چشم‏‏‌انداز ۱۴۰۱ «خراسان»

به گزارش می‌متالز، در سال ۲۰۲۰ تولید جهانی اوره حدود ۲۰۰میلیون تن بود. چین بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده اوره در جهان است و کشور‌های هند و آمریکا براساس تولید و مصرف، به‌ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارند. بالا بودن تقاضا در هند و آمریکا، این دو کشور را به بزرگ‌ترین واردکننده‌های اوره تبدیل کرده است. متغیر‌هایی همچون نفت‌خام، گاز طبیعی، زغال‌سنگ، GDP سرانه، جمعیت و شاخص قیمت غذا همبستگی مثبت و بالایی با قیمت اوره دارند. بیش از ۷۰درصد اوره جهان در آسیا تولید می‌شود. در میان شرکت‌های اوره‌ساز کشور، شرکت‌های پتروشیمی پردیس، شیراز، کرمانشاه و خراسان در بورس پذیرفته شده‌اند و شرکت‌های پتروشیمی رازی و لردگان غیر‌بورسی هستند. پتروشیمی خراسان تنها واحد پتروشیمی در شمال‌شرق کشور است که بخشی از اوره تولیدی خود را به کریستال‌ملامین تبدیل می‌کند و به فروش می‌رساند. در ادامه به بررسی این شرکت پتروشیمی اوره ساز می‌پردازیم.

معرفی شرکت پتروشیمی خراسان

شرکت پتروشیمی خراسان، بزرگ‌ترین مرکز تولید محصولات شیمیایی در شمال و شمال‌شرق کشور، در تاریخ ۱۷ تیرماه ۱۳۶۹ به صورت شرکت سهامى خاص تاسیس شد. این شرکت با تولید محصولاتی همچون آمونیاک (هزار تن در روز)، اوره (۱۵۰۰ تن در روز) و کریستال‌ملامین (۶۰ تن در روز) بخشی از نیاز کشاورزی و صنایع و بازار‌های داخل و خارج کشور را تامین می‌کند. «خراسان» با ظرفیت اسمی سالانه ۴۹۵‌هزار تن اوره، یکی از تولیدکننده‌های اوره کشور است و معمولا ۲۰‌درصد بالای ظرفیت اسمی تولید می‌کند و با شرکت‌های پتروشیمی پردیس، شیراز، کرمانشاه و رازی در تولید اوره رقابت دارد. خوراک اصلی این مجتمع پتروشیمی، گاز طبیعی است و از شبکه سراسری گاز (خانگیران) تامین می‌شود.

بازار محصول اوره در داخل کشور عمدتا شرکت خدمات حمایتی کشاورزی و سایر مشتریان از طریق بورس‌کالا و در بازار‌های خارجی کشور‌های افغانستان، عراق، ترکیه، هندوستان، امارات، شرق و جنوب شرق آسیا، آفریقا و ... است و بازار محصول آمونیاک در داخل کشور مشتریان از طریق بورس‌کالا و در بازار‌های خارجی کشور‌های ترکیه، پاکستان، افغانستان و بازار محصول کریستال ملامین در داخل کشور مشتریان از طریق بورس‌کالا و در بازار‌های خارجی کشور‌های هند، اسپانیا، ترکیه، ایتالیا و... هستند. در حال حاضر این شرکت برنامه‌ای برای توسعه و افزایش ظرفیت در آینده نزدیک ندارد. شرکت پتروشیمی خراسان جزو واحد‌های فرعی شرکت سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین (تاپیکو) است و واحد تجاری نهایی گروه، شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا) است.

فرآیند تولید شرکت، خوراک مصرفی و نرخ‌ها

شرکت پتروشیمی خراسان آمونیاک، اوره و کریستال ملامین را تولید می‌کند. به طور خلاصه فرآیند تولید اوره به این صورت است که در واحد تولید آمونیاک، گاز طبیعی پس از طی فرآیند‌های لازم پس از عبور از کوره‌های مخصوص و بستر کاتالیست، به گاز سنتر تبدیل می‌شود که با جداسازی دی‌اکسیدکربن از این ترکیب و ارسال آن به واحد تولید اوره، نهایتا محصول آمونیاک به‌عنوان خوراک واحد اوره حاصل می‌شود و درنهایت با ترکیب آمونیاک و دی‌اکسیدکربن در فشار و دمای معین، فرآیند تولید اوره آغاز می‌شود. ظرفیت اسمی سالانه محصولات به‌ترتیب برای اوره ۴۹۵ هزارتن، برای آمونیاک ۳۳۰ هزارتن و برای کریستال‌ملامین ۲۰ هزارتن است که شرکت در سال ۱۴۰۰ توانسته است در مجموع ۹۲۱ هزارتن تولید کند که در مقایسه با سال ۹۹ حدود ۱۵ درصد رشد داشته است. در سال ۱۴۰۰ مقدار فروش داخلی شرکت برابر با ۴۷ درصد و مقدار فروش صادراتی ۵۲ درصد از کل فروش شرکت را شامل شده است.

نرخ‌های فروش شرکت نیز در دو بخش داخلی و صادراتی محاسبه می‌شود؛ به این شکل که در بخش داخلی، نرخ فروش داخلی محصول اوره به شرکت خدمات حمایتی کشاورزی و اتحادیه مرکزی تعاونی‌های روستایی و کشاورزی ایران براساس حداقل قیمت‌های پایه کود اوره در بورس‌کالا و نرخ فروش صادراتی محصولات برمبنای قیمت جهانی و با استناد به نشریه‌ها و منابع معتبر بین‌المللی پس از تایید کمیته فروش منتخب هیات‌مدیره تعیین می‌شود. بهای تمام‌شده نیز در این شرکت براساس آخرین صورت مالی منتشرشده (۱۴۰۰) متشکل از ۵۶ درصد موادمستقیم مصرفی، ۴۲ درصد سربار و ۲ درصد دستمزد است که مواد مصرفی این شرکت شامل گاز و موادشیمیایی است که بخش اعظم موادمصرفی شرکت گاز است و این گاز به‌وسیله خط لوله سراسری از سوی شرکت ملی گاز ایران تامین و به دو بخش گاز خوراک و گاز سوخت تقسیم می‌شود.

تعیین نرخ گاز در سال‌های قبل به این شکل بود که میانگین نرخ گاز چهارهاب شامل هنری‌هاب کانادا، هاب آلبرتای کانادا، هاب NBP انگلیس و هاب TFT هلند و همچنین نرخ گاز سوخت معادل ۳۰ درصد متوسط گاز خوراک تعیین می‌شد که در سال ۱۴۰۱، نرخ گاز خوراک با سقف ۵ هزار تومانی، نرخ سوخت صنایع بزرگ با سقف ۲ هزار تومانی و نرخ سوخت صنایع کوچک با سقف ۵۰۰ تومانی است.

ریسک‌های مرتبط با شرکت خراسان

ریسک‌ها و مخاطراتی را که بر فعالیت شرکت خراسان تاثیرگذار بوده اند می‌توان نوسانات نرخ بهره و نرخ ارز، کاهش قیمت محصولات، تامین نامناسب کمی و کیفی خوراک (گاز طبیعی)، قطعی برق و گاز، ریسک افزایش شدت رقابت، استهلاک ماشین آلات و تجهیزات و عوامل غیرقابل پیش‌بینی همچون شیوع بیماری (کرونا) برشمرد.

پیش‌بینی سود هر سهم و P/ E آینده‌نگر شرکت

در برآورد سود هر سهم سال ۱۴۰۱ مفروضاتی در نظر گرفته شده که این مفروضات شامل تورم و رشد دستمزد ۴۰ درصد، مقادیر تولید و فروش شرکت مانند سال‌های گذشته و برحسب ظرفیت شرکت در نظر گرفته شده، میانگین نرخ فروش اوره صادراتی ۵۰۰ دلار بر هر تن (عواملی همچون نوسانات نرخ‌های جهانی، تحریم‌ها و تخفیفات در این نرخ لحاظ شده است)، نرخ گاز خوراک شرکت ۵ هزار تومان و نرخ گاز سوخت ۲ هزار تومان و با توجه به مباحث مطرح‌شده در مجمع شرکت پیرامون مالیات و عوارض صادراتی، محصولات شرکت مشمول عوارض صادراتی نیستند؛ اما مشمول مالیات بر عملکرد هستند و این نرخ به ۲۰ درصد برای شرکت‌های تولیدی اعمال شده است. با توجه به مفروضات مطرح‌شده، درنهایت سود هرسهم سال ۱۴۰۱ برابر با ۲۴ هزار و ۶۶۱ ریال همراه با P/ E آینده نگر ۳/ ۴ واحد برای این شرکت پتروشیمی انتظار می‌رود.

فائزه شاهوردی/ تحلیلگر بازار سرمایه

منبع: دنیای اقتصاد