صنعت آلومینیوم در تیررس تحریم‌های خارجی

به گزارش می‌متالز، مهدی آخانی بیان کرد: با توجه به کاهش ساخت‌وساز و پروژه‌های عمرانی و رکود حاکم بر صنعت ساختمان‌سازی کشور و به دنبال آن تولید محصولات آلومینیومی، تقاضای پروفیل آلومینیوم در هشت ماهه امسال حدود ۴۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته است. اراک که به عنوان قطب آلومینیوم در ایران شناخته می‌شود و حدود ۷۰ تا ۷۵ درصد تولید آلومینیوم در این استان صورت می‌پذیرد، با کاهش تولید واحد‌های مختلف آلومینیومی در سال جاری همراه بوده است.

وی افزود: از دیگر مشکلات تولیدکنندگان محصولات آلومینیومی طی ماه‌‎های اخیر، نوسان قیمت آلومینیوم در بازار‌های جهانی بوده است. قیمت آلومینیوم در اوایل سال ۱۴۰۱، به حدود سه هزار و ۴۰۰ دلار به ازای هر تن در بورس فلزات لندن رسید و در ادامه با توجه به افزایش نرخ بهره بانک‌های معتبر جهانی به منظور کنترل تورم، قیمت آن به حدود دو هزار و ۴۰۰ دلار به ازای هر تن کاهش پیدا کرد. از این رو، تولیدکنندگان بزرگ داخلی نیز قیمت شمش داخلی را افزایش داده‌اند و در واقع قیمت‌های داخلی با جهانی هم‌خوانی ندارد. همین مسئله منجر به ایجاد رقابت ناسالم در بورس کالای ایران و در نتیجه رشد کاذب قیمت شمش آلومینیومی شده است. متاسفانه شرایط عرضه شمش در بورس به نحوی است که واحد‌های کوچک تولیدی قادر به تامین ماده اولیه مورد نیاز خود نخواهند شد و عده‌ای خاص در تناژ بالا اقدام به خرید و دپو شمش آلومینیومی در انبار مجموعه خود می‌کنند. نظارت لازم نیز جهت عرضه شمش در این تالار صنعتی نیز صورت نمی‌پذیرد و قیمت شمش در بازار داخلی از قیمت جهانی آن پیشی گرفته است.

مدیرعامل شرکت پویا آلومینیوم اراک ادامه داد: ما تا مدتی قبل، بازار صادراتی عراق را در دست داشتیم، اما از آنجایی که توانایی رقابت برای تامین ماده اولیه مورد نیاز را نداریم و با کمبود آن مواجه شده‌ایم، نمی‌توانیم در حوزه صادرات فعالیت کنیم. البته صادرات پروفیل آلومینیومی به کشور افغانستان نیز صورت می‌پذیرفت که با تغییر دولت این کشور، صادرات خود به این کشور را متوقف کرده‌ایم و در نتیجه این مسئله، منجر به جولان محصولات ترکیه‌ای در کشور عراق شده است. حدود ۷۰ تا ۷۵ درصد ماده اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان پروفیل آلومینیومی، شمش آلومینیوم و حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد، ضایعات بازیافتی آلومینیومی است و بر همین ثبات قیمت شمش آلومینیومی، اهمیت فروانی در توسعه صادرات دارد.

مزیتی به نام انرژی ارزان‌قیمت

آخانی در ادامه به نوسان قیمت انرژی در بازار‌های جهانی اشاره کرد و گفت: علی‌رغم افزایش قیمت چشمگیر حامل‌های انرژی در کشور‌های مختلف، خوشبختانه ما در داخل مشکل خاصی در زمینه تامین انرژی نداریم و یارانه اختصاص یافته به این بخش، توانسته است برای مثال بخشی از افزایش قیمت هفت برابری گاز طی یک سال اخیر را جبران کند. با این وجود، باز هم انرژی ارزان‌قیمت در داخل نسبت به سایر کشور‌ها یک مزیت به شمار می‌آید و دغدغه اصلی تولیدکنندگان طی ماه‌های اخیر، نوسان قیمت ماده اولیه بوده که شرایط تولید را بیش از پیش دشوار ساخته است.

وی ضمن تاکید بر اهمیت نیروی انسانی در رونق تولید، عنوان کرد: هزینه تمام شده نیروی انسانی غیر متخصص برای یک واحد تولیدی، حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان در سال جاری است که اگر بخش ساخت‌وساز کشور با رونق همراه شود، بدون شک کارفرمایان آلومینیومی می‌توانند نقدینگی لازم جهت پرداخت دستمزد نیروی انسانی را فراهم کنند. البته باید توجه داشت که خط فقط به ۱۸ میلیون تومان افزایش یافته است و رشد ۵۷ درصدی حقوق در سال جاری نیز جوابگوی نیاز معیشتی کارگران نبوده است، اما در حالت کلی می‌توان گفت که هزینه ارزان نیروی انسانی در داخل کشور نیز یک مزیت است که در صورت رونق تولید و پویایی بازار، می‌تواند به پیشرفت اقتصاد کشور بینجامد.

مدیرعامل شرکت پویا آلومینیوم اراک با اشاره به نقش تحریم در صنعت آلومینیوم کشور، اذعان کرد: یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت تمام شده آلومینیوم در داخل کشور، تحریم به شمار می‌آید. واردات آلومینیوم از کشور‌های توسعه یافته و پیشرفته صنعتی در حدود ۱۰ سال پیش به کشور، سبب شده بود تا قیمت داخلی آلومینیوم با قیمت‌های جهانی تطابق داشته باشد و به نوعی یک تعادل نسبی برقرار شود، اما در حال حاضر با توجه به اینکه صنعت استراتژیک آلومینیوم در تیررس تحریم قرار گرفته است و هیچ گونه مراودات مالی نیز با سایر کشور‌های جهان صورت نمی‌پذیرد، واردات آلومینیوم کشور به طور کامل لغو شده و به صفر رسیده است و در صورت امکان نیز واردات آلومینیوم درجه دوم از کشور‌های عراق و سوریه صورت می‌پذیرد؛ بنابراین عدم واردات آلومینیوم، سبب ناهماهنگی قیمت در بازار داخلی شده است و واحد‌های تولیدی کوچک‌مقیاس، چاره‌ای جز تبعیت از تصمیمات شرکت‌های بزرگ آلومینیومی کشور ندارند؛ در حالی که اگر این واحد‌ها می‌توانستند بخشی از آلومینیوم مورد نیاز خود را وارد کنند، قیمت تمام شده آلومینیوم اندکی بهبود پیدا می‌کرد و برای تولیدکنندگان پروفیل آلومینیومی، مقرون به صرفه‌تر می‌شد.

ضرورت به‌روزرسانی تکنولوژی تولید

آخانی در پاسخ به سوال خبرنگار «فلزات آنلاین» مبنی بر اینکه آیا پیشرفت خاصی در تکنولوژی تولید پروفیل آلومینیومی حاصل شده است یا خیر، خاطرنشان کرد: اکستروژن، فرایند تولید پروفیل در داخل کشور شناخته می‌شود که تکنولوژی مورد استفاده در آن مرتبط با حدود ۴۰ تا ۵۰ سال قبل بوده و از راندمان بسیار پایینی برخوردار است. در واقع می‌توان گفت که اگر انرژی ارزان‌قیمت در اختیار واحد‌های تولیدی قرار نمی‌گرفت، تمام واحد‌هایی که از تکنولوژی و ماشین‌آلات قدیمی در خطوط تولید بهره گرفته‌اند، ناچار به توقف تولید و تعطیلی مجموعه می‌شدند. میزان تولید پروفیل در یک شیفت کاری در کشور‌های پیشرفته صنعتی، حدود ۱۰ تا ۱۵ تن و این میزان در داخل کشور ما، حدود سه تا چهار تن است. ضمن اینکه نیروی انسانی مورد نیاز در خطوط تولید پیشرفته، حدود سه نفر و در واحد‌های تولیدی داخلی، حدود ۱۰ نفر است که منجر به کاهش بهره‌وری و راندمان تولید خواهد شد.

وی اضافه کرد: باید توجه داشت که واردات ماشین‌آ‌لات جدید و همچنین هزینه نگهداری و تعمیرات آن، هزینه‌بر است و با توجه به اینکه کارفرمایان با مشکلات اقتصادی فراوانی دست و پنجه نرم می‌کنند، بنابراین قادر به تامین نقدینگی لازم جهت واردات و یا نگهداری ماشین‌آلات جدید نیستند و چاره‌ای جز به‌کارگیری از تجهیزات و دستگاه‌های قدیمی تولید ندارند. رکود حاکم در بازار نیز به این مسئله دامن زده است و کاهش تقاضای محصولات آلومینیومی به ویژه پروفیل، تمایل به‌کارگیری از ماشین‌آلات روز را کاهش داده است.

این تولیدکننده پروفیل آلومینیومی ضمن تاکید بر ایجاد ارتباط سازنده میان بخش خصوصی و دولت، اظهار کرد: اگرچه دولت از بخش خصوصی در حد توان حمایت می‌کند، اما ارتباط جامعی میان آن‌ها شکل نگرفته است. بروکراسی‌های اداری و همچنین عدم تامین زیرساخت‌های مورد نیاز، شرایط تولید را دشوار ساخته است. در حالی که دولت در سایر کشورها، حامی واقعی تولیدکنندگان است و تسهیلات و مشوق‌هایی برای آن‌ها در نظر می‌گیرد و ما امیدوار هستیم شاهد رفع معضلات موجود و تسهیل شرایط تولید در داخل کشور در آینده نزدیک باشیم.

واردات قالب‌های بی‌‎کیفیت چینی

آخانی با اشاره به استفاده از قالب‌های فولادی در اکستروژن، اذعان کرد: فولاد‌هایی که برای قالب‌گیری در فرایند اکستروژن مورد استفاده قرار می‌گیرد، فولاد‌های آلفا گرمکار است و بهترن تولیدکنندگان این محصول، کشور‌های مطرح اروپایی هستند. از آنجایی که فولاد گرمکار علاوه بر بخش تولید در صنایع نظامی نیز کاربرد دارد، بنابراین در لیست تحریم‌های خارجی قرار گرفته است و فولاد‌های وارداتی، عمدتا چینی هستند و از کیفیت و مرغوبیت فولاد‌های اروپایی برخوردار نیستند. عدم مرغوبیت این فولاد‌ها باعث شده است که عمر قالب‌های ساخته شده کوتاه شود و نتوانیم با اطمینان خاطر از این قالب‌ها در فرایند اکستروژن استفاده کنیم. زمانی بیش از ۹۰ درصد قالب‌های فولادی، تولید داخل بود، اما در حال حاضر، بیش از ۵۰ درصد قالب‌های مورد استفاده وارداتی و چینی است که کیفیت لازم را ندارد.

وی در پایان در ارتباط با چشم‌انداز صنعت آلومینیوم، یادآور شد: خوشبختانه پیشرفت‌های مناسبی در زمینه تولید شمش آلومینیومی با روی کار آمدن شرکت‌هایی مانند آلومینای ایران حاصل شده است، اما شاهد عدم رشد تکنولوژی و توسعه تولید در بخش پایین‌دستی آلومینیوم مانند پروفیل طی این مدت بوده‌ایم؛ بنابراین اگر بازار از رکود خارج شود و سرمایه‌گذاری‌های لازم در این زمینه صورت پذیرد، می‌توانیم نسبت به آینده آلومینیوم به ویژه صنایع پایین‌دستی این صنعت استراتژیک امیدوار باشیم؛ در غیر این صورت تفاوت چندانی در وضعیت حاکم ایجاد نخواهد شد.

منبع: فلزات آنلاین