نگاهی بر موانع داخلی و خارجی صادرات فولاد

به گزارش می‌متالز، ایران به دلیل داشتن معادن سنگ‌ آهن و انرژی، دارای مزیت در صنعت فولاد است. دولت‌ها به توسعه صنایع معدنی و مقدار تولید و مصرف فولاد به عنوان یکی از شاخص‌های مهم توسعه‌ای توجه ویژه‌ای دارند و ایران نیز گام‌های خوبی برای رشد و افزایش ظرفیت در طول زنجیره صنعت فولاد برداشته است.

با تکمیل طرح‌های افق سال ۱۴۰۴، ظرفیت کشور به ۵۵ میلیون تن خواهد رسید که با توجه به پیش‌بینی رسیدن مصرف داخلی به حدود ۲۰ تا ۲۵ میلیون تن، صنعت فولاد کشور باید برای صادرات حداقل ۳۰ میلیون تن آمادگی داشته باشد.

برای تحقق این مهم، علاوه بر ضرورت شناسایی بازار‌های جهانی در گروه بندی‌ها و دسته‌بندی‌های کالایی و مشتریان و طراحی نقشه راه بازاریابی برای فروش این حجم از محصولات فولادی، باید خود را به الزامات تحقق ۳۰ میلیون تن از جمله امکانات نرم افزاری، بسترسازی و امکانات سخت‌افزاری، به‌ویژه لجستیک صادرات‌محور، تجهیز کند.

سال‌ها تحریم ایران ازسوی سایر کشورها، خود مانعی بزرگ برای فروش فولاد و محصولات فولادی ایران در بازار‌های جهانی به‌شمار می‌رود. با این وجود فولادسازان کشور تلاش خود را به کار بسته‌اند تا حضوری موفق در این بازار‌ها داشته باشند و سهمی از بازار‌های بین‌المللی فولاد دنیا را از آن خود کنند.

با توجه به اهداف تعیین شده در سند چشم‌انداز توسعه و با درنظر گرفتن میزان تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در سال ۱۴۰۴ و سرانه مصرف آن، اهمیت صادرات بیش از پیش خود را نشان می‌دهد، تا جایی که برخی واحد‌های فولادی از ابتدا با هدف صادرات و با درنظر گرفتن چنین شرایطی احداث شده‌اند.

صادرات آهن و فولاد ایران، با دو دسته موانع روبرو هستند؛ یکی موانع داخلی و دیگری موانع خارجی یا بین المللی است. در موانع داخلی، ضعف بازرگانی در حوزه فروش بین المللی و صادرات آن، رکود ساخت و ساز، افزایش کرایه حمل و نقل زمینی و کمبود سنگ آهن تاثیر مستقیمی بر قیمت فروش محصول در بازار دارد. از سوی دیگر کشتیرانی و پهلوگیری کشتی‌های سنگین و نیز سیاست‌های ارزی دولت را باید به موضوع اصلی افزود.

در موضوع موانع خارجی نیز موضوع اصلی رقابت با سایر کشور‌های تولید کننده است که این کشور‌ها از معضل تحریم، انتقال پول و فروش غیر مستقیم محصولات فولادی ایران کمال استفاده را در جهت تضعیف جایگاه ایران می‌برند و تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی نهایت ضرر را در این مورد متحمل می‌شوند.

همچنین در صنعت فولاد و صادرات آهن و فولاد، یکی از موضوعاتی که در شرایط صادراتی فعلی، باید به آن توجه داشته باشیم این است که دولت باید بازار مسکن داخل را رونق بخشد، زیرا که ناگزیریم صنعت فولاد را در داخل کشور زنده نگه داریم و لذا بازار‌های داخلی باید مهیج شود.

علی اکبر حسینی محراب استاندار خوزستان در نشست مدیران شرکت‌های فولادی استان اظهار داشت: هیچ مشکلی نمی‌تواند ما را از ادامه مسیر بازدارد؛ باید این تفکر حاکم شود که ما می‌توانیم به بازار‌های منطقه و داخلی دست یابیم و هزینه‌های تولید را کاهش دهیم.

حسینی محراب با بیان اینکه شناسایی موانع صنعت فولاد در دستور کار قرار گیرد؛ عنوان داشت: مشکلات مرتبط با شرکت‌های فولادی در استان به وسیله یک کارگروه بررسی و برطرف شود.

وی افزود: اگر درآمد‌های ارزی و صادرات صحیحی از سوی شرکت‌های فولادی صورت گیرد، بخشی از مشکلات این شرکت‌ها برطرف خواهد شد.

استاندار خوزستان در پایان با تأکید بر تکمیل زنجیره ارزش در پتروشیمی‌ها و شرکت‌های فولادی گفت: صنایع پایین دست مورد توجه واقع شود.

ایران، به دلیل موقعیت استراتژیک خود یعنی داشتن ذخایر وسیع سنگ آهن به عنوان نهمین دارنده بزرگ ذخایر سنگ آهن و دهمین تولید‌کننده فولاد و داشتن منابع قابل توجه انرژی که جزو دو کشور برتر جهان در منابع گازی محسوب می‌شود، نسبت به سایر کشور‌های صنعتی در دنیا در صنعت فولاد دارای مزیت تولید است. این در حالی است که بی‌توجهی به توسعه متوازن در زنجیره فولاد و آمایش سرزمینی در این توسعه یکی از چالش‌های صنعت فولاد کشور محسوب می‌شود.

چنانچه مسیر برای توسعه صنایع فولادی هموار گردد و موانع پیش روی تولید و صادرات در این حوزه مثلا ابلاغ بخشنامه‌های محدود کننده برداشته شود به جرات میتوان گفت: صنعت فولاد میتواند جایگزین نفت در اقتصاد کشور شود.

همچنین توسعه صنعت فولاد میتواند ضامن سیاست‌های توسعه اقتصادی و تحقق بخشیدن حمایت از تولید باشد. از این رو نقش برنامه‌های توسعه‌ای و سیاستگذاری‌ها توسط دولت‌ها در صنایع فولادی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می‌باشد.

منبع: رهیاب