ریشه ریزش 5 هزار واحدی بورس چیست؟/ هشدار مجدد به ناظر بورسی

به گزارش می متالز، رشد یا افت قیمت سهام می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد اما این دلایل زمانی قابل اتکا است که در مکانیزم معاملات بورس دخالت نداشته باشیم. در ماه‌های قبل و پیش از رونق بورس تهران در تابستان بارها بر لزوم حذف عامل ایجاد صف در بورس تهران تاکید شد. با این حال، سیاست‌گذار بورسی همچنان سیاست اشتباه خود را ادامه می‌دهد. محدودیت دامنه نوسان ابزاری خودساخته‌ای است برآ‌مده از توهمات ذهنی سیاست‌گذار که دقیقا برخلاف تفکرات مقام ناظر بر شدت هیجان افزوده است. در ادامه به چند مورد از ضربه‌های سنگینی که محدودیت دامنه نوسان قیمتی به بورس وارد کرده است اشاره می‌شود.

دامنه محدود نوسان قیمتی و به دنبال آن تشکیل صف خرید و فروش به میزان قابل توجهی از کارایی بازار کاسته است. در نتیجه واقعیت‌ها با تاخیر فاز زیادی در قیمت سهام منعکس می‌شوند. به دنبال این موضوع چگونه امکان ارائه تحلیل دقیق از قیمت سهام بود.

تشکیل صف به دنبال محدودیت نوسان قیمتی کاهش شدید نقدشوندگی را به دنبال دارد. یکی از بزرگترین حسن‌های بازار سهام قدرت نقدشوندگی در برابر رقبا است. زمانی‌که سرمایه‌گذار احساس کند ممکن است تا چند لحظه بعد سهم قفل شود و نتواند نقدینگی مورد نیاز خود را از فروش سهام تامین کند (به دنبال تشکیل صف فروش) در نتیجه سریعا اقدام به فروش می‌کند. این‌گونه تصمیم فروش معمولا با نزدیک شدن به کف قیمتی بازه نوسان روزانه رخ می‌دهد و همین موضوع باعث می‌شود که شتاب حرکت قیمت‌ها در مواجهه با کف و سقف بازه نوسان روزانه افزایش یابد.

نکته دوم این‌که به صورت مشخص صف‌های خرید و فروش بر رفتار عمده معامله‌گران سهام اثرگذار است. این موضوع به ایران محدود نمی‌شود و مقاله‌های بین‌المللی نیز این موضوع را تایید می‌کنند. دامنه نوسان برخلاف تصور سازمان بورس هیچ نقش در کاهش شدت نوسان ندارد بلکه تنها با تاخیر در اثرگذار متغیرها حتی بر شدت هیجان می‌افزاید. در میان معامله‌گران بازار سهام کشورمان احتمال تشکیل صف، سهم زیادی از تصمیم‌گیری شخص برای خرید و فروش سهام به خود اختصاص می‌دهد.

تشکیل صف به دنبال محدودیت دامنه نوسان قیمتی به شدت به فضای تحلیلی بازار ضربه وارد می‌کند. زمانی‌که معیار خرید و فروش سهام تشکیل صف باشد دلیلی وجود ندارد که معامله‌گری به دنبال افزایش سواد تحلیلی باشد.

محدودیت نوسان قیمتی مثال عینی دخالت دستوری نهاد ناظر بورسی در رویه کشف قیمت بازار است. عمده کارشناسان معتقد به اقتصاد آزاد بر لزوم عدم دخالت در مکانیزم بازار توسط دولت تاکید دارند، در بورس به عنوان جایی که بر مکانیزم بازار استوار است، محدودیت نوسان قمیتی نمونه بارز دخالت نهاد ناظر محسوب می‌شود و عواقب قابل توجهی را در بردارد.

دقیقا با برداشته شدن محدودیت نوسان قیمتی باید در انتظار شوک قیمتی به سهام باشیم که کاملا طبیعی است. چون عمده معامله‌گران بازار ما با فقدان مبنای معامله‌گری خود یعنی «صف» مواجه می‌شوند. بار دیگر تاکید می‌شود که تشکیل صف در ذهن معامله‌گر بورسی به قطع اثرگذار خواهد بود و این اثر جز نتیجه منفی بر کلیت بازار در بر نخواهد داشت.

بار دیگر توصیه می‌شود هر چه سریعتر دامنه محدودیت نوسان برداشته شود. به این منظور برای کاهش شدت شوک‌ها طی چهار هفته امکان حذف دامنه محدودیت نوسان قیمتی وجود دارد. بر این اساس در هر هفته با دو برابر کردن محدودیت نوسان قیمتی می‌توان به سمت حذف کامل این عامل محدودساز حرکت کرد. در نتیجه در هفته اول دامنه نوسان به 10 درصد، در هفته دوم به 20 درصد در هفته سوم به 40 درصد و در نهایت در هفته آخر دامنه محدودیت نوسان قیمتی حذف می‌شود. البته باید توجه داشت که اعلام دقیق این برنامه به صورت علنی کاملا اجباری است. زیرا در این شرایط بازار به تدریج خود بر اساس برنامه اعلامی منطبق می‌سازد.