افزایش کیفیت آب رودخانه زهره با بهره‌برداری از سد چمشیر

به گزارش می‌متالز، محمود محضرنیا، مجری طرح سد و نیروگاه چمشیر اظهار داشت: طرح چمشیر در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی گچساران در استان کهکیلویه و بویراحمد واقع شده است.

وی افزود: بحث مطالعات طرح چمشیر از دهه ۷۰ شمسی آغاز شده و ابتدا شرکت آب فارس متولی مطالعات این طرح بوده؛ بعد از تکمیل مطالعات، فرآیند مناقصه برای انتخاب پیمانکار طرح آغاز شد.

محضرنیا تصریح کرد: بعد از آن، با توجه به بزرگی پروژه، این پروژه در رده پروژه‌های ملی طبقه بندی شده و در سال ۸۸ کارفرمایی آن از آب فارس به شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران واگذار می‌شود.

مجری طرح سد و نیروگاه چمشیر با بیان اینکه اعتبار اسنادی این پروژه در سال ۹۱ جاری شد، گفت: کار اجرایی این پروژه در سال ۹۱ با سیستم انحراف آغاز شد و هنوز هم ادامه دارد.

محضرنیا در خصوص آورد سالانه رودخانه زهره گفت: آورد سالانه در میانگین بلندمدت یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون مترمکعب در محل احداث سد است.

وی ادامه داد: ۳ واحد نیروگاهی ۵۵ مگاواتی و ۲ واحد ۵.۵ مگاواتی در این سد نصب و راه‌اندازی می‌شود و جمعا ۴۸۰ گیگاوات ساعت انرژی تولیدی سالانه نیروگاهی سد چمشیر خواهد بود.

مجری طرح سد و نیروگاه چمشیر در خصوص اهداف طرح تصریح کرد: بحث توسعه کشاورزی در استان‌های خوزستان و بوشهر و تأمین آب در منطقه شهر گچساران از اهداف اصلی طرح است؛ همچنینن مهار سیلاب، بهبود کیفی آب رودخانه زهره، تولید انرژی و توسعه گردشگری در منطقه از دیگر اهداف طرح است.

وی افزود: رودخانه زهره یک رودخانه وحشی است که حجم عمده‌ای از آورد سالانه رودخانه در چند سیل در مقطع کوتاه چندین ماهه از دی‌ماه تا فروردین ماه، وارد رودخانه می‌شود، به طوری که ۷۰ تا ۷۵ درصد حجم آورد سالانه رودخانه در بازه زمانی حدود ۳ تا ۳.۵ ماه به وقوع می‌پیوندد.

محضرنیا با اشاره اینکه حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد آورد سالانه رودخانه زهره در ۸ یا ۹ ماه سال اتفاق می‌افتد، گفت: رودخانه زهره در دبی کم، ذاتا آبی کم کیفیت دارد و درجه EC‌آب بالاست.

مجری طرح سد و نیروگاه چمشیر با بیان اینکه در ۴ سال گذشته به صورت روزانه دبی و درجه کیفیت آب رودخانه در ساختگاه سد مورد پایش قرار گرفته، گفت: به جرأت می‌توانم بگویم در هیچ سدی، این مقدار آماربرداری و آنالیز آماری فراتر از مطالعاتِ انجام شده، پیش از آبگیری انجام نگرفته است.

وی افزود: حجم عمده‌ای از آب در زمان‌های سیلابی که کیفیت مناسب دارد، در مقطع زمانی کوتاه که نیاز به آب در پایین دست کم هست وارد رودخانه می‌شود و در مقابل، حجم کمی از آب با کیفیت نامناسب در زمان‌هایی که نیاز به آب در پایین دست زیاد است وارد رودخانه می‌شود.

محضرنیا تصریح کرد: از این رو سد چمشیر در این موقعیت جانمایی شده تا حجم آب با کیفیت در ماه‌های پرآبی کنترل شود و برای زمان‌هایی که نیاز آب در پایین دست افزایش می‌یابد، ذخیره شود.

وی ادامه داد: یکی از اهداف اصلی طرح چمشیر همین موضوع بی کیفیتی آب رودخانه در اغلب ماه‌های سال به ویژه در زمان‌های افزایش نیاز مصرف آب در پایین دست و نقش موثر سد در مدیریت و افزایش کیفیت آب رودخانه در تمامی ایام سال است.

مجری طرح سد و نیروگاه چمشیر اذعان داشت: در چند سال اخیر دبی سیلابی ۲۰۰۰ تا ۳۵۰۰ مترمکعب در ثانیه نیز در رودخانه زهره به ثبت رسیده است ودر زمان‌های وقوع سیلاب، یک حجم عظیم آب باکیفیت بدون اینکه مورد بهره برداری قرار گیرد، به دریا ریخته می‌شود که با احداث سد چمشیر، این مقدار آب قابلیت ذخیره سازی پیدا خواهد کرد.

وی افزود: در واقع با وجود سد چمشیر، این حجم عظیم آب ناشی از سیلاب ذخیره شده، با دبی پایه که کیفیتی نامطلوب دارد مخلوط شده و در نهایت آب با کیفیت بهتری رهاسازی می‌شود.

مجری طرح سد و نیروگاه چمشیر تصریح کرد: سد کوثر که در ۵۰ کیلومتری محل ساخت سد چمشیر قرار دارد و حدود ۱۰ تا ۱۵ سال از آبگیری آن می‌گذرد، هیچ‌گونه بحث کیفی آب ناشی از تماس آب با سازند گچساران نداشته است؛ پس لزوما هر نوع وجود سازند گچساران، نشان‌دهنده خطر کیفی برای آب نیست و علاوه بر سد کوثر، مخزن سد مارون و سد سیمره نیز بر روی سازند گچساران قرار دارد و هیچ گونه مشکلی در بهره برداری نداشته اند.

وی ادامه داد: در پایین دست محل ساخت سد چمشیر نیز چشمه‌های آب شوری وجود دارد که با ورود آب این چشمه‌ها به رودخانه زهره، روی کیفیت آب اثر می‌گذارند.

مجری طرح سد و نیروگاه چمشیر خاطرنشان کرد: با تکمیل احداث سد چمشیر و آبگیری آن، با رهاسازی آب با دبی مثلا ۲۰ مترمکعبی به پایین دست، بدون شک کیفیت آب در طول رودخانه در مقایسه با شرایط معمولی که دبی رودخانه به ۲ یا ۳ مترمکعب در ثانیه نیز می‌رسد، افزایش خواهد داشت.

وی افزود: درحال حاضر که سد هنوز آبگیری نشده، با EC ۳۰۰۰ و بالاتر هم آب دبی طبیعی رودخانه مورد استفاده کشاورزان منطقه قرار می‌گیرد، اما وقتی آبگیری سد تمام شود، پیش بینی می‌کنیم که متوسط EC آب مخزن سد به ۲۰۰۰ واحد برسد که البته EC در لایه‌های مختلف سد متغیر خواهد بود و از آب با EC‌حدود ۱۴۰۰ در لایه‌های بالایی تا آب با EC بالاتر در لایه‌های پایینی خواهیم داشت.

محضرنیا خاطرنشان کرد: تا زمانی که سد نیست، کسی توجهی به مسائل مربوط به کیفیت آب رودخانه ندارد، اما وقتی سدی ساخته می‌شود، انگار تازه حساسیت‌ها در مورد کیفیت آب بروز می‌کند، اما واقعیت این است که با بهره برداری از سد، کیفیت آب رودخانه به طور محسوس افزایش می‌یابد.

منبع: خبرگزاری تسنیم