خلع‌ید در معدن کرومیت کرمان؛ تصمیم بزرگ که با عنایت رییس‌جمهور شدنی شد+ فیلم

به گزارش می‌متالز، مشکل معدن کرومیت در شهرستان منوجان آنقدر طی سال‌های اخیر بالا گرفته بود که کارگران برای کار در شرایط سخت آن معدن چاره‌ای جز تجمع و دست از کار کشیدن نمی‌دیدند؛ خبر‌های مربوط به تجمع این کارگران طی سال گذشته که چند نوبت در محل جاده ارتباطی کرمان به هرمزگان اتفاق افتاد بازتاب‌های وسیعی پیدا کرده بود.

هربار، اما کارگران با وعده‌های بهره بردار به کار بر می‌گشتند و بعد از مدتی دوباره همان آش و همان کاسه. مدیران استان می‌گویند هرچقدر با بهره‌بردار بخش خصوصی معدن جلسه می‌گذاشتند یا اخطار می‌دادند نتیجه نمی‌داد و اگر هم در جلسات، این بخش خصوصی مواردی را تعهد می‌کرد، یا محقق نمی‌شد یا عمل به وعده‌ها استمرار پیدا نمی‌کرد. مسوولان متولی در استان می‌گویند این بهره بردار بخش خصوصی همواره تاکید می‌کرده که معدن مذکور و فعالیت‌های تولیدی در آن برای او به‌صرفه نیست و چندان ارزش افزوده‌ای ندارد.

کارگران و مدیران استان، اما نظر دیگری داشتند و دارند؛ و این مشکلات ادامه داشت تا آنکه امسال نیز زمزمه‌های نارضایتی کارگران برخاست؛ مدیران استان دست به کار شدند تا در جلسات مختلف بتوانند این مشکل را ریشه‌ای حل کنند و ماجرا فیصله یابد تا هم این سرمایه گذار بخش خصوصی بتواند به فعالیت‌های خود ادامه دهد و هم کارگران در شرایط مناسب کاری بتوانند ادامه فعالیت داشته باشند.

مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان کرمان می‌گوید ابتدای امسال شخصا در شهرستان منوجان حاضر شده تا جلسات و پیگیری‌های این موضوع را خودش انجام دهد و بهره بردار هم در جلسات وعده‌هایی داد، اما به تعهداتش عمل نکرد.

در آخرین نوبت و برخلاف تعهداتی که بهره بردار بخش خصوصی داده بود، دوباره قراردادی کوتاه مدت و فاقد انتظارات کارگران را برای همکاری تنظیم می‌کند که کارگران باز زیر بار امضا نمی‌روند و امضا نمی‌کنند؛ بهره بردار بخش خصوصی نیز اول خردادماه امسال در نامه‌ای به اداره کل کار استان اعلام تعطیلی می‌کند.

درواقع شاید بتوان گفت که شروع فرآیند تلاش‌ها برای خلع ید بهره بردار بخش خصوصی شرکت معدن فاریاب که معدن آسمینون در شهرستان منوجان را مدیریت می‌کند از همینجا قوت اجرایی بیشتری به خود گرفت و این درحالی بود که رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب استان به عنوان متولی این حوزه می‌گوید تا آن زمان در چندین نوبت، اخطار‌های لازم به وی داده شده بود و از نظر موازین قانونی نیز، شرایط برای اقدام به خلع ید مهیا بود.

اینجا بود که اداره کل کار استان نیز پای کار آمد تا با سرعت فرآیند ارائه بیمه بیکاری کارگران انجام و پرداخت‌ها شروع شود تا سرنوست معدن نیز با حمایت‌های مدیران استان و دولت در کشور به مرحله تعیین تکلیف برسد.

اگرچه تصمیم گیری برای خلع ید این معدن در صلاحیت استان نبود و باید شورای عالی معادن در کشور تصمیم گیری می‌کرد، با این حال، مدیران استان کرمان شاید برخلاف میل باطنی و بناچار، وقتی دیدند که مشکل این معدن و کارگران طی سال‌ها حل نمی‌شود، تصمیم به این کار گرفتند؛ تصمیمی بسیار بزرگ که تحقق آن هم شاید به این راحتی نبود.

حتی بسیاری از مدیران استان در خلال مصاحبه‌های رسمی خود در این زمینه، به صورت غیررسمی می‌گفتند که تصمیم سختی است، زیرا سرمایه گذار سال‌ها در معدن فعالیت داشته و فرآیند‌های اداری، قانونی و حقوقی زیادی باید برای این تصمیم طی شود.

اینجا پس از آنکه بهره بردار معدن متوجه شد تصمیم استان برای خلع ید جدی است، برخی اقداماتش را برای تاثیرگذاری روی این تصمیم کلید زد، اما به نتیجه نرسید؛ از جمله نامه‌ای به مدیرکل کار استان ارسال و اعلام آمادگی کرد که حاضر است کارگران جدید جذب کند. این پیشنهاد و بی توجهی به سرنوشت یکهزار و ۲۰۰ کارگر با آن همه مطالبه بیشتر به خنده و طنز شباهت داشت.

در این شرایط همچنان تصمیم استان کرمان برای خلع ید در معدن در میان انتظار‌ها و امید‌های یکهزار و ۲۰۰ کارگر و در هاله‌ای از انتظار و تردید وجود داشت که نمایندگان مردم منطقه در مجلس نیز که موضوع را از قبل پیگیری می‌کردند، در جلساتی با شخص رییس جمهور، شرح ماجرا و مشکلات چندساله این معدن و کارگران را به آیت الله رییسی بیان کردند و نتیجه آن شد که رییس جمهور نیز دستور ویژه پیگیری داد و در نهایت شورای عالی معادن نیز که ترکیبی از چند قوه و نهاد‌های مختلف دارد، اواخر تیرماه خلع ید را مصوب کرد و موضوع رفت که سایر فرآیند‌های اداری خود را طی کند.

مسوولان استان کرمان می‌گویند اگر پیگیری‌های مدیران و نمایندگان مجلس، بویژه حمایت شخص رییس جمهور نبود شاید فرآیند حل این مشکل به این شکل عملیاتی نمی‌شد و همه قدردان هستند و امیدوار که در فرآیند اجرای خلع ید، شرایط معدن با انتخاب بهره بردار مناسب دیگری به گونه‌ای رقم بخورد که کارگران بتوانند براحتی به محل کارشان بازگردند و در شرایطی بهتر از گذشته، فعالیت سخت و زیان آور کار در این نوع از معدن را ادامه دهند.

معدن آسمینون منوجان زیرمجموعه شرکت معادن فاریاب به عنوان یکی از مهمترین معادن کرومیت کشور در یکی از مناطق جنوبی استان کرمان قرار گرفته که فعالیت آن علاوه بر اشتغالزایی، از این حیث که جزو استراتژیک‌ترین معادن فلز کرومیت کشور و منطقه خاورمیانه به شمار می‌رود، نقش مهمی در تولید فولاد کشور دارد.

توضیحات رییس صمت جنوب کرمان

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب استان کرمان گفت: از سال گذشته مشکلات حوزه کاری و کارگری معدن آسمینون و شرکت معادن فاریاب تشدید و نشست شورای کارگری نیز سال گذشته برای رفع مشکلات این معدن برگزار که ۱۷ مصوبه داشت و تمامی بند‌های مصوبات نیز با پیگیری استانداری کرمان و شهرستان برای این معدن اجرایی شد.

مسلم مروجی فرد افزود: یکی از این مصوبات در شرایطی که اکنون نیز معادن فاریاب درگیر آن است، این بود که قرارداد‌های کارگری یک ساله شود و براین اساس تاریخ قرارداد‌ها پس از گذشت یک سال تا روز یکم خردادماه ۱۴۰۱ بود و طبیعتا پیش از این تاریخ نیز باید شرکت برای تنظیم قرارداد‌های جدید اقدام می‌کرد لذا در نشست‌های شورای کارگری مقرر شد طبق روند گذشته قرارداد‌ها امسال نیز به صورت یک ساله باشد و شرکت معادن فاریاب نیز این موضوع را در آن جلسه پذیرفت.

وی اظهار داشت:، اما پس از آن شرکت اعلام کرد که قرارداد‌ها را به صورت ۶ و سه ماهه منعقد می‌کند و کارگران نیز این شرایط را نپذیرفتند و در نهایت منجر به این شد که توافق بین کارفرما و کارگر به وجود نیاید.

مروجی فرد عنوان کرد: شرکت معادن فاریاب نیز از روز یکم خردادماه سال جاری طی نامه‌ای به اداره کل کار، تعاون و رفاه اجتماعی استان اعلام کرد که این شرکت به علت مسائل قراردادی تعطیل شده است.

ریشه مشکلات

نماینده کارگران معدن آسمینون معتقد است که پس از واگذاری این معدن به بخش خصوصی، مالک جدید با استدلال‌های مختلف از جمله کمبود سیمان و کاهش تقاضای بازار از بار مسوولیت شانه خالی می‌کرد و اشتغال آنان را اهرم اهداف خود کرده بود.

یکی دیگر از نمایندگان کارگران معدن آسمینون منوجان نیز می‌گوید: در سالی که دولت برای ما افزایش ۳۰ درصدی حقوق را مصوب کرده ۴۰ درصد از حقوق ما کاهش یافت و این در حالی است که ما نیز هزینه خوراک، مسکن و مالیات را پرداخت می‌کنیم.

ورود جدی دولت به ماجرا

یکی از مشکلاتی که دولت سیزدهم در آغاز به کار خود با آن روبه رو بود تعداد فراوان واحد‌های نیمه فعال و راکد یا دارای مشکل در کشور بود و البته آیت الله رییسی نیز حتی در زمان ریاست قوه قضاییه توجهی جدی بر رفع مشکلات واحد‌های تولیدی داشت، اما بازگشایی گره‌های واحد‌های تولیدی اکنون به یکی از شعار‌ها و تدابیر اصلی دولت سیزدهم تبدیل شده است.

توجه جدی رییس جمهور به رفع مشکلات واحد‌های تولیدی دارای رکود به گونه‌ای بود که براساس گزارش‌ها در ۱۰۰ روز نخست آغاز به کار دولت سیزدهم گره از ۲۱۱ واحد تولیدی کشور گشوده شده است.

توضیحات نماینده مجلس

منصور شکراللهی نماینده پنج شهرستان جنوبی استان کرمان که نخستین بار ۲۹ تیرماه امسال خبر مصوبه مربوط به خلع ید بهره بردار معدن کرومیت آسمینون شرکت فاریاب واقع در شهرستان منوجان را آن هم با عنایت و دستور ویژه رییس جمهور اعلام کرد می‌گوید: با عنایت ویژه رییس جمهور موضوع خلع ید بهره‌بردار معدن آسمینون در دستور شورای عالی معادن کشور قرار گرفت.

وی ادامه داد: با اجماع نظر اعضای شورای عالی معادن کشور، خلع ید بهره بردار تصویب و به منظور طی سلسله مراتب اداری ابلاغ خواهد شد.

شکراللهی نماینده مردم شهرستان‌های کهنوج، فاریاب، منوجان، رودبارجنوب و قلعه گنج در مجلس در ادامه مصاحبه خود با خبرنگار ایرنا از عنایت ویژه رییس جمهور، رییس قوه قضاییه، وزیر صمت، اعضای شورای کارگری استان کرمان، رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب کرمان، مدیر کل تعاون، کار و رفاه استان و همچنین همراهی جامعه کارگری معدن آسمینون تشکر کرد.

وی افزود: مجتمع معدنی کرومیت آسمینون بزرگترین معدن خاورمیانه محسوب می‌شود که متاسفانه به دلیل سوء مدیریت هر ساله شاهد تجمع‌های کارگری و مشکلات امنیتی در شهرستان منوجان بودیم و به دنبال اعتراض‌های شدید کارگری موضوع خلع ید در دستور کار قرار گرفت.

شکراللهی اظهار داشت: تمامی مشکلات این معدن طی یک نامه به رییس جمهور گزارش شد و با عنایت وی حل مشکل معدن در دستور کار قرار گرفت.

درآمد‌های هنگفت، پرداخت اندک به کارگران

وی مطالبه خود را در نامه به رییس جمهور برای رسیدگی به تعطیلی و اعتراضات معیشتی، رفاهی و ایمنی بیش از یک هزار کارگر معدن آسمینون واقع در جنوب استان کرمان اعلام و تصریح کرد: معدن کرومیت آسمینون به منظور استحصال سنگ‌های معدنی به شخصی واگذار شد که باوجود درآمد‌های هنگفت از محل معدن در پرداخت حقوق قانونی کارگران زحمتکش و محروم خود خودداری می‌کرد.

مشکلات زیست محیطی و ایمنی

شکراللهی رعایت نکردن مسائل ایمنی زیست محیطی و پرداخت نکردن موضوعات معیشتی را نیز از جمله تخلفات این بهره بردار عنوان کرد و گفت: این سوء‌مدیریت‌ها منجر به تهدید شغلی بیش از یک هزار نفر از کارگران زحمتکش و خانواده آنان شده بود.

وی معتقد است: زیاده طلبی و سوء مدیریت این بهره بردار سبب اعتراض چندباره کارگران و مسدود شدن مسیر ترانزیتی استان هرمزگان به استان کرمان نیز شده بود.

به گفته این نماینده مجلس، بهره بردار متاسفانه با وجود تذکر‌های مداوم و پیگیری‌های مکرر به وعده‌های خود در زمینه معیشت کارگران و رعایت موضوعات ایمنی در محیط کار عمل نکرد و با بی‌اعتنایی نسبت به تعطیلی معدن اقدام کرد.

منبع: خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) کرمان