عدم النفع ۲ میلیون تن زغال‌سنگ کنسانتره به خاطر واگذاری‌های نامناسب پهنه‌های معدنی

به گزارش می‌متالز، معادن و صنایع معدنی ایران در بخش‌های مختلف ازجمله زغال‌سنگ نیازمند آزادسازی پهنه‌های مختلف معدنی است تا با رفع موانع نهادی و ساختاری، امکان اکتشاف، تولید و استخراج بیشتر و رفع نیاز‌های کشور و رشد صادرات فراهم شود و با رشد تولید و درآمد بخش معادن و صنایع معدنی، جایگزین بخش نفت و گاز شده و بتواند نیاز‌های درآمدی و مواد اولیه و واسطه‌ای کشور را تأمین نماید و نیاز به واردات انواع مواد اولیه و واسطه‌ای نیز کاهش یابد.

کارشناسان می‌گویند که در حال حاضر به خاطر مشکلات ساختاری و نهادی و آزاد نبودن پهنه‌های معدنی کشور، در بخش زغال‌سنگ، ماهانه ۸۰۰ هزار تن کنسانتره از دست می‌دهیم درحالی‌که به واردات یک‌میلیون تن کنسانتره در ماه نیازمندیم.

با مقایسه این ارقام روشن است که با آزادسازی پهنه‌های زغال‌سنگ، می‌توان نیاز به واردات یک‌میلیون تن کنسانتره را از طریق تولید داخلی تأمین کرد تا نیازی به واردات کنسانتره نباشد. همچنین ظرفیت قابل‌توجهی از تولید زغال‌سنگ را برای تزریق به اقتصاد و صنایع فولاد کشور ازدست‌داده‌ایم. عدم النفع‌ها و کاهش تولید و استفاده نامناسب از ظرفیت‌های معدنی کشور به شکل‌های مختلف کاهش درآمد و تولید برای ما به همراه دارد و باید برای تأمین نیاز‌های معدنی کشور، مبالغ قابل‌توجهی را صرف واردات مواد معدنی، اولیه و واسطه‌ای به کشور کنیم.

این موضوع در سایر بخش‌های معدنی کشور نیز به‌عنوان یک مشکل ساختاری مطرح است و با هر نوع آزادسازی در پهنه‌های معدنی، می‌توان مشکلات تولید و واردات مواد اولیه و واسطه‌ای را حل کرد و درآمد قابل‌توجهی در بخش تولید داخلی، صادرات و ارزآوری کسب کرد و عملاً معادن و صنایع معدنی را جایگزین بخش‌های نفت و گاز و سایر منابع ارزی و درآمدی دولت کرد.

در ادامه به مشکلات موجود چند پهنه معدنی زغال‌سنگ کشور اشاره می‌شود که از وضعیت نامناسب واگذاری‌ها رنج می‌برند.

واگذاری‌های منطقه پروده طبس و کرمان و بلوک ۱ پروده شرقی

واگذاری‌های منطقه پروده طبس و کرمان نشان می‌دهد که در بلوک ۱ پروده شرقی، سرمایه‌گذاری توسط شرکت سامان کاوش طبس (کرم پناه) صورت گرفته است. میزان ذخیره قطعی اکتشاف شده ۴۶.۸ میلیون تن زغال‌سنگ کک شو بوده است که واگذاری در سال ۱۳۹۴ صورت گرفته است. دوره تجهیز سه سال شامل (معدن+کارخانه زغال شویی) بوده است. محصول تولیدی نیز شامل کنسانتره زغال‌سنگ ۱۵۰ هزار تن است. شروع بهره‌برداری در سال ۱۳۹۸ صورت گرفته و وضعیت فعلی آن نشان‌دهنده احداث ۲۰۰ متر تونل کاملاً غیراصولی است و کارخانه زغال شویی نیز که اصلاً وجود خارجی ندارد.

نتایج بد این واگذاری موجب شده که مالک آن ایمپاسکو با عدم النفع ایمپاسکو از حق السهم خود از سال ۱۳۹۸ تاکنون مواجه شود. همچنین عدم ورود تناژ موردنظر در زنجیره زغال‌سنگ کشور و زیان هرچه بیشتر کارخانه‌های فولادسازی درنتیجه واردات زغال‌سنگ و کک عدم النفع دیگر حاصل از عملکرد و تأخیر در این طرح و واگذاری نامناسب است

واگذاری بلوک ۱ کوچکعلی شمالی

واگذاری بلوک ۱ کوچکعلی شمالی، با سرمایه‌گذاری شرکت توسعه معادن (جمیلی) بوده و میزان ذخیره قطعی اکتشاف شده ۳۹.۵ میلیون تن بوده است. مالک ایمپاسکو و سال واگذاری ۱۳۹۷ اعلام‌شده است.

دوره تجهیز ۴ سال (معدن و کارخانه زغال شویی) و شروع بهره‌برداری ۴ سال بعد از واگذاری و نوع محصول زغال‌سنگ کنسانتره و مقدار تعهد تولید نیز ۱۵۱ هزار تن در سال بوده است.

وضعیت فعلی با استخراج غیراصولی و با ایمنی بسیار پایین، تولید زیر ۸۰ هزار تن زغال‌سنگ خام، وعدم احداث زغال شویی همراه است.

نتایج بد واگذاری موجب شده که عدم النفع ایمپاسکو از حق السهم خود از سال شروع بهره‌برداری تاکنون را به همراه داشته باشد. همچنین عدم ورود تناژ موردنظر در زنجیره زغال‌سنگ کشور و زیان هرچه بیشتر کارخانه‌های فولادسازی درنتیجه واردات زغال‌سنگ خارجی و کک خارجی از سایر نتایج بد واگذاری است.

واگذاری زغال‌سنگ کمر مهدی

واگذاری زغال‌سنگ کمر مهدی با سرمایه‌گذاری شرکت سامان کاوش (کرم پناه) همراه بوده و میزان ذخیره قطعی اکتشاف شده ۳۹ میلیون تن زغال‌سنگ حرارتی است.

مالک ایمپاسکو و سال واگذاری ۱۳۹۷ و دوره تجهیز صفر و شروع بهره‌برداری از ۱۳۹۷ بوده و نوع محصول زغال‌سنگ حرارتی و مقدار تعهد تولید ۲۳۰ هزار تن در سال است.

وضعیت فعلی نشان می‌دهد که بدون هیچ فعالیت مشخص بوده است و نتایج بد واگذاری موجب عدم النفع ایمپاسکو از حق السهم خود از سال شروع بهره‌برداری تاکنون است.

واگذاری معدن زغال‌سنگ خمرود در کرمان

واگذاری معدن زغال‌سنگ خمرود در کرمان با میزان ذخیره قطعی اکتشاف شده ۵۶ میلیون تن زغال‌سنگ کک شو بوده که مالک ایمپاسکو و سال واگذاری ۱۳۹۵ و دوره تجهیز سه سال همراه با احداث زغال شویی و شروع بهره‌برداری ۱۳۹۸ است.

نوع محصول کنسانتره زغال‌سنگ کک شو و مقدار تعهد تولید ۷۵۰ هزار تن در سال اعلام‌شده است.

وضعیت فعلی نشان‌دهنده ۳۰ درصد پیشرفت است و نتایج واگذاری غیر کارشناسی موجب عدم ورود تناژ موردنظر در زنجیره زغال‌سنگ کشور و زیان هرچه بیشتر کارخانه‌های فولادسازی درنتیجه واردات زغال‌سنگ خارجی و کک خارجی و همچنین عدم النفع ایمپاسکو از حق السهم خود از سال شروع بهره‌برداری تاکنون بوده و نیاز به جبران زغال‌سنگ شرکت زرند ایرانیان (کرمان) از طبس نیز مطرح بوده است.

منبع: بولتن نیوز