چرا معدن‌کاری دیجیتال مهم است؟

به گزارش می‌متالز، بر اساس این گزارش، از جمله سایر اهداف معدن‌کاری دیجیتال می‌توان به افزایش ایمنی، کاهش ریسک، افزایش سرعت عملیات، اتصال فرآیند‌های مختلف در معادن به یکدیگر و خودکارسازی عملیات، مدیریت بهتر و همزمان بخش‌های مختلف معدن و تجزیه و تحلیل بسیاری از داده‌های پیچیده در زمان کمتر اشاره کرد. کاهش ریسک و افزایش ایمنی یکی از اهداف معدن‌کاری دیجیتال است که با استفاده از این تکنولوژی می‌توان علاوه‌بر کنترل این دو عامل، به افزایش بهره وری و تولید محصول نیز کمک کرد. از طرفی، کاهش حوادث به دلایل مختلف از جمله انفجار، خسارت و سقوط تجهیزات و مسمومیت می‌تواند علاوه‌بر صدمات مالی و روحی به تجهیزات و نیروی انسانی، به کاهش بهره وری و توقف تولید منجر شود، بنابراین تعیین ضریب ایمنی محیط کار و ماشین‌آلات به‌صورت لحظه ای، بررسی وضعیت نیروی انسانی و ارزیابی زمان سرویس دهی به ماشین‌آلات می‌تواند تا حد زیادی به حل این مشکل کمک کند، در واقع جایگزین کردن معدن‌کاری دیجیتال با بهره گیری از هوش‌مصنوعی، استفاده از روبات‌های کنترل شونده و تجهیزات کنترل از راه دور و ابزار‌های لازم برای پردازش داده‌های بزرگ (Big data) می‌تواند تعداد نیروی انسانی در معادن خطرپذیر را کاهش دهد. به‌عنوان مثال استفاده از این تکنولوژی در معادن زغال‌سنگ در شرق آسیا به‌عنوان یکی از برنامه‌های اساسی برای کاهش تلفات انسانی است. در سال‌های قبل، پیچیدگی‌های معدن‌کاری سبب کاهش سرعت در بسیاری از بخش‌ها می‌شد. امروزه می‌توان با معدن‌کاری دیجیتال و بهره گیری از سنسورها، پردازش داده‌ها به‌صورت موازی و سریع و تصمیم‌گیری با هوش‌مصنوعی به کلیه عملیات معدنی سرعت بخشید. به‌عنوان مثال نصب سنسور روی ماشین‌آلات به‌منظور سنجش وضعیت تجهیزات آن‌ها سبب کاهش هزینه تعمیر و نگهداری و کاهش زمان توقف آن‌ها می‌شود. همچنین استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و پهپاد‌ها و تجزیه و تحلیل داده‌های آن‌ها می‌تواند به عملیات اکتشاف سرعت‌بخشد. از طرفی، امکان پردازش اطلاعات در عمق‌های پایین‌تر فراهم و این موضوع سبب می‌شود تا پهنه‌های بیشتری با اطلاعات دقیق‌تر مورد اکتشاف قرار گرفته و شانس دسترسی به رگه‌های موردنظر افزایش یابد. استفاده از علم بلاک چین در معدن‌کاری دیجیتال به هوشمندسازی و رهگیری بخش‌های مختلف معدن کمک می‌کند و این موضوع سبب افزایش سرعت عملیات و تصمیم‌گیری می‌شود. با توجه به اینکه بخش معدن از یک حوزه سخت به سمت حوزه نرم و دیجیتال در حال گذار است؛ نباید نقش پردازش اطلاعات و استفاده از تکنولوژی‌های موجود در این حوزه از نظر دور بماند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از پردازش تصویر، یادگیری ماشین، تحلیل‌های آماری و یکپارچه سازی اطلاعات می‌توانند در حوزه‌های اکتشاف، بهره برداری، فرآوری و انتقال مورد‌استفاده قرار گیرند. به‌عنوان مثال بررسی وقوع حوادث در معدن براساس تجزیه و تحلیل‌های آماری می‌تواند نقش عوامل محیطی و غیرمحیطی در وقوع آن‌ها را شناسایی و کنترل کند. در سال‌های اخیر بسیاری از کشور‌های جهان دریافته اند که برای رشد اقتصاد خود باید توجه بیشتری به توسعه و بهبود زیرساخت‌های فناورانه در بخش‌های مختلف اقتصادی از جمله معدن داشته باشند. با وجود اینکه تا دهه اخیر استفاده از تکنولوژی در معدن‌کاری نسبت به سایر بخش‌ها با فاصله زیادی انجام می‌شده است؛ لیکن با معرفی و ورود معدن‌کاری دیجیتال به این حوزه، این فاصله در حال جبران است. گرچه این موضوع به نیمه عمر دانش در هر بخش نیز برمی‌گردد؛ ولی تحولات اخیر در بخش معدن نشان داده است که فاصله زمانی نیمه عمر در این بخش در حال کوتاه‌تر شدن است. لازمه استفاده از این پتانسیل، سیاستگذاری درست و آماده‌کردن بستر مناسب در هر کشوری است. این موضوع سبب می‌شود تا پیشرفت‌های سریع در نوآوری و فناوری‌های جدید، تاثیر قابل‌توجهی بر معدن‌کاری در آن کشور داشته باشد، در واقع توسعه فناوری‌های هوشمندسازی و معدن‌کاری دیجیتال سبب می‌شود بهره وری و ارزش‌افزوده در این بخش افزایش و هزینه‌ها و قیمت تمام‌شده کاهش یابد.

پیش‌بینی شده است که حجم بازار معدن‌کاری دیجیتال از حدود ۹۳۰۰‌میلیون دلار در سال‌۲۰۱۹ به بیش از ۲۳‌هزار‌میلیون دلار در سال‌۲۰۲۷ برسد. اکتشاف، استخراج و فرآوری به‌عنوان سه رکن اساسی در بخش معدن به‌شمار می‌روند که هر‌کدام از این بخش‌ها وابستگی زیادی به فناوری اطلاعات و ارتباطات دارند. بازار جهانی معدن‌کاری دیجیتال براساس نوع (Type)، شاخه فعالیت (Category) و منطقه (Region) معدن به‌دسته‌های مختلفی تقسیم بندی می‌شود. براساس نوع، بازار معدن‌کاری دیجیتال به دسته‌های معادن سطحی (روباز) یا زیرزمینی تقسیم می‌شود. براساس شاخه فعالیت شامل تجهیزات (Eqiupment) و لوازم (Components) خودکار است که تجهیزات خودکار شامل انواع دستگاه‌های مورد‌استفاده شامل ماشین‌آلات حفاری، تراک ها، بیل‌های مکانیکی و دستگاه‌های بارگیری-حمل ونقل-تخلیه (LHD) و لوازم شامل دسته‌های سخت‌افزار (مانند سنسورها)، نرم افزار (مانند نرم افزار‌های لجستیک، مدیریت و پردازش) و خدمات (مانند پشتیبانی و نگهداری) است. براساس منطقه، بازار معدن‌کاری دیجیتال شامل آمریکای‌شمالی (آمریکا، کانادا و مکزیک)، اروپا، آسیا-اقیانوسیه (کشور‌های شرق آسیا و اقیانوسیه) و کشور‌های LAMEA (آمریکای‌لاتین، آفریقا و خاورمیانه) می‌شود. پیش‌بینی شده است که آسیا-اقیانوسیه بزرگ‌ترین بازار را شامل شوند و کشور‌های LAMEA سریع‌ترین رشد را در این بازار داشته باشند. با وجود اینکه امروزه معدن‌کاری هوشمند و استفاده از فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات نقش موثر خود را در معادن کشور‌های دیگر، به‌خصوص برخی کشور‌های همسایه به‌خوبی نشان داده است؛ مشکلات موجود در کشور ما باعث‌شده است تا استفاده از معدن‌کاری دیجیتال همانند سایر کشور‌ها از رشد کافی برخوردار نباشد. بهره گیری از این تکنولوژی مستلزم وجود زیرساخت اینترنت و ایجاد بستر مناسب برای استفاده از تکنولوژی، اطمینان از امنیت شبکه اینترنت و پرهیز از قطعی آن، وجود اپراتور ماهر، همکاری بین بخش‌های مختلف دولتی و وجود نقشه‌راه مشخص است. البته نباید نقش تحریم‌ها را نیز از نظر دور داشت. هرچند فراهم‌شدن شرایط برای تحقق معدن‌کاری دیجیتال در کشور لازم است، ولی کافی نیست. در واقع جدای از مشکلات موجود، عواملی مانند موانع قانونی سختگیرانه برای واردات تجهیزات و ماشین‌آلات با فناوری بالا، عدم‌توجه به توسعه دانش در بخش معدن و صنایع معدنی و نبود مرجع آگاه و آشنا به مشکلات بخش معدن و صنایع معدنی برای هدایت شرکت‌های دانش‌بنیان این‌بخش سبب می‌شود که حتی در صورت فراهم‌شدن شرایط مناسب برای بهره گیری از فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات، نتوان بهره وری بخش معدن را افزایش داد.

منبع: دنیای اقتصاد