چرا قرعه‌کشی خودرو دلال‌پرور و بورس کالا ضد سوداگری است؟ / سوالی که با تشکیل صف ۱۰ میلیونی لاتاری خودرو، پاسخ داده شد

به گزارش می‌متالز، این روز‌ها ماجرای شیوه‌های مختلف فروش خودرو (به صورت قرعه‌کشی یا عرضه در بورس کالا) مانند دو سر طنابی شده است که گروه‌های مختلف از هر سو آن را می‌کشند.

انتشار آمار ۱۰ میلیونی تعداد افراد شرکت‌کننده در قرعه‌کشی اخیر فروش فوق العاده ایران‌ خودرو در رسانه‌ها، سیگنال‌های روشنی در خصوص تصمیم‌گیری برای ادامه‌ی مسیر عرضه خودرو در بورس کالا و یا بازگشت به شیوه منسوخ قرعه‌کشی را برای هر مخاطب منصفی صادر می‌کند. در طرح آخر قرعه‌کشی ایران‌خودرو برای ۲۰ هزار خودرو بیش از ۱۰ میلیون نفر نام‌نویسی کردند، عددی بسیار عجیب که بهت همه را در پی داشت. این عدد حتی با طرح‌های قبلی فروش خودرو که توسط این شرکت برگزار می‌شد اختلاف معناداری پیدا کرده است و به نوعی رکورد جدید محسوب می‌شود. (در طرح فروش قبلی حدود ۷ میلیون نفر شرکت کرده بودند)

طبیعی است با توجه به وجود اختلاف بسیار زیاد قیمت کارخانه با بازار آزاد (که در بعضی مدل‌های خودرو به نزدیک ۳۰۰ میلیون تومان هم می‌رسد) چنین رانت گسترده‌ای دلالان و سودجویان را وادار می‌کند به هر طریقی که شده و با هر تعداد کدی که بتوانند در چنین قرعه‌کشی‌هایی شرکت کنند. همچنین از سویی دیگر پدیده‌ای که این روز‌ها در گوشه و کنار مشاهده می‌شود این است که افرادی که نیازی به خودرو ندارند و یا تمکن مالی خرید خودرو را ندارند در این بخت‌آزمایی شرکت می‌کنند و اگر خوش شانس بودند و بلیط آن‌ها برد، امتیاز خود را چند ده میلیون و در بعضی موارد حتی تا چند صد میلیون تومان به دیگران می‌فروشند.

کاملا مشخص است که شرکت جمعیتی بالغ بر ۱۰ میلیون نفر در قرعه کشی ایران‌خودرو، مخلوطی از متقاضیان واقعی و غیرواقعی خودرو است، یعنی افرادی در این قرعه‌کشی‌ها شرکت می‌کنند که صرفا قصد خرید خودرو به منظور کسب سود از تفاوت قیمت کارخانه و قیمت بازار را دارند و در واقع هیچ نیاز مصرفی به خودرو ندارند، یکی از اصلی‌ترین معضلاتی که بورس کالا با سازوکاری که ایجاد کرده، آن را برطرف می‌کند.

یکی از دلایلی که شاهد چنین تقاضای کاذبی در عرضه خودرو در بورس کالا نبودیم و برتری شیوه عرضه خودرو در بورس کالا را نسبت به قرعه‌کشی عیان می‌کند، این نکته بود که متقاضی خرید خودرو در بورس کالا، باید به میزان قیمت پایه خودرو و یا بخشی از آن را به حساب وکالتی خود واریز می‌کرد که سبب می‌شد تا خریداران واقعی و مصرف‌کنندگان نهایی برای خرید خودرو پا پیش گذارند و مانند قرعه‌کشی، خرید خودرو صرفا به محلی برای بخت‌آزمایی تبدیل نشود؛ بنابراین به نظر می‌رسد سیاست عرضه خودرو در بورس کالا همان ریل‌گذاری صحیحی است که می‌تواند مرهمی بر بازار پرالتهاب خودرو در این روز‌ها باشد و خودرو را با قیمت‌های کمتری نسبت به بازار آزاد به دست مصرف‌کننده نهایی برساند؛ زیرا همان‌طور که در هفته‌های گذشته شاهد بودیم عرضه‌های منظم خودرو در بورس کالا توانسته بود قیمت افسارگسیخته خودرو‌های مختلف را در عرضه‌های اخیر کاهش چشم‌گیری دهد.

از طرف دیگر با توجه به عدم ایجاد رقابت در برخی خودرو‌ها و فروش رفتن آن‌ها به همان قیمت پایه، می‌توان ادعا کرد که سازوکار عرضه خودرو در بورس کالا توانسته تا حد قابل قبولی پای دلالان و نیاز‌های کاذب را از بازار خودرو قطع و با ایجاد رقابت، خرید خودرو را برای مصرف‌کننده نهایی تسهیل کند.

منبع: پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)