میناکاری، هنرنمایی رنگ‌ها روی ظروف

‌می‌متالز - میناکاری به‌عنوان یکی از رشته‌های صنایع‌دستی قدمتی ۵هزار ساله دارد و به‌دلیل استفاده از رنگ آبی لاجوردی که نشان‌دهنده پهنۀ آسمان است، به آن میناکاری می‌گویند. ظروفی که میناکاری روی آن‌ها صورت می‌گیرد، معمولاً از جنس مس هستند که روی آن لعاب سفید قرار می‌گیرد و بعد هنرمند با قلم‌مو روی ظرف، طرح‌های ظریفی می‌کشد و پس از پایان کار ظروف در کوره قرار می‌گیرند تا رنگشان پخته شود. به مناسبت هفته صنایع‌دستی با یکی از هنرمندان این رشته در استان لرستان گفتگو کردیم.

لطفا خودتان را معرفی کنید؟

به گزارش می‌متالز، آمنه مختاری هستم. موسس کارگاه میناکاری روشن متولد ۱۳۶۴، دارای تحصیلات کارشناسی حسابداری و ساکن شهرستان دورود هستم که در حال حاضر در رشته میناکاری روی مس، فیروزه‌کوبی روی مس و میناکاری روی سفال فعالیت دارم.

چگونه وارد این هنر شدید؟

فعالیت هنری خودم را از سال ۹۲ شروع کردم و از سال ۹۷ میناکاری روی مس را زیر نظر استاد عزیزم لیلا سالاروند مربی مرکز خواهران آموزش فنی و حرفه‌ای شهرستان دورود آغاز کردم. باتوجه به آموزش‌های جامع و مفید ایشان و تشویق‌های این مربی به این رشته علاقمند شدم و در کوتاه‌ترین زمان ممکن رشته میناکاری را به‌صورت حرفه‌ای آموزش دیدم. پس از مدّت کوتاهی با سرمایۀ اولیۀ ۲میلیون تومان در منزل شروع به فعالیت کردم و به سرعت وارد باز کار این رشته شدم.

چگونه کارگاه تاسیس کردید؟

در همان ابتدای فعالیت با توجه به درخواست متوالی در خصوص آموزش و کیفیت محصولات تولیدی موفق شدم، سفارش‌های زیادی را ثبت کنم، به همین دلیل به فکر تاسیس کارگاه تولید میناکاری در شهرستان دورود افتادم و پس از طی مراحل اداری واخذ مجوز کارگاه با حمایت اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان دورود موفق به دریافت مجوز کارگاه میناکاری شدم. ناگفته نماند با دریافت وام از اداره میراث فرهنگی و با همکاری و حمایت بنیاد برکت توانستم کارگاه میناکاری روی مس را در یک فضای کوچک تاسیس کنم.

به منظور پیشرفت در این هنر از چه اساتیدی کمک گرفتید؟

به منظور تکمیل آموزش‌ها و گسترش فعالیت‌های خودم در حوزه میناکاری، آموزش‌های تکمیلی رشته فیروزه‌کوبی و میناکاری روی سفال را نزد استادان همدان و اصفهان گذراندم.

چه تعداد هنرجو را توانستید جذب کار کنید؟

پس از اتمام دوره‌های آموزشی، موفق به گسترش محیط کارگاه و جذب و اشتغال ۹ نفر از بانوان شهرستان دورود در گارگاه شدم.

در این کار مشوق اصلی شما چه کسی بود؟

مشوق اصلی من در این کار ابتدا خانواده، خواهرانم و بعد همسرم که همواره در تمامی مراحل زندگی پشتیبانم بوده و همیشه بنده را مورد لطف و عنایت خودشان قرار داده‌اند که جا دارد، همین‌جا از همۀ این عزیزان تقدیر و تشکر کنم.

مواد اولیه این هنر-صنعت را از کجا تهیه می‌کنید؟

ظروف خام محصولات ما عمدتا از اصفهان خریداری می‌شود حتی قلم‌مو و رنگ‌های مورد استفاده در کار همه از اصفهان وارد استان می‌شوند.

مشکلات شما و دیگر هنرمندان در این رشته چیست؟

بزرگ‌ترین مشکلات ما نبود بازارچۀ صنایع‌دستی در استان است و بخش اعظم مشکلات ما در این حوزه را دربرمی‌گیرد و دوم به دلیل نداشتن بیمۀ حمایتی در پوشش کارگاه به عنوان کارفرما توان بیمه افراد را نداریم و مستلزم این هستیم که از پوشش‌های حمایتی بیمه بهره‌مند شویم. همچنین این کار سختی‌های خاص خودش را دارد و ما مجبوریم پس از اتمام سفارش‌ها مجدداً در طی ماه، چندین بار به اصفهان سفر کنیم و ظروف خام را سفارش بدهیم. اما با وجود تمام این سختی‌ها، تلاش در راستای این رشتۀ هنری، اسباب آرامش خاطر و صفای روح آدمی را فراهم می‌کند و فعالیّت در آن بسیار لذت‌بخش است.

چه خواسته‌ای از مسوولان و متولیّان این حوزه دارید؟

در آخر ضمن تشکر از اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان لرستان، از مسوولین استانی که در رأس کار هستند تقاضا داریم، نگاه ویژه‌ای به کارگاه‌های فعّال صنایع‌دستی در سطح استان داشته باشند. نظر به اینکه در حال حاضر شخصاً سه رشته را به صورت همزمان در یک فضای کوچک آموزش می‌دهم و با توجه به تجربۀ شخصی، این شرایط برای آموزش مناسب به نظر نمی‌رسد. لازم است، مسوولین مربوطه با در اختیار گذاشتن تسهیلات بانکی کم‌بهره، هنرمندان این هنر-صنعت ارزنده را یاری دهند تا آن‌ها هم بتوانند با ارتقاء فضای آموزشی و محیط کاری گسترده چندین رشته را همزمان با هم و در یک فضای استاندارد آموزش بدهند و انشاءالله با تمهیدات لازم، بتوانیم این هنر چندهزارساله را حفظ کنیم.

منبع میراث آریا