میمتالز - زهرا ترابی: کمیل طیبی تحلیلگر اقتصادی در گفتگو با میمتالز، درباره اقدامات دولت برای کاهش تورم گفت: دولتها معمولا یک برنامه هدف گذاری برای کنترل تورم دارند و بر اساس آن یا نقدینگی را کنترل میکنند یا رشد اقتصادی را افزایش میدهند و اگر شرایط تورمی ناشی از افزایش نقدینگی باشد سیاستهای انقباضی پولی مدنظرشان قرار میگیرد، ولی تورم ما یک تورمی است که عوامل چند وجهی دارد و همه عوامل ساختاری که به تورم دامن میزند همچنین نقدینگی زیادی داریم که این نقدینگی دارای رشد بالایی که هر ۲ سال یکبار نیز دو برابر میشود.
وی ادامه داد: کنترل نقدینگی ناشی از فعالیتهای غیرمولدی که به واسطه خود تورم به وجود میآید. میتوان گفت ناشی از کسری بودجه است. به نظر من، کنترل نقدینگی باید در چهارچوب یک سیاست انقباضی و کنترل حجم پول صورت بگیرد تا بتواند جلوی نرخ فزاینده تورم را بگیرد. نکته بعدی، پول ملی باید تقویت شود که این اتفاق از طریق تولید و سرمایه گذاری اتفاق بیفتد. تا زمانی که شاهد ریزش ارزش ریال هستیم به واسطه همین نقدینگی و تورم که این مشکلات را به وجود میآورد و باعث میشود هر شهروند و فعال اقتصادی برای حفظ قدرت خرید خودش یا حفظ ارزش دارایی خودش به سمت بازارهایی برود که این تورم و نوسان را در آن بازارها زیاد کند.
این استاد دانشگاه براین باور است: در واقع میتوان گفت، فعالیتهای غیرمولد در بخش صنعتی یا اقتصادی شکل میگیرد. به عنوان مثال یک شخص ممکن است برای حفظ ارزش دارایی خودش اقدام به احتکار یا واسطه گری کند که متاسفانه تورم ایران را مزمن کرده است. بنابراین، به نظر میرسد دولت باید یک نگرش به سمت تقویت بخش خصوصی داشته باشد تا بخش خصوصی که تولیدکننده است در قالب شرکتها یا بنگاههای اقتصادی کوچک و متوسط دیده شود که آنها باید تامین مالی شوند تا بتوانند در چرخه تولید قرار گیرند. تحریمها یک مقصر اصلی هستند و ریسک سرمایه گذاری را افزایش دادهاند. همچنین بخش تجارت خارجی را کوچک کرده است. فلذا نه صادرات داریم که ارزش افزوده ایجاد کند و نه وارداتی داریم که شامل کالاهای سرمایهای-واسطهای باشد که بتواند ظرفیتهای تولید را افزایش دهد.
طیبی در ادامه افزود: با توجه به مواردی که اشاره شد از عواملی که برای سیاست گذاری و برای بهبود بخش تجاری یا سهم اقتصاد ایران باید انجام شود یا اینکه یک تصمیم گیری نهایی صورت گیرد که آن هم منجر به احیای برجام باید شود. علاوه بر آنها میتوانیم بگوییم زمینههای سرمایه گذاری بهتر فراهم میشود و از همه مهمتر آن تصدی گری دولت به معنای عام در بخش اقتصاد که تجربه کشورهایی که به این سمت رفتند تا بخش دولت را در اقتصاد یا تصدی گری دولت را از اقتصاد بگیرند و یک تلاشی شود تا بازار بتواند نقش مهمتری را در اقتصاد ایفا کند تجربه مفید و مؤثری بوده است.
وی تصریح کرد: سیاست گذاری اقتصادی مبتنی بر نظام عرضه و تقاضا شکل گرفته که همه اینها مجموعه عواملی که میتوانم بگویم باید در دستور کار قرار گیرد که اصلاحات اساسی هم نیاز دارد. فلذا این اصلاحات باید انجام شود. به عنوان مثال باید در نظام بانکی و نظام مالیاتی و تقویت و حمایت مؤثر از بازار سرمایه این اصلاحات صورت گیرد. بازار سرمایه نقش تامین منابع تولیدی و سرمایه گذاری را دارد که همه باید هم جهت و به صورت منسجم برای یک هدف گذاری در کنترل تورم باشد تا بتواند مؤثر واقع شود.
این کارشناس در پاسخ به این پرسش، تحریمها چقدر در افزایش تورم تاثیر دارند؟ اظهار کرد: تحریمها جریان مالی را قطع کردند یعنی ارتباط مالی یا روابط بانکی ایران را با دنیای اقتصاد جهانی قطع کرده است. تحریمها یک سایه سنگینی را بر روی بخش تجارت ایران افکنده است و باعث شده انگیزههای سرمایه گذاری به ویژه سرمایه گذاری خارجی که به شدت مورد نیاز است، چون میتواند انتقال تکنولوژی و فناوری را داشته باشد را از بین برده است. تحریمها باعث شدهاند شرکای پایدار تجاری یا یک همکاریهای اقتصادی در زمینههای سرمایه گذاریهای مشترک نداشته باشیم. همچنین نفوذ و اثر گذاری تحریمها با طولانی شدن زمان طبیعتا خیلی زیاد بوده است. بنابراین، کم کردن اثرات تحریم از طریق تعدیل آنها و عادی سازی شرایط خیلی میتواند کمک کند منوط به اینکه بعد از تحریم هم برنامههای مؤثر اقتصادی وجود داشته باشد.