چهار مولفه قدرت افزای فناورانه حکمرانی فضای مجازی چیست؟

به گزارش می‌متالز، امروزه کسب قدرت در فضای مجازی به دغدغه اصلی کشور‌های دنیا به خصوص کشور‌های پیشرفته تبدیل شده است. مسلما یکی از عوامل اصلی کسب قدرت در فضای مجازی، نوآوری، ابتکار و پیشرفت‌های فناورانه است که بیشتر در داخل هسته‌های علمی و فنی خود پلتفرم‌ها شکل می‌گیرند. ترکیب فناوری پیچیده و تبلور آن در انواع محصولات خدمات غول‌های ارتباطی، منابع قدرت و ثروت آن‌ها را به میزان نامحدودی افزایش داده به نحوی که هیچ دولتی به تنهایی توانایی مقابله یا مهار آن‌ها را ندارد.

چهار مولفه این فناوری‌ها که در حال حاضر موجب افزایش قدرت شرکت‌های بزرگ فناوری مثل اپل، گوگل، مایکروسافت، آمازون و فیس بوک شده است، عبارت است از:

اینترنت اشیا: یک اکوسیستم اینترنت اشیا شامل تعداد زیادی فناوری متصل به شبکه است که قادر به تولید، جمع آوری، تحلیل یا پردازش اطلاعات جمع آوری شده بوده و به شبکه‌ای از ذی نفعان آن حوزه متصل است. اینترنت اشیا همچنین داده‌ها و تحلیل‌ها را به سرور‌های داخلی یا مخازن انبوه منتقل می‌کند. اینترنت اشیا در سال‌های اخیر به دلیل گردش بالای مالی آن‌ها به شدت مورد توجه پلتفرم‌ها بوده است. برای مثال بر اساس برآوردها، تنها در حوزه سلامت میزان فروش اشیای پزشکی متصل به اینترنت در سال ۲۰۱۷، ۴۱ میلیارد دلار بوده و پیش بینی می‌شود با رشد ۲۶ درصد به ۷۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ و ۱۵۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ برسد (کل درآمد فناوری سلامت شامل هوش مصنوعی، واقعیت دیجیتال و اینترنت اشیای پزشکی برای سال ۲۰۲۲، حدود ۲۸۰ میلیارد دلار پیش بینی شده است.)

بر اساس برآورد‌های صورت گرفته پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۵، بیش از ۵۰ میلیارد دستگاه از طریق شبکه اینترنت اشیا در بستر اینترنت متصل باشند و این حوزه بتواند تا سقف بیش از ۱۱ تریلیون دلار درآمد برای صاحبان آن کسب نمایند.

داده‌های کلان: داده‌های کلان فناوری متشکل از ذخیره سازی و آنالیز پیچیده‌ای از انبوه اطلاعات دیجیتال است که به صورت مداوم تولید و در بستر شبکه توزیع می‌شود. برای فهم ارزش داده‌های کلان، همین بس که از آن به عنوان ذخایر جدید و منابع اصلی کشور‌ها همچون منابع نفت و گاز یاد می‌شود. پلتفرم‌هایی مانند فیس بوک، گوگل و ... که دارنده حجم انبوهی از داده‌های کاربران هستند، در واقع صاحب غنی‌ترین منابع و ذخایر ثروت زا می‌باشند و به همین دلیل به عنوان امپراتوری داده‌ها شناخته می‌شوند. پیش بینی می‌شود میزان داده‌های ذخیره شده در بستر شبکه اینترنت تا پایان ۲۰۲۵ به چهل زتابایت برسد.

رایانش ابری: در راستای فناوری داده‌های کلان و نیز اینترنت اشیاء، فناوری رایانش ابری مدلی برای ارتقای دسترسی بهینه به منابع شبکه برای افزایش سرعت و حجم ذخیره داده‌ها می‌باشد. پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۵، بیست زتا بایت از داده‌های موجود به صورت ابری مدیریت بشوند.

هوش مصنوعی: هوش مصنوعی در سال‌های اخیر برای اولین بار جایگزین تمامی فعالیت‌های انسانی در این پلتفرم‌ها شده است. به عبارت دیگر به مدد هوش مصنوعی، انسان برای اولین بار در معرض محصول و دست ساخته خود قرار می‌گیرد و قرار است از طریق آن محک شده و مورد قضاوت قرار گیرد. صرفنظر از ابعاد فنی هوش مصنوعی و کاربرد‌های متنوع آن در سایر حوزه‌ها به خصوص عرصه پزشکی، پلتفرم‌ها از هوش مصنوعی برای کنترل بیشتر و اعمال محدودیت بیشتر بر رفتار کاربران استفاده می‌کنند؛ به طور مثال آنچه فیلترینگ پیشگیرانه یا فیلترینگ حبابی نامیده شده است.

اگر چه استفاده از هوش مصنوعی برای اعمال محدودیت‌هایی همچون نقض کپی رایت و ... در نگاه اول ممکن است خوشایند به نظر برسد، اما سو استفاده از ظرفیت این فناوری در راستای منافع تجاری و اقتصادی پلتفرم‌ها از جمله در شخصی سازی تبلیغات، فروش داده‌ها و اطلاعات شخص بیشتر مشاهده و گزارش شده است.

بلاک چین را می‌توان به نوعی آخرین فناوری در عرصه سایبری دانست که کاربرد گسترده‌ای به خصوص در زمینه رمزارز‌ها یافته است. امروزه از این فناوری برای ثبت، ضبط و حفظ داده‌ها به صورت رمزگذاری استفاده می‌کنند. پلتفرم‌ها از این فناوری برای تمرکز زدایی گسترده خدمات اپلیکشین‌های خود استفاده می‌کنند و بدین ترتیب امکان نظارت و اعمال مقررات بر آن‌ها را بیش از پیش دشوار می‌سازند.

الگوریتم ها؛ رکن اساسی پایه فناوری‌های قدرت زا

پایه و اساس فناوری‌ها فوق الذکر، الگوریتم‌ها هستند. در واقع در پس این فناوری ها، ایدئولوژی سرمایه داری نهفته است که از طریق الگوریتم‌ها باز تولید می‌شود و به همین جهت نیز عموما از آن به عنوان سرمایه داری الگوریتمی یاد می‌شود. الگوریتم‌ها به صور کلی مجموعه دستورالعمل‌هایی هستند که بر اساس فرمول‌های ریاضی و تحت عنوان آنچه پروتکل‌های اینترنتی نامیده شده، به صورت خودکار بر داده‌ها اعمال می‌شوند. مساله اصلی در ارتباط با الگوریتم‌ها این است که این الگوریتم‌ها ساخته دست انسان هستند و لذا شکی وجود ندارد که در تدوین آن‌ها منابع و منافع سازندگان آنها، به خصوص صاحبان غول‌های فناوری در اولویت قرار می‌گیرد. در واقع بر اساس ذهنیت پلتفرمی غول‌های فناوری، این فناوری‌ها اساس و راهکاری برای رهایی از دستورالعمل‌ها و مقررات گذاری نظام‌های سیاسی و نیز دور زدن دولت‌ها طراحی و توسعه یافته اند؛ لذا شکی وجود ندارد که چرخه ایجاد و توسعه فناوری‌های مرکز گریز همچنان ادامه خواهد داشت.

منبع: خبرگزاری تسنیم