برای تورم تک‌رقمی باید بانک و بودجه را زیرورو کرد/ اقتصاد ایران گرفتار نفت شده

به گزارش می‌متالز، در یک دهه اخیر عملکرد مصارف جاری دولت از کمتر از ۹۰ هزار میلیارد تومان به بیش از ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده، یعنی مصارف بیش از ۱۰ برابر شده است. دولت برای تأمین این هزینه‌ها به شیوه‌های مضر همچون استقراض از بانک مرکزی روی آورده است که این‌دست موارد قطعاً به تورم در اقتصاد ایران دامن خواهد زد.

اگر بخواهیم مساله را به‌صورت ساده تشریح کنیم، استقراض دولت از بانک مرکزی منجر به تزریق پول پرقدرت در جامعه و در نهایت تورم شده است، در واقع این مساله کنار نوسانات نرخ ارز به عنوان اصلی‌ترین عامل تورم در کشور در نظر گرفته می‌شود. در صورتی که دولت سیزدهم ریل‌گذاری بودجه سال آینده را تغییر ندهد و نسبت به کنترل هزینه‌ها و شفاف‌سازی تراز بودجه اقدام نکند، در مدل مدیریت کشور تغییری را شاهد نخواهیم بود، حالا در چنین فضایی رئیس جمهور ۴ سؤال از اقتصاددانان کشور مطرح کرده است که واکاوی این مسائل می‌تواند به خروج کشور از بحران کمک کند.

آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور شامگاه روز سه‌شنبه در جلسه با جمعی از اقتصاددانان، با اشاره به اهمیت حل مشکلات اقتصادی کشور با استفاده از نظرات نخبگان و کارشناسان گفت: وضعیت اقتصادی را که دولت تحویل گرفته است شما به‌خوبی می‌دانید و بسیاری از مردم آثار آن را در سفره و جیب خود احساس می‌کنند، اما شما اقتصاددانان دلایل آن را هم می‌دانید.

در ادامه پاسخ‌های مجتبی توانگر کارشناس اقتصادی و نماینده مردم تهران در مجلس را به سوالات مطرح شده از سوی رئیس جمهور می‌خوانیم:

چرا شاخص‌های کلان اقتصاد کشور مطلوب نیست؟

توانگر: شاخص‌های کلان اقتصادی نشان دهنده وضعیت اقتصاد کشور است و وضع نامطلوب آن‌ها نشان می‌دهد که اقتصاد کشور شرایط نامطلوبی دارد. این شرایط نامطلوب در نتیجه سال‌ها تعلل برای اصلاحاتی است که میتوانست جای خالی درآمد نفت را در اقتصاد پر کند. علت العلل مشکل این است که چاه نفت در اقتصاد ایران به ته رسیده است.

برخلاف گذشته که اقتصاد ایران با کارکرد نفتی اش در اقتصاد جهانی تعریف می‌شد، اکنون کارکرد جایگزینی برای خود نیافته است. از سوی دیگر سهم ایران از بازار جهانی نفت به گونه‌ای کم شده و وابستگی اقتصاد جهانی به نفت منطقه به حدی کاهش یافته است که نفت ایران را می‌توان از طریق تحریم حذف کرد و در عین حال اقتصاد جهان دچار آسیب نشود.

چرا هدف گذاری برای تورمی که قرار بود تک‌رقمی شود محقق نشد؟

توانگر: تورم تک رقمی زمانی محقق می‌شود که نظام بودجه‌ای و بانکی ما بتواند به گونه‌ای اصلاح شود که سرریز کمبود‌ها و زیاده خواهی‌های خود را بر روی نقدینگی سرازیر کند. بودجه گرفتار کسری، از طرق مختلف به بانک مرکزی فشار می‌آورد. نظام بانکی بیمار و بانک‌های ناتراز نیز همینطور. مسیر تورم تک رقمی از اصلاح نطام بانکی و اصلاحات ساختاری بودجه میگذرد.

چرا مردم ایران، آثار ده‌ها میلیارد دلار یارانه پنهانی که دولت پرداخت می‌کند، را در زندگی خود نمی‌بینند؟

توانگر:چون نتوانسته ایم بین مصرف و قیمت رابطه موثری ایجاد کنیم. صاحبان ثروت بر خوان پرنعمت انرژی ارزان نشسته اند و مصرف میکنند و هزینه‌ای که در قبال مصرف خود می‌پردازند به اندازه‌ای کم است که انگیزه‌ای برای مهار مصرف ندارند. بخشی از مشکل نیز به ضعف دولت و نظام اقتصادی برای تامین مالی پروژه‌های بهبود بازدهی سوخت در پالایشگاه ها، نیروگاه‌ها و صنایع انرژی بر از جمله خودرو بر می‌گردد.

چرا با وجود هزاران هزار میلیارد تومان مصارف دولت در ۸ سال گذشته، رشد اقتصادی کمتر از یک درصد داشته‌ایم؟

توانگر: دولت از نقش اداره کننده اقتصاد کشور به نقش اداره کننده خود افول داشته است و کارکرد واقعی دولت در اقتصاد که خدمت رسانی ساختار بروکراسی به فعالین اقتصادی است به خدمت رسانی به خود اجزای ساختار محدود شده است. همچنین غفلت از اصلاحات ساختاری بودجه نیز موجب شده است تا دولت منابعی برای پروژه هاز عمرانی و مولد اقتصادی نداشته باشد.

منبع: خبرگزاری تسنیم