معارضان بومی معادن؛ از واقعیت تا بهانه‌جویی

به گزارش می متالز، با وجود تمام استعدادها و ویژگی‌های معدنی در استان مازندران، وضعیت مدیریت معادن در استان مانند کلاف سردرگمی است چراکه اعتراض‌های مردمی مانع ادامه فعالیت معدنکاری در این استان شده است. مردم این استان بر این باورند که کوه‌خواری و رودخانه‌خواری زیادی در این استان باهدف ایجاد معدن انجام می‌شود و نظارت نکردن سازمان صنعت، معدن و تجارت، اداره کل منابع طبیعی و نیز محیط‌زیست این روند را تسریع کرده است، در حالی‌که مسئولان سازمان صنعت، معدن و تجارت چنین باوری ندارند و می‌گویند اعتراض‌های مردمی غیرواقعی هستند.

مانع فعالیت معدنکاران

معاون معدنی اداره کل صنعت، معدن و تجارت مازندران از اعتراض‌های مردمی به عنوان تازه‌ترین مشکلات جدی معاون جدید استان، یاد کرد و گفت: ۲۰ درصد از ۵۰ مجوز معدنی جدیدی که در استان صادر شد، به دلیل اعتراض‌های مردمی به نتیجه نرسیده است.
یزدان برسان، بخش زیادی از معارضات مردمی را غیرواقعی و بهانه‌جویی، توصیف کرد و افزود: تمام مجوزهای معدنی استان پس از استعلام از منابع طبیعی و آبخیزداری و سایر مراجع قانونی صادر می‌شود.
وی ادامه داد: از مجموع ۵۰ مجوز معدن جدید که از سوی این اداره در مازندران صادر شده، ۱۰ مورد یعنی ۲۰ درصد آن با مشکل معارض محلی روبه‌رو هستند.
برسان توضیح داد: درحال‌حاضر این معادن به دلیل خواسته‌های غیر واقعی معارضان از جمله درخواست تغییر در نحوه فعالیت و مکان معدن به بهانه نزدیکی به روستا، مرتع و برخی موارد هم دریافت کمک مالی به فعالیت نرسیده‌اند.
معاون اداره کل صنعت، معدن و تجارت مازندران گفت: این مجموعه‌رفتارها و کارشکنی که در برخی موارد نیز با شکایت به دستگاه قضایی و نظارتی همراه است، علاوه بر ایجاد وقفه در روند کار معادن، موجب دلسردی سرمایه‌گذاران و غیر فعال شدن فعالیت معدنی می‌شود. وی با اشاره به قرار داشتن بیشتر این معادن در مناطق خوش‌نشین، افزود: بیشتر این معارضان برهم خوردن آرامش منطقه را مطرح می‌کنند. برسان بر ضرورت نظارت بر فعالیت معادن برای پیشگیری از تخلف‌های احتمالی، تاکید و اظهار کرد: باید با معارضان غیرواقعی معادن برخورد شود تا مانع فعالیت اقتصادی و سرمایه‌گذاری در استان نشوند.
وی افزود: تاکنون ۲۵۴ پروانه بهره‌برداری از معدن در مازندران صادر شده که ۱۴۴ معدن، فعال و ۱۱۰ معدن دیگر غیرفعال هستند.
برسان همچنین فرسوده بودن ماشین‌آلات و ناوگان بهره‌برداری معادن و مالیات ارزش افزوده را از مهم‌ترین مشکلات این حوزه اعلام کرد.
وی گفت: یکی از مشکلات هم این است که با توجه به دیر بازده بودن معادن، صاحبان معادن انگیزه‌ای برای دریافت تسهیلات با سود بالا ندارند و از سوی دیگر بانک‌ها، اخذ پروانه بهره‌برداری معادن را به عنوان وثیقه بانکی قبول ندارند و به همین دلیل در ۲ سال گذشته ۲۱ درخواست واحدهای معدنی معرفی شده موفق به دریافت تسهیلات بانکی نشدند. این مسئول از صادرات ۶ میلیون و ۵۹۰ هزار تنی مواد معدنی شامل زغال سنگ، واریزه کوهی، سنگ آهک و لاشه، فلورین و باریت، پوکه معدنی، گچ، سرب و روی از معادن مازندران به کشورهای ترکیه، آذربایجان و ارمنستان در ۹ ماهه امسال خبر داد و گفت: این مقدار با توجه به مشکلات واحدهای معدنی ۱۷ درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافت.

نیمی از معادن مازندران ناامن هستند

یکی دیگر از معضلات معادن استان مازندران، نبود مسئولان فنی است. در این زمینه، رئیس سازمان نظام مهندسی معدن استان مازندران با اشاره به اینکه وجود یک مسئول فنی برای کنترل و نظارت ایمنی تجهیزات و فضای معادن ضروری است، گفت: کارگران حدود نیمی از معادن استان بدون حضور مسئول فنی در این فضاها کار می‌کنند. به گزارش ایرنا، هادی حمیدیان افزود: از ۱۱۷ معدن فعال در مازندران ۶۰ معدن دارای مسئول فنی هستند. وی ادامه داد: با توجه به ریسک بالای کار در معادن و خطرهای متعددی که این فضاهای کاری دارند، وجود مسئول فنی در معادن می‌تواند تاثیر زیادی در کنترل وقوع حوادث داشته باشد.
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن مازندران که حقوق هر مسئول فنی معدن را میانگین ۱.۵ تا ۲ میلیون تومان اعلام کرد، گفت: درگیر بودن بهره‌برداران معادن با مسائل مالی و نبود کسب درآمد لازم باعث شده است آنها از بکارگیری مسئول فنی سرباز بزنند.
وی تاکید کرد: هرچند حضور مسئول فنی نمی‌تواند مانع بروز حوادث در معادن و خسارت‌های جانی و مالی آن شود اما این افراد با اعلام نقاط و مسائل خطرآفرین می‌توانند در کنترل آن تاثیرگذار باشند.

احتمال تکرار حادثه معدن یورت

رئیس سازمان نظام مهندسی معدن مازندران، وضعیت ایمنی و تجهیزات معادن زغال‌سنگ یکی از شرکت‌های بهره‌بردار استان را پایین‌تر از شرایط مطلوب توصیف کرد.
وی گفت: این شرکت بهره‌بردار ۵ معدن زغال‌سنگ مازندران علاوه بر قدیمی بودن تجهیزات استخراج، امکانات ایمنی و خودایمنی کارگران را در معادنش ندارد.
وی اعلام کرد: تا جایی‌که کپسول آتش‌نشانی معادن این شرکت شارژ نشده و مدت‌هاست از موعد شارژ آنها گذشته است. حمیدیان با تاکید براینکه در برخی از این معادن افزون بر ۲۰۰ کارگر کار می‌کنند، هشدار داد: در صورت توجه جدی و به موقع نداشتن به این مسئله تکرار حادثه ناگوار معدن یورت دور از انتظار نیست.
وی ادامه داد: با توجه به حساسیت موضوع ایمنی معادن این شرکت، گزارش‌های لازم به دستگاه‌های اجرایی مرتبط ارائه شد تا در این زمینه تدبیری بیندیشند. حادثه انفجار معدن زغال‌سنگ یورت در استان گلستان رخ داد که در این حادثه ۴۳ کارگر جان باختند و بیش از ۷۰ نفر مجروح شدند.
حمیدیان تعداد معادن زغال‌سنگ مازندران را ۵۰ مورد اعلام کرد و گفت: از این تعداد ۱۵ معدن فعال است و این استان از نظر معادن زغال‌سنگ در کشور جزو رتبه‌های نخست به شمار می‌رود.

سخن آخر

سال گذشته ۲۲ درصد مجموع صادرات کشور به محصولات معدن و صنایع معدنی با ارزش ۱۰ میلیارد دلار اختصاص یافت که این آمار یک رکورد تاریخی است. درحال‌حاضر مازندران ۱۷۷ معدن فعال با ۸۲۰ میلیون تن ذخیره معدنی دارد و سالانه حدود ۱۹ میلیون تن ذخایر معدنی از این معادن برداشت می‌شود که ۲هزار و ۷۸۳ نفر نیز در این واحدهای معدنی اشتغال دارند.