به گزارش میمتالز، معادن از ارزشمندترین سرمایههای هر منطقه هستند که در افزایش سرانه درآمد، ارتقای سطح زندگی مردم و رونق صنایع بسیار اثرگذار هستند.
وضعیت زمینشناسی مناطق مختلف باعث ایجاد مواد معدنی گوناگون شده که کشف و استخراج هر نوع از انواع و اقسام مواد معدنی به رونق اقتصادی و زیرساختی منجر میشود و در اختصاص امکانات رفاهی و اجتماعی به شهرها و روستاهای اطراف نیز اثرگذار است.
استان زنجان نیز ظرفیت بالایی در حوزه معادن خصوصاً در معادن سنگهای تزئینی دارد، اما متأسفانه ساز و کار به گونهای نیست که از معادن این بخش به صورت شایسته بهرهبرداری شود و همچنان همچون گنجی نهفته در دل کوه پنهان ماندهاند در حالی که میتوان درآمد سرشاری را از این بخش کسب کرد و از سوی دیگر اشتغال را سر و سامان بخشید.
اما مشکلاتی گریبانگیر برخی صاحبان معادن شده که در نهایت سبب غیرفعال شدن آنها و ضرردهی برای استان شدهاند و نیاز به بررسی جدی برای رفع مشکلات را دارند چرا که طبق اعلام نظر کارشناسان اگر در همین سالها اقدام به استخراج ذخیره سنگهای تزئینی و ارز آوری برای استان نشود در سالهای بعدی این ذخایر با ارزش، ارزشمندی خود را برای استخراج از دست خواهند داد.
در استان زنجان با اینکه قریب به ۷۵ معدن سنگ تزئینی پروانه بهرهبرداری دریافت کرده و میتوانست از ذخیره ۷۵ میلیون تنی آن استخراج و استفاده نماید، اما آنطور که باید در این سالها مورد استقبال و استخراج قرار نگرفته است چرا که از یک سو ماشینآلات به کار رفته در معادن فرسوده شدهاند و کارایی لازم را ندارند از سویی دیگر نیز استخراج برخی سنگهای تزئینی به دلیل اینکه در داخل کشور استقبالی برای استفاده از آنها نمیشود، استخراج نشدهاند و اگر وضعیت به همین منوال ادامهدار باشد شاید برای همیشه در دلکوهها مدفون بمانند و از این ظرفیت عظیم هیچ موقع برای پیشرفت استان استفاده نشود.
در این خصوص مهدی فرامرزی، رئیس امور معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان اظهار داشت: سنگهای تزئینی جزء سنگهای معدنی و از ذخائر مهم استان و کشور محسوب میشوند و استان زنجان نیز جزو استانهای با ظرفیت در سنگهای تزئینی است.
وی با بیان اینکه معادن سنگهای تزئینی در استان شامل معادن گرانیت، تروارتن و مرمریت و سنگ چینی است، افزود: تعداد کل معادن سنگ تزیینی استان ۷۵ فقره است که از تعداد مذکور ۴۵ فقره با پروانه بهرهبرداری صادر شده فعال هستند، اما مابقی که ۳۰ فقره معدن است به دلیل عدم فعالیت و وجود برخی مشکلات پروانه بهرهبرداری ابطال شده و معدن در مرحله مزایده برای واگذاری قرار دارد.
رئیس امور معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان گفت: عمده معادن سنگهای تزئینی که غیر فعال شدند گرانیت هستند. با وجودی که ۴۹ فقره معدن گرانیت در استان پروانه بهرهبرداری گرفته بود، اما ۱۹ فقره در حال حاضر غیر فعال است.
وی با بیان اینکه بازار گرانیت در شرایط کنونی رونق گذشته را ندارد و هزینه استخراج این نوع سنگ تزئینی نیز نسبت به سنگهای دیگر خیلی بالا است، ادامه داد: از سویی دیگر سلیقه بازار به سمت استفاده از تراورتن رفته است؛ ذخیره برخی معادن تمام شده و برخی از معادن نیز کیفیت مناسب برای استخراج نداشته است که همه این عوامل در کنار فرسوده بودن ماشینآلات سبب غیرفعال شدن قریب به نیمی از کل معادن سنگهای تزئینی در استان شده است.
فرامرزی با بیان اینکه برخی معادن نیز در منطقه حاج سیران به دلیل دسترسی سخت و هزینه استخراج بالا غیر فعال شدهاند، عنوان کرد: با اینکه معادن این منطقه کیفیت بالایی دارند، اما به دلیل عدم صرفه اقتصادی برای معدنداران غیرفعال شدهاند با این وجود در حال حاضر معادن سنگهای تزئینی در منطقه ابهر و خرمدره فعال هستند.
وی در ادامه به اشاره به اینکه معادن تراورتن استان عمدتاً فعال هستند و فقط سه معدن غیر فعال است، گفت: این سه معدن نیز به دلیل مشکلات مدیریتی ابطال شده است.
رئیس امور معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان با بیان اینکه معادن سنگهای چینی و مرمریت در دهه هفتاد فعال بودند، اما در یک دوره به رکود رفتند، گفت: در حال حاضر بازار این نوع سنگها مناسب است و مقرر بود تا طی مزایده این معادن واگذار شوند. اما در سه سال گذشته به دلیل وجود برخی مشکلات در ارتباط با حفظ گونههای گون و قرارگیری در مناطق حفاظت شده، محیط زیست اجازه استخراج به شش معدن سنگ چینی و مرمریت را نمیدهد.
وی با بیان اینکه میزان ذخیره قطعی معادن سنگهای تزئینی در استان ۷۵ میلیون تن است، تصریح کرد: ظرفیت استخراج اسمی سالانه معادن سنگهای تزئینی استان ۳۹۰ هزار تن است، اما سالانه بالای ۵۰ درصد یعنی در حدود ۲۰۰ هزار تن استخراج واقعی داریم.
فرامرزی با اشاره به صادرات سنگهای تزئینی یادآور شد: صادرات سنگ خام تراورتن هماکنون از استان انجام نمیشود و اگر صادراتی نیز در گذشته انجام میشد بعد از فراوری بود، ولی با شرایط تحریم صادرات به صفر رسیده است.
این مسوول گفت: با اینکه در سال ۹۸ و ۹۹ گرانیت به شکل کوپ توسط چین خریداری و صادر میشد، اما این میزان حتی به ۱۰ درصد استخراج در حد ۵ تا ۶ هزار تن نمیرسید.
رئیس امور معادن صنعت، معدن و تجارت استان زنجان با ابراز تاسف از اینکه صادرات گرانیت حتی به شکل کوپ و خام نیز برای استان ظرفیت است، اما برنامهریزی در این خصوص وجود ندارد، گفت: ذخیره گرانیت به قدری در استان بالا است که میتواند بعد استخراج و صادرات ارزآوری چشمگیری برای استان داشته باشد، اما بلا استفاده ماندهاند.
وی عنوان کرد: ممکن است چند سال دیگر با ورود مواد مصنوعی استقبالی برای استفاده از گرانیت کلاً وجود نداشته باشد و این سنگهای تزیینی که میتوانند منبع درآمد برای استان باشند همچنان در دل کوهها مدفون بمانند.
منبع: خبرگزاری تسنیم