بورس‌کالا پاسخی به نیازهای سرمایه‌گذاری سکه طلا

می متالز - معاملات آتی و آپشن سکه و استقبال از آنها در بورس کالا، نشان داده که ابزارهای نوین معاملاتی پاسخگوی نیاز فعالان است، بنابراین می‌توان آینده روشنی برای آن متصور بود، از جمله آن که این بازار مالی سامانه بازار مجازی معاملات مشتقه را نیز در دهمین نمایشگاه بورس بانک و بیمه ، راه اندازی کرد تا مسیر آموزش را برای علاقمندان هموار کند.

طلا و سکه از دیرباز به دلیل مصون بودن از تورم و افزایش قیمت، همواره یکی از مهمترین کالاهای مورد نظر ایرانیان برای سرمایه‌گذاری بوده و این فلز گرانبها در کشور برای سرمایه گذاری جایگاه ویژه‌ای دارد.

امروزه معاملات سکه طلا در محیطی شفاف و به دور از واسطه‌گری، در بستری امن همچون بورس کالای ایران انجام می‌شود. در واقع، تجربه انجام معاملات آتی و آپشن سکه طلا و اقبال از آنها در بورس کالا، نشان داده که فعالان بازار از ابزارهای نوین معاملاتی در این بازار نیز استقبال می‌کنند و می‌توان آینده روشنی برای آنها متصور بود.

به همین دلیل با محمد کشتی آرای رییس اتحادیه طلا و جواهر کشور هم صحبت شدیم تا علاوه بر اینکه روند کلی قیمت طلا را طی سال ۹۵ مرور می‌کند و پیش بینی از قیمت‌ها در سال جاری دارد، در خصوص این ابزارهای نوین و کارکردهای آن نیز اظهار نظر کند.

ابتدا می خواهیم مروری بر روند قیمتی طلا و سکه در سال گذشته داشته باشید و این که آیا طی مدت مذکور قیمت سکه در بازار داخلی دارای حباب بوده است؟

از ابتدای سال ۱۳۹۵ قیمت جهانی طلا به طور متوسط تا پایان اسفند، حدود ۱۰۰ دلار افزایش داشته که این افزایش همزمان با افزایش قیمت ارز بوده است. در واقع، نسبت به ابتدای سال جاری که دلار در قیمت هایی حدود ۳۵۰۰ تومان بود، سکه نیز به طور متوسط ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار تومان گران شده است.

در مجموع طی سال ۹۵، قیمت طلا، سکه و ارز با افزایش همراه بود و بر این اساس قیمت‌ سکه نیز در بازار داخلی به طور متوسط ۱۰ تا ۱۲ درصد رشد داشت. بنابراین، در مقایسه قیمت سکه در پایان سال نسبت به ابتدای سال، یک حباب حدود ۵ تا ۶ درصدی نسبت به قیمت واقعی وجود داشت که ناشی از تقاضای موجود در بازار بود که البته این روند موقتی بود، چرا که حجم تقاضا در روزهای پایانی سال کاهش یافت و منجر به ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا شد. به این ترتیب، به طور خودکار(اتوماتیک) قیمت سکه متعادل شد.

پیش‌بینی شما در مورد قیمت طلا و سکه در سال ۹۶ چیست؟

قیمت طلا در سال جاری نامشخص است و نمی‌توان پیش‌بینی مناسبی از آن داشت. با روی کار آمدن دولت جدید آمریکا و مباحث مطرح شده از سوی ترامپ، نگرانی‌های زیادی در عرصه اقتصاد جهانی ایجاد شد. بنابراین به نظر نمی‌رسد، با سیاست‌های کنونی ترامپ، قیمت طلا در سال جدید، روند کاهشی داشته باشد. با نگاه خوش بینانه، اگر افزایش را در قیمت جهانی طلا پیش‌بینی نکنیم، کاهش قیمت را نیز نمی‌توان متصور بود.

در بازار داخلی؛ آیا قیمت طلا متاثر از انتخابات ریاست جمهوری، تغییری خواهد داشت؟

بازار داخلی طلا متاثر از بازار جهانی است و به طور طبیعی هر اتفاقی که در حوزه‌های اقتصاد جهانی و بین‌المللی بر قیمت طلا تاثیرگذار باشد، بلافاصله بر قیمت‌های داخلی آن نیز تاثیر می‌گذارد. بنابراین، قیمت‌های داخلی طلا تابعی از قیمت‌های جهانی و ارز است و انتخابات ریاست جمهوری در هیچ دوره و سالی تاثیری در قیمت طلا و سکه نداشته و ندارد. قیمت طلا و سکه همیشه به طور کامل روند طبیعی خود را طی می‌کنند.

اکنون شاهد انجام معاملات آتی سکه در بورس کالای ایران هستیم که با استقبال مناسبی نیز از سوی فعالان بازار روبرو شده است. شما به عنوان رییس اتحادیه طلا و جواهر کشور، بورس را برای انجام معاملات سکه طلا چگونه ارزیابی می‌کنید و در آن چه نقشی دارید؟

طلا در حالی همواره به عنوان یکی از پایه‌های اقتصاد دنیا، مطرح بوده که بسیاری از فعالان اقتصادی مانند طلاسازان و فعالان بازار طلا نسبت به افزایش ناگهانی یا کاهش قیمت این کالا نگران اند. از سوی دیگر، بورس کالا نیز یک بازار مدرن، شفاف و کارآست و باید هر زمان که به آن مراجعه می‌کنید، کالا برای فروش موجود باشد. بنابراین ما توقع داریم که تولیدکنندگان همیشه کالای خود را به بورس کالا عرضه کنند و برای اینکه قیمت‌ها به طور مصنوعی افزایش پیدا نکند.

علاوه بر معاملات آتی سکه، در حال‌حاضر گواهی سپرده طلا و آپشن سکه طلا نیز در بورس کالا راه‌اندازی شده است. نقش این ابزار نوین را در معاملات سکه و طلا به چه شکلی می‌بینید؟

روند صعودی ارز و سکه طلا در بازار و در مقابل افزایش ریسک سرمایه‌گذاری در بازار سهام باعث شده تا برخی معامله‌گران با جابه‌جایی بخشی از نقدینگی خود در پهنه بازار سرمایه، به ابزار معاملاتی سودآوری به نام قراردادهای آتی سکه طلا روی آورند و با خرید سکه طلا در بازار نقدی و فروش آن در بازار آتی بورس کالا، حاشیه سودی مطمئنی را برای خود ایجاد کنند. همچنین نهادهای تخصصی مانند صندوق‌های طلا نیز در حال شکل‌گیری است و این نهادها تلاش خواهند کرد با استراتژی‌های مناسب سرمایه‌گذاری در بازار طلا بهترین پوزیشن را در بازار نقدی، آتی و آپشن داشته باشند.

با توجه به استفاده از ابزارهایی مانند قراردادهای آتی و آپشن در بورس کالا، آیا می‌توان بورس کالا را به مرجعی برای تعیین نرخ سکه در کشور تبدیل کرد؟

در حال حاضر هیچ مرجعی برای تعیین قیمت طلا تصمیم نمی‌گیرد؛ چرا که قیمت طلا بر اساس قیمت جهانی تعیین می‌شود. در این میان اتحادیه هم صرفا به اطلاع رسانی قیمت سکه می‌پردازد و تعیین نرخ نمی‌کند. در واقع، اگر اتحادیه می‌گوید که قیمت سکه مثلا یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است، این یعنی قیمت جهانی را در قیمت ارز ضرب کرده است. بنابراین، در بازار داخلی هیچ کس نقشی در تعیین قیمت سکه و طلا نداشته است و این بازار است که قیمت را تعیین می‌کند. اما ناگفته نماند که بانک مرکزی به عنوان مسئول و متولی طلا و ارز در داخل کشور، به نظارت بر عرضه و تقاضا و تنظیم بازار طلا و ارز می‌پردازد.

در این میان، هدف از استفاده از ابزارهای موجود در بورس کالا برای انجام معاملات سکه صرفا سرمایه گذاری است و این معاملات بیشتر از آنکه فیزیکی باشند، حالت کاغذی دارند؛ به طوری که ممکن است خریدار یا فروشنده طلا یا سکه خود را اصلا لمس نکند. اما خارج از بورس کالا، افراد بیشتر بر اساس نیاز به سکه مبادرت به خرید آن می‌کنند و به میزان نیاز خود، پول را به صورت نقدی پرداخت و سکه را دریافت می‌کنند.

آیا معاملات آتی و اختیار معامله طلا می‌تواند به رفع تقاضای کاذب در بازار سکه و طلا کمک کند؟

خیر. تقاضای موجود در بازار به صورت فیزیکی است یعنی کسی که الان ۲۰ عدد ربع سکه می‌خواهد، نمی‌تواند بلافاصله از بورس کالا آن تعداد طلای مورد نیاز خود را تهیه و دریافت کند؛ بنابراین وارد بازار می‌شود و به عنوان یک تقاضا بلافاصله مبادرت به خرید سکه می‌کند. بر این اساس نمی‌توان این تقاضا را به سمت بورس سوق داد.

در واقع هدف از خرید سکه به صورت فیزیکی، مصرف آن است، اما در هنگام سرمایه گذاری، فرد سپرده و سرمایه‌ای دارد و در نظر دارد این سرمایه خود را از تورم مصون دارد. به این ترتیب، سرمایه خود را به سکه تبدیل می کند و از آنجایی که خرید فیزیکی سکه و نگهداری آن با نگرانی‌هایی مانند دزدی، دستبرد و سرقت همراه است، این فرد به جای خرید فیزیکی سکه از بازار، با استفاده از قراردادهای موجود در بورس کالا سکه را خریداری می‌کند. به این نحو چون در بورس کالا سکه‌ای تحویل نمی‌شود، هیچ نوع تقاضای کاذبی هم به وجود نمی‌آید.

آیا میتوان سازوکاری برای رفع تقاضای فوری سکه در بورس اندیشید؟ یعنی فرد در هنگام نیاز بلافاصله از امکان تهیه سکه در بورس کالا برخوردار شود؟

بورس می‌تواند با دریافت مجوز از اتحادیه طلا و جواهر از امکان تحویل فوری سکه برخوردار شود. چرا که صدور مجوز برای خرید و فروش سکه در اختیار اتحادیه است.

آیا اتحادیه طلا حمایتی از بورس کالا برای رونق معاملات انواع قراردادهای سکه انجام داده است؟

اتحادیه طلا و جواهر از روز اول تاسیس بورس کالا، همراه با این بورس بوده و هر نوع کمک و مساعدت از نظر اطلاعات و پشتیبانی از سوی اتحادیه طلا و جواهر انجام شده است. علت این امر هم شفافیت و ایمنی معاملات در بورس کالا است.

آیا اعضای اتحادیه طلا وارد معاملات سکه در بورس کالا می‌شوند؟

در واقع تنها مکان سرمایه گذاری امن و مطمئن بورس کالاست؛ اما چون فعالیت صنفی اعضای اتحادیه طلا و جواهر چیز دیگری است، نمی‌توانند در فعالیت‌های خود بهره چندانی از بورس کالا و معاملات انواع قراردادهای موجود سکه داشته باشند. چرا که اعضای صنفی اتحادیه طلا و جواهر از یک سرمایه ثابتی برخوردارند که این سرمایه را به طلا و سکه تبدیل و با مردم خرید و فروش می‌کنند. همچنین اتحادیه طلا و جواهر به هیچ عنوان نمی‌تواند فعالیت اقتصادی انجام دهد و این مردم عادی هستند که معاملات را در بورس کالا انجام می‌دهند.

مردم عادی وقتی می‌خواهند یک تا پنج سکه خریداری کنند، اصلا وارد بورس کالا نمی‌شوند و افرادی در بورس کالا معامله انجام می‌دهند که قصد سرمایه‌گذاری و کسب سود داشته باشند. اعضای اتحادیه در معاملات خود با مردم عادی سروکار دارند و تنها ممکن است که یک نفر از اعضا بخواهد سرمایه‌گذاری مجزایی در بورس کالا انجام دهد که مساله آن کاملا متفاوت و راهش هم جدا است. بنابراین، همکاران ما معاملات خود را انجام می‌دهند و مسیر خود را طی می‌کنند. به این ترتیب، اعضای اتحادیه می‌توانند در بورس مشارکت داشته باشند، اما معمولا افراد عادی که از سرمایه های کوچک و بزرگ دارند، برای به جریان انداختن سرمایه های خود وارد بورس می‌شوند

منبع: بورس کالای ایران