به گزارش میمتالز، جذابیت بالای زغال سنگ در بازارهای جهانی در ماههای اخیر نیز میتواند محرکی برای حمایت از این سازوکار معاملاتی به شمار برود. بهتازگی معاون معادن و فرآوری مواد وزارت صمت در ابلاغیهای با قید «حائز اهمیت» عنوان کرده است: از ابتدای اسفندماه سالجاری کلیه عرضه داخلی زغال سنگ، الزاما در بورس انرژی مجاز بوده و تمامی واحدها مکلف به عرضه کل تولید خود در بورس انرژی هستند و وفق مقررات جاری، مازاد بر عرضه داخلی امکان صادرات خواهد یافت.
در این خصوص علی نقوی، مدیرعامل بورس انرژی عنوان کرد: عرضه زغال سنگ در بورسانرژی یکی از بحثهایی است که چند سال اخیر از طرف ما (بورس انرژی و بدنه بازار سرمایه) و همچنین از طرف انجمن زغال سنگ و سایر ذینفعان پیگیری میشود؛ بنابراین ابلاغیه اخیر وزارت صمت در خصوص عرضه زغال سنگ در بورس انرژی را به فال نیک میگیریم. صنعت (استخراج و فرآوری) زغال سنگ صنعتی است که تقاضا و مصرف داخلی آن از تولید کشور بیشتر بوده؛ ولی با مشکلات عدیدهای روبه رو بوده و هست. اکثر شرکتهای زغال سنگی دوره وصول مطالبات طولانی داشته و شرایط ایده آلی (حتی بعضا مناسب و شفافی) در فروش محصول تولیدی خود ندارند. به همین دلیل وزارت صمت در ابلاغیهای که اخیرا منتشر شد، تمامی تولیدکنندگان زغال سنگ را موظف کرد محصول تولیدی خود را در بورس انرژی پذیرش و عرضه کنند.
برخی از شرکتهای تولیدکننده زغال سنگ این ابهام را مطرح میکنند که، چون در کشور یک مصرفکننده عمده وجود دارد، اساسا مساله کشف نرخ و رقابت برای خرید در بورس (انرژی) معنا پیدا نمیکند؛ ولی باید این پاسخ را ارائه کرد که معاملات در بورس در چارچوبی شفاف انجام شده، امکان مدیریت ریسک در روند تولید و فروش وجود داشته و همچنین دوره وصول مطالبات آنها بسیار منظم خواهد شد. نکته بسیار مهم دیگر آن است که سهام برخی از شرکتهای تولیدکننده زغال سنگ هم اکنون در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران در حال معامله است و این شفافیت به نفع سهامداران آنها خواهد بود. نکته دیگری که پس از عرضه زغال سنگ در بورس انرژی رخ خواهد داد، این مطلب است که این شرکتها میتوانند از ظرفیتهای بازار سرمایه در حوزه تامین مالی به نحو احسن و مطلوب استفاده کرده و نهایتا امکان افزایش ظرفیت تولید زغال سنگ در کشور افزایش جدی خواهد داشت و امکان بالفعل شدن ظرفیتهای بالقوه بسیاری در کشور ایجاد خواهد شد. در کنار این جذابیت ها، بورس انرژی از این توانمندی برخوردار است که در چارچوبی منظم و شفاف در رینگ صادراتی، پاسخگوی تقاضایی باشد که از سوی کشورهای دیگر مخصوصا کشورهای همسایه وجود دارد. نقوی تاکید کرد: قطعا عرضه زغال سنگ در بورس انرژی به نفع شرکتهای تولیدکننده زغال سنگ و همچنین به نفع شرکتهای مصرفکننده اصلی این حامل انرژی خواهد بود. اجرایی شدن دستورالعمل اخیر وزارت صمت را به منظور آغاز گسترده معاملات زغال سنگ در بورس انرژی قطعا پیگیری خواهیم کرد.
آمارها حکایت از آن دارد که ذخایر زمین شناسی زغال سنگ در ایران حدود ۱۴ میلیارد تن و ذخایر قطعی حدود ۲/ ۱ میلیارد تن برآورد شده است. فاصله همین دو رقم نشان میدهد جذابیتهای استخراج زغال سنگ بهقدری نبوده که حتی اکتشافات آن تکمیل شود. وضعیت صنعت استخراج زغال سنگ در مقایسه با ظرفیتهای خدادادی آن بر کسی پوشیده نیست و شاید نیاز به توضیح بیشتری نداشته باشد. این موضوع را که حجم استخراج داخلی نهتنها جوابگوی نیاز واقعی کشور نیست، بلکه به واردات هم نیاز داریم، باید به عنوان یک نکته مهم در نظر گرفت. شاید بهترین حمایت از صنعت استخراج و فرآوری زغال سنگ، اصلاح قیمتها و شرایط پرداخت باشد؛ اگرچه بهای زغال سنگ بارها مورد بازنگری قرار گرفته، ولی هنوز در خصوص شرایط پرداخت ابهاماتی وجود دارد. این را هم که بسیاری از معادن کوچک و متوسط زغال سنگ در کشور وجود داشته و نیاز به فرآوری دارد، باید در نظر گرفت.
ورود زغالسنگ به بورس انرژی میتواند آینده متفاوتی را برای این صنعت رقم بزند. اینکه هر واحد تولیدی بتواند محصول استخراجشده خود را در بورس انرژی عرضه کند یا در بازارهای صادراتی مورد بازاریابی قرار دهد، وضعیتی است که به احتمال قوی سرنوشت متفاوتی برای این صنعت استخراجی و فرآوری به همراه خواهد داشت. تجربه نشان داده است که ورود به بورسهای کالایی برای صنایع مختلف خوش یمن بوده است؛ مخصوصا در شرایطی که طرف حساب آنها شرکتهای بزرگ باشد. از هماکنون این انتظار وجود دارد که تقاضای زغالسنگ شفافتر از قبل صورت گیرد و روند قیمتگذاری و تسویه وجوه آنها چهره متفاوتی داشته باشد که در صورت استفاده درست از این مزیت آینده جذابی در انتظار این صنعت خواهد بود و حداقل خروجی این رویکرد تجاری افزایش جذابیت استخراج معادن و سرمایهگذاری بر فرآوری است؛ آن هم در شرایطی که پتانسیل تامین مالی آن در بورس انرژی وجود دارد.
نکته دیگر آنکه نوسان قیمتهای جهانی میتواند در بازار داخلی نیز رهگیری شود؛ بنابراین تبعیت از واقعیتهای اقتصاد جهانی بیش از پیش بر عملکرد صنعت زغال سنگ سایه میافکند که با توجه به دادههایی که هماکنون مشاهده میکنیم، پتانسیل درآمدزایی جذابی خواهد داشت. با توجه به این شرایط اگر بتوانیم بر استخراج از ذخایر زغالسنگ تمرکز جدی داشته باشیم، خیال ما از نگرانیهای فروش به احتمال قوی آسوده خواهد شد
همان گونه که عنوان شد، رضا محتشمیپور هفته گذشته در نامهای خطاب به روسای سازمانهای صنعت، معدن و تجارت استانها و جنوب کرمان اعلام کرد حسب مصوبه کارگروه کالاهای پایه، از ابتدای اسفندماه سالجاری کلیه عرضه داخلی زغالسنگ الزاما در بورس انرژی مجاز بوده و هرگونه خرید و عرضه خارج از بورس انرژی ایران ممنوع است. تمامی واحدهای تولیدکننده انواع زغالسنگ خام، کنسانتره زغالسنگ و فرآوردههای حاصل از آن مکلف به عرضه کل تولید خود در بورس انرژی هستند و مازاد بر عرضه داخلی وفق مقررات جاری امکان صادرات خواهند یافت؛ بنابراین کلیه سازمانهای استانی دارای واحد تولیدکننده زغال سنگ مکلفند نسبت به پیگیری ثبتنام واحد و اخذ کد بورسی شرکتهای تولیدکننده و مصرفکننده طی دو هفته آینده اقدامات لازم را به عمل آورند؛ بنابراین ضروری است کلیه مراحل اخذ کد بورسی از بورس انرژی، ثبتنام، دریافت کد نقش، اظهار تولید، ثبت معاملات و ثبت فاکتور الکترونیکی تولیدکنندگان و خریداران در سامانه جامع تجارت تا پایان روز بیستم بهمنماه سالجاری با انجام اقدامات موثر از جمله برگزاری جلسه با تشکلها و واحدهای تولید و آموزش استفاده از سامانه جامع تجارت صورت پذیرد و گزارش اقدامات انجامشده به این معاونت ارسال شود.
منبع: دنیای اقتصاد