به گزارش میمتالز، «تولید، دانش بنیان، اشتغال آفرین» شعاری است که از سوی مقام معظم رهبری برای سال ۱۴۰۱ انتخاب شد. شعاری با سه راس مهم که میتواند شرایط اقتصادی و تولید در بنگاههای بزرگ را بهبود بخشیده و ارتقاء بهره وری را به ارمغان بیاورد، اما چطور میتوان این شعار را محقق کرد و چه موانعی در مسیر آن به ویژه در صنعت فولاد وجود دارد؟ به سراغ اولین راس این شعار یعنی تولید میرویم، صنعت فولاد ایران طی دو ماه ابتدای ۲۰۲۲ بیشترین میزان رشد تولید فولاد را بین ۱۰ تولیدکننده برتر جهان کسب کرد. طبق گزارش انجمن جهانی فولاد در این مدت، تولید فولاد ایران رشد ۱۱.۸ درصدی را تجربه کرد، اما همچنان نگرانیهایی در بحث تامین زیرساختها وجود دارد که میتواند این بخش را تحت تاثیر مستقیم قرار دهد.
موضوع اصلی برای افزایش تولید، تامین مواد اولیه از جمله سنگآهن و همچنین زغالسنگ است. متاسفانه عدم حرکت به سمت اکتشافات در عمق طی سالهای گذشته باعث شده، امروزه فرضیه واردات سنگ آهن رنگ و بویی جدی به خود بگیرد. این موضوع بر قیمت تمام شده نیز اثر گذار خواهد بود، اما سوال مهمتر این است که آیا زیرساختهای بنادر ما، قابلیت واردات سنگ آهن برای تامین نیاز صنعت فولاد را دارا هستند. از سوی دیگر امروز تا چه اندازه حمل و نقل ریلی، توسعه پیدا کرده تا هزینه و زمان برای مصرف کننده نهایی سنگ آهن یعنی تولید کنندگان فولاد، کاهش پیدا کند.
با جدی شدن این بحران، توسعه اکتشافات در دستور کار ارگانهای مرتبط قرار گرفت، اما با توجه به از دست دادن زمان طلایی سالهای قبل، نمیتوان امید داشت این بحران به زودی حل شود، پس نگرانی فولادیها چندان بی جهت نخواهد بود، اما موضوع دیگر که میتواند تولید را تحت تاثیر قرار دهد، تامین انرژی مورد نیاز این صنعت است که در سال گذشته، آن روی خود را نشان داد.
محدودیت برق برنامه تولید را تغییر داد، در سال جاری، اما تولیدکنندگان با آینده نگری بیشتری برنامه سال را تدوین کرده اند، اما انتظار بر آن است که دولت به ویژه وزارت صمت برای حل این مشکل، تدابیر ویژه در نظر بگیرد. البته در سال گذشته توافقهایی صورت گرفت که میتواند کمی از شدت این بحران بکاهد، اما مهم آن است که این موضوع خود زمان بر بوده و نیازمند سرمایه گذاری است و تا زمان بهره برداری از نیروگاههای جدید باید برنامه ریزی دقیقی برای تامین نیاز صنعت در نظر گرفت تا چرخ تولید از حرکت باز نایستد.
فولادیها برای تقویت حضور در بازارهای جهانی باید تولیدات خود را افزایش دهند، اما چطور صنعت فولاد از این بحران جان سالم به در میبرد؟ این سوالی است که باید با برنامههای وزارت صمت به آن پاسخ داد. در نتیجه در بخش تولید نگرانیهای به جایی وجود دارد که در صورت عدم حل آنها، صنعت فولاد با مشکلات بسیاری مواجه شده و توان رقابتی خودش را در بازارهای صادراتی از دست میدهد.
اما در بخش دانش بنیان باید منتظر اتفاقات بهتری نسبت به سال گذشته باشیم. وضع تحریمها علیه کشور باعث شد تا موضوع ساخت داخل در دستور کار صنایع معدنی به ویژه فولادیها قرار بگیرد. شرکتهای فولادی با آغاز همکاری با شرکتهای دانش بنیان توانستند، بخش عمدهای از نیاز خود را در عرصه تامین قطعات و وابستگی به واردات کاهش دهند. این در حالی است که حرکت در این مسیر از خروج ارز، از کشور نیز جلوگیری کرده است. از سوی دیگر این موضوع بر توانمندی فنی و تکنولوژی اثر مثبت خواهد داشت و میتواند صنعت فولاد را به حوزه صادرات خدمات فنی و مهندسی نیز تبدیل کند. در واقع مسیری جدید برای درآمد زایی در صنعت فولاد ایجاد میشود که میتواند در سایر بخشها نیز تاثیرگذار باشد.
البته با تاکید مقام معظم رهبری بر شعار سال، میتوان پیش بینی کرد در سال جاری تعامل فولادیها با شرکتهای دانش بنیان بیشتر خواهد شد که این موضوع به تحقق راس سوم این شعار کمک خواهد کرد. این تعامل در کنار تامین به موقع مواد اولیه منجر به اشتغالزایی در هر دو سوی ماجرا خواهد شد. به هر میزان که مواد اولیه، قطعات و تکنولوژی روز دنیا برای فولادیها به موقع تامین شود، طرحهای توسعهای بیشتری در دستور کار قرار میگیرد که این موضوع اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم قابل توجهی را به همراه خواهد داشت، حتی در شرکتهای دانش بنیان هم با افزایش طرحها و پروژهها میتوان شاهد اشتغالزایی بود، اما برای افزایش تولید مواد اولیه، ایمیدرو و سازمانهای مرتبط در کنار واحدهای فولادسازی باید به دنبال توسعه اکتشافات باشند، در نتیجه در این بخش نیز شاهد افزایش اشتغالزایی خواهیم بود. بدون شک تحقق شعار سال نیازمند همراهی و تعامل تمامی بخشهای یاد شده است تا بتوان به توسعه اقتصادی دست پیدا کرد.
منبع: دنیای معدن