سیر تا پیاز اخبار این روز‌های هپکو/ از واردات ماشین‌آلات کارکرده گران تا چرخش ۱۸۰ درجه‌ای معاون وزیر

به گزارش می‌متالز، طی هفته‌های گذشته انتشار اخبار راست و دروغ در خصوص هپکو و توانمندی‌های آن، بار دیگر نام این شرکت مادرتخصصی را بر سر زبان‌ها انداخت و توجهات را به خود جلب کرد.

دوم دی ماه امسال و در پی بازید رضا محتشمی‌پور معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت از هپکو، اخبار مربوط به این بازدید در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفت و نخستین جرقه‌های خبرساز شدن هپکو بعد از ماه‌ها سکوت و آرامش زده شد.


آنچه در این بازدید خبرساز شد خبر مربوط به «ضرورت انعقاد قرارداد متقاضیان واردات ماشین آلات با هپکو» بود که معاون وزیر صنعت با اعلام آن در جمع خبرنگاران، اظهار کرد: «اینکه مقاطعی واردات ماشین‌آلاتی داشتیم که مجوز نداشتند و یا اینکه نباید در آن زمان واردات انجام می‌شد یک اشتباه در شبکه مدیریت واردات بود، اما از این پس متقاضیان واردات بیش از ۵ دستگاه ماشین آلات راهسازی و معدنی، باید با هپکو قرارداد منعقد کنند». اینجا بخوانید.

چرخش ۱۸۰ درجه‌ای معاون وزیر صنعت طی یک هفته

معاون وزیر صنعت هرچند در این بازدید مدعی شد از دوران دانشجویی با شرکت هپکو آشنایی دارد و هپکو با ظرفیت‌ها و قابلیت‌های بالایی که دارد می‌تواند حجم بالای ماشین آلات راهسازی و معدنی مورد نیاز کشور را تامین کند، اما درست یک هفته پس از این اظهارات در تاریخ نهم دی ماه در حاشیه بازدید از واحد‌های صنعتی بوشهر در چرخش ۱۸۰ درجه‌ای از موافقت این سازمان با واردات ۵۰۰ دستگاه ماشین آلات معدنی به کشور خبر داد و گفت: «برای تامین ماشین‌آلات معدنی یک مشکل عمومی در کشور وجود دارد که برخی شرکت‌ها با فضاسازی رسانه‌ای در تلاش هستند تا مانع از واردات این وسیله شوند، برای واردات ماشین آلات معدنی ممانعت‏‌هایی ایجاد شده که در این زمینه معدن‌داران باید با مطالبه‌گری خود این موضوع را تبیین کنند.» اینجا بخوانید

اظهارات محتشمی‌پور در حالی که بیش از یک هفته از بازدید وی از هپکو نگذشته بود، موجی از گلایه‌مندی را در بین فعالان کارگری هپکو رقم زد

این اظهارات محتشمی‌پور در حالی که بیش از یک هفته از بازدید وی و اعلام حمایتش از هپکو نگذشته بود، موجی از گلایه‌مندی را در بین کارگران و فعالان کارگری هپکو رقم زد و موجب دلسردی آنان شد.

درست چند روز پس از اظهارات ضد و نقیض معاون وزیر صنعت در خصوص لزوم حمایت از هپکو از یک سو و دعوت معدن‌داران به مطالبه‌گری برای واردات ماشین آلات سنگین از سوی دیگر، این بار معاون برنامه‌ریزی وزارت راه و شهرسازی در اظهاراتی تعجب برانگیز شرکت هپکو را به بی‌تعهدی و عدم پایبندی به تعهدات متهم و اعلام کرد: «هپکو ۳۰۰ میلیارد تومان گرفت، اما یک پیچ هم تحویل نداد».

امیرمحمود غفاری در گفتگو با یکی از خبرگزاری‌ها اعلام کرد: «در سال ۹۸ بودجه‌ای بالغ بر ۳۰۰ میلیارد تومان برای نوسازی این ماشین‌آلات از محل اعتبارات خسارات حوادث طبیعی تصویب شد، سازمان برنامه بودجه این مبلغ را به شرکت هپکو پرداخت کرد و قراردادی با آن‌ها بسته شد تا این شرکت برای سازمان راهداری خودرو تولید کند که البته یک پیچ هم از آن خودرو‌ها تحویل سازمان راهداری نشد».

۳۰۰ میلیاردی که تصویب شد، اما پرداخت نشد

سخنانی که عضو شورای اسلامی کار هپکو آن را از بیخ و بن کذب محض اعلام و در واکنش به آن اظهار کرد: «۳۰۰ میلیارد تومانی که برای هپکو تصویب شد، هیچگاه پرداخت نشد، معاون وزیر راه اگر اسنادی مبنی بر پرداخت این مبلغ دارد، آن را در اختیار رسانه‌ها قرار دهد». اینجا بخوانید

سید میرناصری همچنین در این رابطه افزود: «امسال در قراردادی فی‌مابین راهسازی و شرکت هپکو تنها ۵۰ میلیارد تومان به عنوان پیش‌پرداخت ساخت ۵۰ دستگاه به شرکت هپکو پرداخت شد که زمان تحویل دستگاه‌ها مربوط به مردادماه سال آینده است و هنوز زمان تحویل آن‌ها فرا نرسیده است.»

وی تصریح کرد: «رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای هشتم دی ماه امسال طی نامه‌ای خطاب به رئیس امور راه و ترابری و مدیریت عمران شهری و روستایی سازمان برنامه و بودجه کشور در خصوص قرارداد خرید ۵۰ دستگاه گریدر از هپکو اعلام کرد که براساس بازدید کارشناسان این سازمان، تاکنون عملیات ساخت ۳۰ دستگاه از ۵۰ دستگاه با پیشرفت ۸۰ درصدی انجام پذیرفته است، که این نشان می‌دهد هپکو مشکلی در ساخت دستگاه‌ها ندارد و در حال عمل به تعهدات است، اینکه معاون وزیر راه چرا و برچه اساس این اظهارات بی‌پایه و اساس را بر زبان جاری کرده است، جای سوال است.»

مجوز مجلس برای واردات ۱۰ هزار ماشین آلات؛ ضربه نهایی بر تولید ملی

در هیاهوی این خبر‌ها و تنها دو روز پس از متهم کردن هپکو به بدعهدی، محمدرضا میرتاج‌الدینی عضو کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۴۰۱ مجلس شورای اسلامی از موافقت اعضای کمیسیون تلفیق با واردات ۵۰هزار دستگاه خودروی سواری و ۱۰هزار دستگاه ماشین‌آلات سنگین به کشور خبر داد، «اینجا بخوانید» خبری که بر آتش یاس و ناامیدی کارگران هپکو دمید و موجی از واکنش‌ها را به همراه داشت، به طوری که ابوالفضل رنجبر یکی از فعالان کارگری هپکو در این رابطه گفت: «آیا کمیسیون تلفیق سازوکاری برای ایجاد ضمانت درنظر گرفته تا این دستگاه‌های وارداتی جدید به باتلاق ماشین آلات قبلی افزوده نشوند؟ کارگران هپکو نسبت به خصوصی سازی‌های نادرست و حمایت نشدن این شرکت از سوی دولت‌های گذشته اعتراض کردند و حالا که این شرکت از خصوصی‌سازی تاحدودی رها شده و بخشی از مشکلات و موانع تولید در این شرکت برطرف شده، یکباره تصمیمی در کمیسیون تلفیق گرفته می‌شود که خود مانعی بر سر راه تولید در هپکو است، ما کارگران هپکو از دولت محرومان و مجلس انقلابی انتظار بیشتر برای حمایت از تولید در این شرکت داشتیم.»

همزمان با مجوز ورود ماشین آلات بخشی از تامین این ماشین آلات به شرکت هپکو با انعقاد قراردادی رسمی صورت گیرد.

وی همچنین با بیان اینکه مشخص است واردات این دستگاه‌های فرسوده از چه طریقی وارد کشور شده و باعث پر شدن جیب چه افرادی شده است، اعلام کرد: «قطعا شرکت هپکو نمی‌تواند نیاز ۳۰۰۰ دستگاه در سال کل معادن و راه سازی‌های کشور را تامین کند، اما انتظار می‌رود همزمان با مجوز ورود ماشین آلات بخشی از تامین این ماشین آلات به شرکت هپکو با انعقاد قراردادی رسمی صورت گیرد، اما متاسفانه رانت و دلالی و سود برخی آقایان اجازه نمی‌دهد که واردات حتی ۵۰۰ دستگاه در سال به هپکو اختصاص داده شود.»

میرناصری عضو شورای اسلامی کار شرکت هپکو نیز در خصوص این واردات گفت: «موافقت کمیسیون تلفیق بودجه با واردات ۱۰ هزار دستگاه ماشین آ‌لات سنگین یعنی هم قسم شدن برای عدم راه‌اندازی تولید داخل در شرکت هپکو، چرا که با صدور این مجوز عملا هپکو نابود و از بین خواهد رفت، جای بسی تاسف است که معاون وزارت راه و یا صنعت اعلام می‌کنند هپکو مانع واردات است، ما به هیچ عنوان مخالف واردات نیستیم، بحث ما این است که اگر قرار است واردات انجام شود تامین بخشی از نیاز کشور را به هپکو بسپارند نه اینکه با واردات چندین برابری نیاز کشور، تولیدکننده داخل را زمین بزنند، هپکو بار‌ها اعلام کرد توانایی حداقل تامین نیمی از نیاز داخل را دارد.» اینجا بخوانید

چالش‌های هپکو؛ مقابل چشم میلیون‌ها بیننده

اهمیت بحث واردات ۱۰ هزار ماشین آلات پای تنی چند از مسوولان را به گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو کشاند، گفت‌وگویی که رضا محتشمی‌پور معاون وزیر صنعت در مقابل چشم میلیون‌ها بیننده گفت: «تاکنون هیچ تولیدکننده‌ای محصولات معادن را تولید نکرده است» و قائم مقام مدیرعامل هپکو در پاسخ به این اظهارات بیان کرد: «هپکو حدود ۲۰۰ دستگاه دامپتراک معدنی تولید و تحویل معادن داده است که اطلاعات آن در کدال و آمار تولید شرکت موجود است»، هرچند این گفتگو به نتیجه و راهکار قابل استنادی ختم نشد، اما به خوبی توانست حقایقی را در خصوص نبود آمار دقیق در زمینه نیاز واقعی معادن به ماشین آلات، عدم آگاهی مسوولان وزارت صنعت از وضعیت تولید ماشین آلات داخل، رانت‌ها و مسائل پشت پرده واردات و همچنین توانمندی‌های هپکو به تصویر بکشد که قائم مقام مدیرعامل هپکو در خصوص این نشست با خبرنگار فارس به گفتگو پرداخت.

علیرضا میقانی اظهار کرد: متاسفانه توانمندی هپکو برای بسیاری از مسوولان هنوز شناخته شده نیست، اینکه می‌گویند هپکو نمی‌تواند ماشین آلات معدنی تولید کند یک ایراد اساسی دارد، تاریخچه هپکو ثابت می‌کند که می‌توانیم ماشین آلات معدنی تولید کنیم، چرا که تجهیزات نصب شده در شرکت تجهیزات و ماشین آلات تولید دستگاه‌های معدنی است و ما بیش از ۲ هزار بلدوزر و بیش از ۸۰۰ دستگاه لودر معدنی تولید، مونتاژ و تحویل بخش معدن داده‌ایم که یک عدد قابل توجه در صنعت معدن کشور است.

وی افزود: تولیدات هپکو همیشه به روز و بر اساس آخرین استاندارد‌های روز دنیا ساخته می‌شود، اینکه گفته می‌شود هپکو مونتاژ می‌کند به این دلیل است که نه تنها در هپکو، بلکه در صنعت کشور اینگونه است که معمولا دانش و توانایی ساخت موتور، پمپ و گیربکس در اختیار چند کشور خاص است که صنعتگران را ناچار به واردات موتور می‌کند که هپکو هم از این قائله مستثنی نیست.

با واردات ماشین آلات بیش از آنکه به هپکو بی‌مهری می‌شود، به معادن کشور ظلم می‌شود

جانشین مدیرعامل هپکو با بیان اینکه با واردات ماشین آلات بیش از آنکه به هپکو بی‌مهری می‌شود، به معادن کشور ظلم می‌شود، افزود: واردات ماشین آلات مستعمل بهره‌وری معادن را کاهش می‌دهد، امروز برخی از معادن به دلیل درآمد کم و پایین بودن بهره‌وری دچار مشکلات مالی شده و ناچار به تعطیلی شدند که تعطیلی بیش از یک هزار و ۷۰۰ معدن در کشور نشان می‌دهد با واردات ماشین آلات دسته دوم به معادن ظلم می‌شود.

وی تصریح کرد: ایران تنها کشوری در دنیا است که اقدام به واردات ماشین آلات بالای ۵ سال می‌کند، در کشوری مانند اندونزی ماشین آلات معدنی را بعد از ۵ سال می‌فروشند چرا که می‌دانند ماشین آلات بازدهی و کارایی لازم را از دست داده و باید از رده خارج شوند.

قائم مقام مدیرعامل هپکو پیرامون ادعای نیاز کشور به ۱۰ هزار دستگاه ماشین آلات معدنی اظهار کرد: طی دهه ۹۰ که هپکو درگیر مسائل و مشکلات ناشی از خصوصی سازی بود، واردات محدودیتی نداشت و کاملا آزاد بود و واردکنندگان به هر میزان که دلشان می‌خواست می‌توانستند واردات انجام دهند، زمانی که به آمار‌ها نگاه می‌کنیم می‌بینیم سالانه ۹۰۰ دستگاه هم وارد کشور نشده است، (که واردات آنهم با پشت پرده‌هایی همراه بوده است) و این نشان می‌دهد نیاز معادن به ماشین آلات کمتر از هزار دستگاه است.

میقانی بیان کرد: جای بسی تاسف است که عده‌ای برای منفعت خود در حال سوءاستفاده از واردات هستند و آمار غلط به مسوولان می‌دهند، نیاز واقعی معادن چیزی نیست که آقایان اعلام می‌کنند، نیاز معادن نصف ظرفیت هپکو است، اما عدد‌ها را بزرگ می‌گویند تا بگویند هپکو نمی‌تواند تولید کند و ناچاریم به سمت واردات برویم.

اگر قرار است ماشین آلات وارد شود ابتدا باید ظرفیت تولیدی را تکمیل کنیم، بعد واردات داشته باشیم، نه اینکه اول واردات را تکمیل کنیم بعد به تولید بپردازیم

وی گفت: اگر قرار است ماشین آلات وارد شود ابتدا باید ظرفیت تولیدی را تکمیل کنیم، بعد واردات داشته باشیم، نه اینکه اول واردات را تکمیل کنیم بعد به تولید بپردازیم.

قائم مقام مدیرعامل هپکو اضافه کرد: فرض را بر این بگیریم که کشور به این حجم از واردات ماشین آلات نیاز دارد، سوال این است که آیا بهتر نیست این واردات با نظر کارشناسی شرکتی مادرتخصصی که از سابقه ۴۰ ساله و دانش مهندسی لازم برخوردار است صورت گیرد، چرا باید معدن‌داری که شناختی از دانش ماشین آلات ندارد خود سراغ شرکت‌های خارج از کشور رفته و ماشین آلاتی را با ارز کشور وارد کند که علاوه بر سن بالای ۵ سال، از داشتن خدمات فنی و امکان تامین قطعات نیز محروم است؟ اینکه چند کارشناس رده چندم که مجموع دانش و شناخت آن‌ها به اندازه یک دهم دانش کارشناس شرکت هپکو هم نمی‌رسد، گردهم جمع شوند، نمی‌توان نام آن را تولیدکننده گذاشت، من به جرات اعلام می‌کنم به غیر از شرکت هپکو، هیچ شرکت مادر تخصصی در زمینه تولید ماشین آلات راهسازی و معدنی در کشور فعالیت ندارند.

هپکو یک سرمایه ملی است و باید به نسل آینده منتقل کنیم

وی گفت: هپکو یک سرمایه ملی است، در دوران جنگ از شرکت‌های پشتیبان بود و در سال‌های ۶۴ تا ۶۸ در اوج بحران ارزی کشور بالغ بر ۱۰۰ میلیون مارک صرف هزینه طرح توسعه کرد و به عنوان غول صنعت خاورمیانه لقب گرفت، نباید به راحتی از کنار این سرمایه ملی و توانمندی آن گذشت، همه باید نگاه مثبت به این سرمایه ارزشمند ملی داشته باشند چرا که دیگر امکان ساخت حتی یکی از سالن‌های هپکو وجود ندارد.

قائم مقام مدیرعامل هپکو با بیان اینکه هپکو توانایی تولید ۲ هزار و ۶۰۰ دستگاه را دارد، بیان کرد: ما در سال اول تولید این توانایی را داریم که ۹۰۰ دستگاه ماشین تولید کنیم که تاکنون ۲۰۰ دستگاه تولید و روانه معادن کشور کرده‌ایم.

میقانی خاطرنشان کرد: در حوزه واردات اگر قرار است وارداتی صورت گیرد که ما معتقد هستیم نیاز نیست، باید این واردات با نظر شرکت مادر تخصصی که شناخت کافی از شرایط اقلیمی ایران دارد و با مسائل فنی آشنا است، صورت گیرد، نه اینکه عده‌ای که شناخت کافی ندارند ماشین آلاتی را وارد کنند که با شرایط آب و هوایی و سوخت کشور سازگار نیست و بعد از چندماه استفاده به دلیل عدم سازگاری از رده خارج شود و ارز کشور را نیز نابود کند و کسی هم پاسخگو نباشد.

وی افزود: من خواهش دارم اگر قرار است تصمیم گرفته شود تبعات آن نیز سنجیده شود، واردات این حجم از ماشین آلات یعنی نابود کامل هپکو، با واردات این میزان ماشین آلات نباید انتظار تولید از هپکو داشت، هم اکنون بیش از ۱۰ هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق این شرکت ارتزاق می‌کنند، هپکو سرمایه ملی است و باید آن را به نسل آینده منتقل کنیم.

لودر ۲۰ سال کار کرده را با تعویض پلاک به عنوان لودر ۵ سال کار کرده وارد می‌کنند

قائم مقام مدیرعامل هپکو اشاره به اینکه هپکو با واردات ماشین آلات نو مشکلی ندارد و با آن‌ها رقابت می‌کند، اما با واردات ماشین آلات دست دوم مشکل دارد، اظهار کرد: واردات همیشه با فاجعه سوءاستفاده رو به رو بوده است، بر اساس مصوبه هیات وزیران واردات ماشین آلات بالای ۵ سال به کشور ممنوع است، اما چیزی که وارد مملکت می‌شود و بر اساس آمار گمرک ماشین‌آلاتی با عمر ۱۵ حتی ۳۰ سال هستند، امروز بسیاری از معادن کشور به گورستان ماشین آلات دست دوم تبدیل شده‌اند، برخی‌ها لودر ۲۰ سال کار کرده را با تعویض پلاک به عنوان لودر ۵ سال کار کرده وارد می‌کنند و به معدنکار ضرر می‌رساند، هیچ نظارتی و کنترلی بر این موضوع نیست و جای بسی تاسف است که یک شرکت در کاتالوگ و رزومه خود واردات لودر ساخت ۱۹۹۱ را در سال ۱۴۰۰ درج کرده است.

واردات دستگاهی با عمر ۱۶ سال توسط یکی از وارد کنندگان به شکل کاملا قانونی، در حالی که واردات ماشین آلات با عمر زیر پنج سال ممنوع است.

منبع: خبرگزاری فارس