نابودی منابع آب شیرکوه یزد در صورت بهره‌برداری از "معدن دره زرشک شیرکوه"

به گزارش می‌متالز، برنامه "طبیعت ۳۶۰ درجه" با موضوع ابعاد محیط زیستی معدن دره زرشک شیرکوه با حضور علی بالی؛ معاون دفتر زیستگاه و امور مناطق حفاظت شده سازمان حفاظت محیط زیست، سید ابوالقاسم میرزایی، مسوول کمیته ژئوتوریسم و گردشگری معدنی و علی طالبی؛ رئیس انجمن آبخیزداری ایران برگزار شد.

در این برنامه عدم حضور نماینده وزارت صمت که متولی بهره‌برداری از معدن است، استانداری یزد، خانه معدن یزد و مجری طرح معدن و مشاور علمی این پروژه با وجود دعوت رسمی از آن‌ها قابل توجه بود.

در ابتدای برنامه، علی بالی، معاون دفتر زیستگاه و امور مناطق حفاظت شده سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: هیچ‌گونه مجوزی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست برای فعالیت معدن شیرکوه دره زرشک صادر نشده است. کوهستان شیرکوه حدود ۱۱۰ هزار هکتار وسعت دارد که در سال ۱۳۹۸ بخشی از آن به عنوان پناهگاه حیات وحش شیرکوه تحت مدیریت سازمان قرار گرفته و معدن مذکور خارج از پناهگاه حیات وحش است، اما با توجه به اینکه این کوهستان تنوع زیستی بالایی را در جای داده نمی‌توان مجز فعالیت معدنی در این محدوده را صادر کرد.

وی ادامه داد: معادن فلزی در کشور ما در هر ظرفیتی مشمول ارزیابی هستند که این معدن هم از این قانون مبرا نیست. حتی اگر معادن فلزی مجوز‌های اولیه را کسب کرده باشند بازهم برای شروع فعالیت باید مجوز ارزیابی محیط زیست را کسب کنند. تبصره ۵ ماده ۲۴ قانون معادن بیان می‌کند که برای انجام هرگونه فعالیت معدنی در داخل مناطق حفاظت شده، وزارت صمت باید از سازمان حفاظت محیط زیست مجوز بگیرد، اما به این دلیل که معدن دره زرشک شیرکوه در مناطق چهارگانه نیست، قانوناً استعلامی از ما نمی‌شود، اما این معدن فلزی است و به همین دلیل باید از محیط زیست مجوز بگیرد.

معاون سازمان محیط زیست گفت: بر اساس مطالعات آب منطقه‌ای یزد، باید از فعالیت این معدن جلوگیری شود چرا که این معدن کمیت و کیفیت آب را دچار مشکل خواهد کرد. زمانی که معدن دره زرشک در کمیته ارزیابی بررسی شد، همکاران من نیز بر روی تأثیر آن بر روی منابع آب و ۱۹ قناتی که در اطراف آن است، تأکید کردند. از نظر زمین‌شناسی و رژیم دمایی و بارش نیز احداث این معدن عقلانی نیست.

بالی تأکید کرد: در کمیته ملی ارزیابی تنها سازمان حفاظت محیط زیست نظر نمی‌دهد و مجموعه‌ای از سازمان‌ها در این کمیته نظر خود را می‌دهند. در این کمیته، شرکت آب منطقه‌ای یزد که نماینده وزارت نیرو است با احداث معدن دره زرشک مخالفت کرد و ما نیز مخالفت کردیم. در سال ۱۳۹۱ موضوع مجوز ارزیابی معدن دره زرشک مطرح شد و بیان شد که یکی از شروط برای صادر شدن مجوز، موافقت وزارت نیرو و جوامع محلی است که هیچکدام موافقت نکردند.

در ادامه علی طالبی؛ رئیس انجمن آبخیزداری ایران اظهار کرد: زمانی که معادن مطابق اصول مدیریت سرزمینی در حوزه آبخیز نباشند، این مشکلات ایجاد می‌شود. در اکثر استان‌های ما معادن مطابق با اصول محیط زیست نیستند. درخصوص معدن شیرکوه، واقعیت این است که اگر تمام اصول و ضوابط محیط زیست هم رعایت شود، قرار است در این معدن به عمق ۳۰۰ متر چاله‌ای برای برداشت ایجاد شود، اگر این اتفاق بیفتد، در نخستین مرحله تمام چشمه‌ها و قنوات این محدوده تا شعاع ۱۰ کیلومتر خشک می‌شود.

وی با بیان اینکه شیرکوه باعث شده تا تمدن یزد شکل بگیرد، افزود: شیرکوه منبع تولید آب و مایه حیات دشت یزد و اردکان است که یک میلیون جمعیت دارد. هرگونه دخالت غیراصولی در این دشت مانند معدن دره زرشک منابع آب منطقه را نابود می‌کند. جدای از تأثیر بر روی کمی آب در دشت یزد، کیفیت آب نیز به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد چرا که قرار است ۲۰ میلیارد لیتر اسید سولفوریک برای استخراج در این معدن استفاده شود که در این صورت تمام منابع آب باقی‌مانده در شیرکوه آلوده خواهند شد.

در پایان برنامه، سید ابوالقاسم میرزایی، مسوول کمیته ژئوتوریسم و گردشگری معدنی درخصوص احداث این معدن گفت: برای احداث معدن ابتدا باید ارزیابی زیست محیطی را ملاک عمل قرار داد و سپس به بهره‌برداری معدن اقدام کرد. اگر مجوز ارزیابی صادر نشود باید تمکین کرد، اما مجوز محیط زیست را یک سمن و یا یک سازمان نمی‌تواند صادر کند! باید محیط زیست به طور کلی دیده شود. لازم است بحث‌های اقتصادی نیز در ارزیابی محیط زیست گنجانده شود و نباید ارزش معادن نادیده گرفته شود.

وی ادامه داد: در شیرکوه دنیایی از ماشین‌آلات سنگین درحال کوه‌خواری برای افراد خاص هستند، اما تنها درخصوص معدن دره زرشک صحبت می‌شود. دغدغه آب هم درحالی مطرح می‌شود که مسئولین قنات‌های فعال را به راحتی تخریب می‌کنند و هیچکس پاسخگو نیست.

منبع: خبرگزاری تسنیم