بررسی نقاط قوت و فرصت‌های پیش روی صنعت سنگ آهن در ایران

به گزارش می‌متالز، معدن و معدنکاری یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های درآمدزا بشر محسوب شده و دولت و سرمایه‌گذاران در سراسر جهان هر روز بیشتر از قبل به این حوزه توجه می‌کنند. سنگ آهن دومین ماده مهم پس از نفت است و به عنوان نهاده اساسی برای تولید فولاد خام که بزرگترین بازار فلزی جهان را در اختیار دارد به کار می‌رود.

این سنگ معدنی پایه و اساس زیرساخت‌های جهانی است و کشور ایران در مسیر بلندپروازی فولادی خود بیش از هر زمان دیگری به سنگ آهن نیازمند است، به طوری که برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در سال به ۱۶۲ میلیون تن سنگ‌آهن نیاز است. اما چالش‌های بهره‌برداری حداکثری سنگ‌آهن در کنار مشکلات مربوط به حمل و نقل و آبرسانی به صنایع فولادی باعث شده که این هدف دورتر از آنچه که باید به نظر برسد.

بازیگران اصلی سنگ آهن دنیا

مهمترین بازیگران جهان در بازار سنگ آهن ۳ کشور استرالیا، برزیل و چین هستند که بیشترین سهم را از استخراج سنگ آهن را به خود اختصاص داده اند و ایران جایگاه نُهم و به لحاظ ذخایر و میزان استخراج سهم ۲ درصد از استخراج سنگ آهن دنیا را به خود اختصاص داده است.

استرالیا به دلیل موقعیت خاص خود و دسترسی به آب‌های آزاد توانسته بیش از آنچه ذخایر در اختیار داشته باشد، سنگ آهن استخراج کند. در مقابل، کشور روسیه به دلیل دسترسی نداشتن به آب‌های آزاد و هزینه بالای حمل و نقل سنگ آهن که عمدتا روش مقرون به صرفه آن کشتی است، باعث شده که جایگاه ضعیفی را در میزان استخراج سنگ آهن داشته باشد.

وضعیت ایران در استخراج سنگ آهن

عمده معادن خوب کشور در فلات مرکزی است، گل گهر، چادرملو و سنگان از جمله معادن مهم سنگ آهن کشور هستند.

جایگاه صنعت سنگ آهن در بازار سرمایه ایران

فلزات اساسی صنعت بزرگی در بازار سرمایه کشور هستند به طوری که ۲۹ درصد ارزش بازار سهام را فلزات اساسی تشکیل می‌دهند. اما از این میزان حدود ۴۰ درصد سنگ آهنی‌ها هستند. بنابراین، در حوزه فلزی‌ها، سنگ آهنی‌ها اهمیت ویژه‌ای دارند و ارزش بازاری که در مجموع در بازار سرمایه به خود اختصاص داده‌اند بیش از ۱۱ درصد است.

گل گهر، چادرملو، سنگ آهن گهر زمین، ۳ شرکتی هستند که درآمد بالاتری را به نسبت سایر شرکت‌های سنگ آهنی و معدنی دارند و در بورس درج شده‌اند.

مسعود جعفری تحلیل‌گر فلزات و معادن در رابطه با صنعت سنگ آهن کشور گفت: خوشبختانه در ایران عمده سنگ آهن استخراجی تا عمق ۲۰۰ متر بوده و این یک مزیت به شمار می‌رود. در حوزه اکتشاف، تجهیز و آماده سازی معدن با مسائلی، چون ماشین آلات و تجهیزات مواجه هستیم. اما از نظر نیروی انسانی و همچنین فرآیند استخراج و سطحی بودن معادن نسبت به دنیا مزیت‌های بیشتری داریم. به طوری که محصولات با نرخ خوبی به فروش رسیده و حاشیه سود بالای ۶۰ درصد دارند.

وی عنوان کرد: سیاست‌گذار در بخش سنگ آهن تصمیم گرفته نرخ نهایی را به نرخ‌های جهانی متصل کند، زیرا نرخ فولاد در دنیا براساس سنگ آهن بالا می‌رود. در حال حاضر تعرفه حذف شده و شرکت‌ها این فرصت را دارند تا محصولات خود را چه در داخل و خارج کشور عرضه کنند و سهمیه شرکت‌ها در بورس کالا تعیین شده است.

وی با اشاره به نقاط قوت صنعت سنگ آهن کشور، اظهار کرد: بازدهی مناسب سرمایه‌گذاری در حوزه معدن، پتانسیل رشد درآمد‌های ارزی با حذف تعرفه‌های صادراتی و وارداتی، اثرپذیری کمتر از بحران انرژی نسبت به سایر صنایع و حلقه‌های زنجیره از جمله نقاط قوت صنعت سنگ‌آهن است.

به گفته جعفری؛ کمبود تجهیزات حفاری و کند بودن فرایند اکتشاف به علت تحریم، بی ثباتی و تعدد سیاست‌ها و مقررات واردات و صادرات محصولات معدنی از جمله ضعف‌های این صنعت است.

وی خاطرنشان کرد: کمبود سنگ آهن به واسطه فزونی ظرفیت‌های فولادسازان در آینده، فرسودگی ناوگان معدنی و محدودیت ظرفیت حمل و نقل ریلی و جاده‌ای کشور از تهدید‌های صنعت سنگ اهن به شمار می‌رود.

جعفری افزود: امکان استفاده از پتانسیل معادن و پهنه‌های جدید در مشارکت با ایمیدرو و بخش خصوصی از فرصت‌های صنعت سنگ آهن است. صنعت سنگ آهن باید بتواند به سمت زنجیره فولاد کشور و به سمت محصولات کیفی رفته و به سمت فولادی‌های آلیاژی حرکت کند.

وی در خاتمه تاکید کرد: تکنسین و دانش فنی در این صنعت بسیار مهم است.

منبع: پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)