مونتاژ کرده تا این خودروی چینی حضور ضعیفی در خطوط تولید گروه خودروسازی سایپا داشته باشد. تولید این تعداد برلیانس در حالی است که طی پنج ماه سال گذشته تیراژ محصول مورد نظر بالغ بر دو هزار و ۱۰۰ دستگاه بود. با توجه به آمار، تولید برلیانس در بازه زمانی تحت بررسی حدودا ۷۷ درصد افت کرده است.

طبق آمار ارائه شده به بورس، اما پارس خودرویی‌ها تولید کوئیک و ساینا را در مرداد ماه ادامه داده‌اند. در این بین تیراژ گروه خودرو‌های Q۲۰۰ در پنج ماه امسال به ۲۵ هزار و ۵۴۵ دستگاه رسیده تا در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد ۱۱۱ درصدی نصیب این گروه شود. صورت‌های مالی پارس خودرو همچنین نشان می‌دهد ساینا در پنج ماه امسال تیراژ هفت هزار و ۹۹۵ دستگاهی از خود به جا گذاشته است. با توجه به این آمار، تولید ساینا در پارس خودرو نسبت به پنج ماه سال گذشته ۱۱ برابر شده است. در صورت‌های مالی پارس‌خودرو آمار کوئیک معمولی جدا از خانواده Q۲۰۰ منتشر شده که طبق آن، تولید خودرو موردنظر ۴۰ برابر شده است. با توجه به این ارقام رشد در پارس خودرو، طبعا این شرکت باید رشد تیراژ بسیار زیادی را طی امسال تجربه می‌کرد، با این حال حذف پراید و محصولات رنو، این اجازه را به سومین خودروساز بزرگ کشور نداده است.

منبع: دنیای اقتصاد