ایران تولیدکننده هواپیما می‌شود؟ / ساخت هواپیما توجیه اقتصادی دارد؟

‌می‌متالز - اخیراً رئیس سازمان هواپیمایی کشور با قاطعیت اعلام کرده است که اولین هواپیمای مسافربری ایرانی تا سه سال آینده ساخته می‌شود. این امری بعید است. اما آیا ایران توانایی ورود به این صنعت را دارد؟

به گزارش می‌متالز، آیا ایران می‌تواند هواپیما یا هواپیمای مسافربری بسازد؟ یا وعده‌ای را محقق کند که محمد محمدی‌بخش، رئیس سازمان هواپیمایی کشور، داده است.

محمدی‌بخش اخیراً اعلام کرد که ساخت هواپیمای بومی و مسافربری امکان‌پذیر است و زمان بهره‌برداری از اولین هواپیما را ۳۶ ماه آینده اعلام کرد. در حالی که بسیاری از کارشناسان گذشته از مباحث فنی و علمی، معتقدند که ساخت هواپیما در کشور ایران به صرفه نیست. اما آیا ایران دانش ساخت هواپیمای مسافربری را دارد؟

برای پاسخ به این سوال می‌توانیم عقبه ساخت هواپیما در ایران را مرور کنیم. هسا ایران ۱۴۰ می‌تواند نمونه خوبی باشد. در سال ۱۹۹۶ میلادی شرکت هواپیماسازی آنتونوف در اوکراین تلاش کرد با همکاری شرکت صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) محصول مشترکی تحت عنوان هساایران ۱۴۰ یا آن- ۱۴۰ تولید کند.

نتیجه این همکاری ساخت پنج فروند هواپیمای دو موتور کوتاه‌برد بود که توانایی حمل ۵۲ مسافر و فرود در باند خاکی را داشت. متاسفانه دو فروند از این هواپیما سقوط کردند و سه فروند دیگر در اختیار نیروی انتظامی، نیروی هوایی و آمبولانس است که از آن‌ها استفاده‌ای غیر از پرواز می‌شود. هواپیما‌هایی که قبل از پیوستن به ناوگان هوایی کشور زمین‌گیر شدند.

ساخت هواپیما در ایران اقتصادی نیست

حمید غوابش، دبیر اسبق انجمن شرکت‌های هواپیمایی ایران و کارشناس صنعت هوانوردی درباره امکان ساخت هواپیما در ایران گفت: خیلی بعید است که ساخت هواپیما در ایران اقتصادی باشد. حتی با فرض اینکه ما از دانش لازم برای ساخت هواپیما بهره‌مند باشیم. ما نمی‌توانیم یک هواپیمای تجاری بدنه باریک بسازیم که دارای پتانسیل اقتصادی باشد.

او ادامه داد: انتقال دانش به انحای مختلف قابل انجام است. این تجربه را در هسا ۱۴۰ داشتیم. یعنی کپی‌برداری از محصولاتی که پیشتر تولید شده است معنای انتقال دانش می‌دهد. می‌توانند درباره مونتاژکردن، تامین و نگهداری، بروزکردن تجهیزات و … دانش کسب کنند. اما نمی‌دانم آیا دانشی در ایران برای ساخت هواپیما وجود دارد یا خیر؟

بر تامین و نگهداری قطعات تمرکز کنیم

غوابش اشاره کرد: بهتر است تمرکز خود را بر تامین و نگهداری و تولید قطعات تا ساخت هواپیما بگذاریم.

دبیر اسبق انجمن شرکت‌های هواپیمایی ایران بیان کرد: یک هواپیما زمانی ارزش که هزینه تعمیراتش از سود‌آوری آن بیشتر نباشد. بسیاری از هواپیما‌هایی که در ناوگان هواپیمایی است ارزش به خط آوردن ندارند. نمی‌توانند درآمد ایجاد کنند. اقدامات ما باید وجه اقتصادی داشته باشد.

او اشاره کرد: سخت است که بگوییم ایران توان تعمیر هواپیما‌های موجود را دارد. برخی از قطعات را نمی‌توانیم بسازیم.

مشکل صنعت ساخت هواپیما نیست

غوابش در پایان گفت: مشکل امروز ما اقتصاد حمل و نقل است نه ساختن هواپیما. اصلاح این اقتصاد مشکلات زیادی را حل می‌کند. الان تولید هواپیما مساله صنعت نیست. بلکه امروز باید به توسعه ناوگان حمل‌ونقل و پرواز‌های امن فکر کنیم. باید تجهیزات ایمن و اقتصادی داشته باشیم.

گفتنی است که ابراهیم رئیسی در خرداد ۱۴۰۱ از شرکت صنایع هوایی ایران (هسا) بازدید به عمل آورد و دستور ساخت هشت فروند هواپیمای مسافربری را صادر کرد. رئیس جمهوری تاکید کرد که تا سفر بعدی او به اصفهان این هواپیما‌ها آماده شوند.

منبع: تجارت نیوز