برداشتن سقف قیمتی فولاد، بازار را به تعادل رساند

۱۱ ماه از نگاه آمار

به گزارش می متالز، حامد سلطانی‌نژاد در نشست خبری گفت: بورس کالای ایران با ارزش معاملات ۱۵۲۴هزار میلیارد ریالی در ۱۰ ماهه امسال، سهم ۴۱ درصدی را از کل ارزش معاملات بازار سرمایه به خود اختصاص داده و جایگاه نخست را در میان سایر بورس‌های فعال در کشور کسب کرده است.
مدیرعامل بورس کالای ایران در ادامه، به ارزش کل معاملات بورس کالا از سال ۱۳۸۶ تا پایان بهمن ۱۳۹۷ اشاره کرد و گفت: در دوره ۱۱ ماهه امسال، ارزش معاملات بورس کالای ایران از ۱۶۵۷ هزار میلیارد ریال عبور کرد تا رکورد جدیدی در ارزش معاملات بورس کالا از زمان راه‌اندازی تاکنون به ثبت برسد که از این رقم، ارزش معاملات بازار فیزیکی به ۷۷۳ هزار میلیارد ریال رسیده و ارزش معاملات اوراق بهادار مبتنی بر کالا نیز به بیش از ۸۸۴ هزار میلیارد ریال افزایش یافته است.

دستاوردهای تالار صنعتی و معدنی در سال ۹۷

سلطانی‌نژاد افزایش ۵۵ درصدی ارزش معاملات محصولات صنعتی و معدنی در ۱۱ ماه ابتدای سال ۱۳۹۷ نسبت به مدت مشابه سال گذشته را از مهم‌ترین نتایج راهبردی تالار صنعتی و معدنی دانست و در بیان سایر موارد گفت: سهم ۳۶ درصدی معاملات محصولات صنعتی و معدنی از کل ارزش معاملات فیزیکی شرکت بورس کالای ایران در ۱۱ ماه ابتدای سال ۱۳۹۷ و سهم ۶۵ درصدی معاملات سلف در حوزه محصولات صنعتی و معدنی در دوره یادشده نیز از دیگر نتایج محقق شده در این تالار بوده است.

رکورد معاملات پتروشیمی شکست

مدیرعامل بورس کالای ایران، از ثبت رکورد در حجم و ارزش معاملات سالانه در بازار پتروشیمی در ۱۱ ماهه امسال خبر داد و گفت: در این دوره، در بازار پتروشیمی بورس کالا بیش از ۴ میلیون و ۲۳۲ هزار تن انواع محصول به ارزشی بیش از ۲۶۶ هزار و ۵۸۲ میلیارد ریال معامله شده که رکورد جدیدی در حجم و ارزش معاملات سالانه است. ارزش معاملات بازار محصولات فرآورده‌های نفتی نیز به بیش از ۱۹۳ هزار و ۸۸۲ میلیارد ریال رسیده تا رکورد جدیدی در ارزش معاملات این بازار به ثبت برسد.

مهم‌ترین اقدامات در تالار کشاورزی

سلطانی‌نژاد با اشاره به توسعه گستره جغرافیایی فعالیت بورس کالای ایران در کشور درباره اقدامات و نتایج راهبردی تالارهای مختلف این بورس در امسال اظهار کرد: از مهم‌ترین اقدامات و نتایج راهبردی در تالار محصولات کشاورزی می‌توان به مواردی از جمله ایجاد بستر اجرای سیاست خرید توافقی زعفران در بورس کالای ایران، اقدامات لازم درباره پذیرش انبارهای جدید و ایجاد نماد معاملاتی برای آنها، معامله ۲۵ تن زعفران در قالب معاملات گواهی سپرده کالایی و ۶۶ تن زعفران در قالب معاملات بازار فیزیکی اشاره کرد.

برنامه‌های سال ۹۸

سلطانی‌نژاد، رئوس برنامه‌های سال ۱۳۹۸ شرکت بورس کالای ایران را چنین تشریح کرد: در سال آینده، توسعه دارایی‌های پایه روی اوراق بهادار مبتنی بر کالای موجود را به وسیله راه‌اندازی صندوق‌های کالایی محصولات کشاورزی از جمله صندوق زعفران و راه‌اندازی قراردادهای آتی و اختیار معامله بر صندوق‌های کالایی، در برنامه داریم. توسعه اوراق بهادار مبتنی بر کالای جدید به وسیله راه‌اندازی معاملات اوراق خرید دین به عنوان یک ابزار تامین مالی جدید در بورس کالای ایران و راه‌اندازی معاملات حق امتیاز از دیگر برنامه‌های سال ۹۸ است.
به گفته مدیرعامل بورس کالای ایران، توسعه روش‌های معاملاتی و تسویه در بازار فیزیکی با فراهم کردن امکان انجام معاملات تقاضامحور (مبتنی بر مناقصه) و فراهم کردن امکان انجام تسویه چند مرحله‌ای در معاملات از جمله برنامه‌های سال آینده بورس کالاست.
وی در بیان دیگر برنامه‌های بورس کالا برای سال آینده گفت: توسعه مشارکت با نهادهای پولی و مالی به وسیله استفاده بیشتر از ظرفیت بانک‌های تجاری در حوزه گواهی سپرده کالایی و استفاده از خدمات بازارگردانی نهادهای مالی از جمله شرکت‌های تامین سرمایه برای تعمیق بازار اوراق بهادار مبتنی بر کالا، پشتیبانی و بهبود کیفیت خدمات ارائه شده به ذی‌نفعان و احصا و بهبود فرآیندهای شرکت نیز رئوس دیگری هستند که به عنوان برنامه‌های سال ۹۸ بورس کالا در نظر گرفته شده‌اند.

برداشتن سقف قیمتی فولاد، بازار را به تعادل رساند

سلطانی‌نژاد در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره اقدامات بورس کالا برای بهبود روند صادرات فولاد به‌وسیله بورس کالا گفت: در حوزه بازار فولاد با افزایش یا فزونی عرضه بر تقاضا روبه‌روییم اما در چند روز گذشته، این روند برعکس شده است یعنی هرچه در بازار عرضه می‌شود برایش مشتری وجود دارد. با این حال بارها اعلام کردیم رینگ صادراتی بورس کالا آماده عرضه همه محصولات فولادی است و اگر دوستان تمایل دارند می‌توانند از زیرساختش استفاده کنند، هر چند به دلیل مشکلات زیرساختی بانکی، سخت است که پول‌ها در رینگ صادراتی در اتاق پایاپای مبادله شود، با این حال شرایطش را فراهم کردیم و آمادگی وجود دارد.
وی درباره عرضه سنگ آهن در بورس داخلی نیز خاطرنشان کرد: درباره عرضه آهن در بورس کالا، از حدود یک سال گذشته در حال پیگیری هستیم که کل زنحیره فولاد در بورس کالا قابلیت عرضه داشته باشد. معتقدیم این روش که نرخ سنگ آهن را بر اساس نرخ شمش فولاد تنظیم کنیم، خیلی منطقی به نظر نمی‌رسد کما اینکه در جهان نیز مشاهده می‌کنید روند تغییر نرخ سنگ آهن با شمش، یک روند واحد با ضریب هماهنگی مثبت نبوده است.
وی ادامه داد: سنگ آهن و کنسانتره، بازار خاص خود را دارند اما سیاست‌گذاری که تعیین می‌کند کدام کالاها از فرآیند بازاری پیروی می‌کنند قائل به این امر نبوده است.
مدیرعامل بورس کالا با بیان اینکه عرضه‌های سنگ آهن نیز به تازگی در بورس شروع شده و ادامه‌دار است، گفت: ما نیز اصرار داریم که کل زنجیره در بورس حضور داشته باشد، اگرچه بر اساس مصوبه‌های اخیر، عرضه آهن اسفنجی و سنگ آهن در بورس اختیاری شده است.
وی درباره کوپن الکترونیکی و تاثیر آن در بورس کالا گفت: اگر سیاست‌گذار بخواهد یارانه بپردازد، در واقع حضور محصولات کشاورزی در بورس معنایی ندارد زیرا اگر قرار باشد یارانه پرداخت شود با هدف رقابت است و اگر یارانه پرداخت شود دیگر رقابت معنا ندارد.
 با توجه به اینکه شنبه، مجلس ۲ راهکار گذاشته که یکی کوپن است و دیگری عرضه به نرخ بازار، اگر دومی انتخاب شود بورس می‌تواند نقش‌آفرینی کند اما در عرضه کوپن دیگر بورس جایگاهی ندارد و در بورس هم چنین چیزی تعریف نشده و زیرساختی برای آن آماده نشده است.
سلطانی‌نژاد در ادامه، با اشاره به اینکه یارانه در بخش توزیع نمی‌تواند کارا باشد و ما را به هدف برساند، خاطرنشان کرد: صدور انبوهی از شیوه‌نامه‌ها در امسال موجب گلایه شده و بورس کالا را مقصر می‌دانستند؛ اتفاقی که افتاد و شیوه‌نامه‌های صادرشده، ما را به سوی قیمت‌گذاری سوق داد تا رقابت. اگر این اتفاق رخ نمی‌داد به سرعت نمی‌توانستیم واکنش نشان دهیم. واکنش بورس باعث شد مشکلات قیمت‌گذاری رفع شوند و اثری از آنها نبینیم. چنانچه ملاحظه می‌کنید، کالاهای دیگری که در بورس نیستند همچنان از شبکه توزیع یارانه‌ای استفاده می‌کنند، درحالی که ما معتقدیم قیمت‌گذاری بهتر از روش رقابت نخواهد بود.

پیش شرط راه‌اندازی آپشن صنعت

مدیرعامل بورس کالا در بخش دیگری از سخنانش گفت: در حوزه آپشن در صنعت هم متقاضیانی داریم. حوزه‌ای مثل مس یا آلومینیوم در بورس حضور یافته‌ اما ابتدا باید از گواهی سپرده شروع کنند. در بازار مشتقات به ویژه در بخش حوزه مشتقات نیز به بازیگر زیادی نیاز خواهیم داشت و اگر بخواهیم آپشنی تعریف کنیم ابتدا باید یک بازار نقد استاندارد برایش تعریف کنیم. شرط دیگر این است که متقاضی برای این بخش وجود داشته باشند. اگر بازیگران زیادی وجود داشته باشند، با تعریف احساس نیاز می‌توان این خدمت را نیز کلید زد. خواهشم این است که خبرنگاران حوزه فلزات و معدنی کمک کنند تا این هدف محقق شود.
وی در بخش دیگری از سخنانش درباره حذف نوسان از بازار افزود: ما به دنبال این نیستیم که بازار نوسان نداشته باشد بلکه نوسان، ذات بازار و رقابت است و باید جلوی نوسان مصنوعی گرفته شود. برای اینکه مصرف‌کنندگان واقعی هم وجود داشته باشند، فهرست آنها از سوی مراجع معرفی می‌شود و رقابت در سطح همان افراد برگزار خواهد شد.
وی درباره بازارهای جدید و از جمله بازار آتی سکه نیز گفت: یک مدل جدید بازار آتی گواهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سال جدید راه‌اندازی خواهد شد.
سلطانی‌نژاد در پاسخ به پرسشی درباره عرضه‌های کالاها در بازار عراق گفت: در عراق فعالیتی را تعریف کرده بودیم که در سال ۹۷ انجام شود اما با نوسان‌هایی که امسال در وضعیت اقتصادی کشور داشتیم، این طرح دچار وقفه شد و با ثبات در بازار به زودی این طرح را در پیش می‌گیریم چون هنوز سیاست‌گذاری نشده بود که چه کالاهایی را می‌توان صادر کرد. به همین دلیل صبر کردیم.

عرضه شمش آلومینیوم به زودی در بورس کالا

مدیرعامل بورس کالا درباره عرضه شمش آلومینیوم المهدی در بورس کالا نیز گفت: همانطور که می‌دانید آلومینیوم المهدی، عرضه‌ای در بورس نداشت تا مالکیتش تغییر کرد و اکنون خواستار عرضه شمش در بورس کالاست. از طرفی، تضامین شرکت‌های عرضه‌کننده در بورس کالا باید از سوی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اخذ شوند که روی بحث تضامین آلومینیوم المهدی مشکلاتی وجود داشت. این مشکلات به تازگی رفع شده‌اند و تضامینش مورد قبول شرکت سپرده‌گذاری مرکزی قرار دارد. درصورت وصول تاییدیه این شرکت، به زودی عرضه شمش المهدی در بورس آغاز خواهد شد.
وی درباره حوزه سیمان هم گفت: ما بارها از متولیان سیمان کشور خواستیم زودتر تصمیم‌گیری کنند تا صادرات سیمان به طور متمرکز انجام شود یا بازار داخلی‌اش در بورس شکل بگیرد. با وجود صحبت با دبیر انجمن سیمان که تلاش زیادی کرد تا این اتفاق رخ دهد، به دلیل تعدد مراکز تصمیم‌گیری در این بخش، این موضوع به جایی نرسید. با توجه به اینکه فرصت‌های زیادی در حوزه سیمان از دست رفت و نگران این صنعت در حوزه صادراتی هستیم، همچنان پیگیر این موضوعیم. بورس کالا می‌تواند کمک کند تا قیمت‌های بهتری برای تولیدکنندگان ایجاد شود.
مدیرعامل بورس کالا در بخش دیگری از سخنانش درباره قیمت‌گذاری محصولات فولادی بر اساس شمش فولاد خوزستان گفت: این مشکل که همه چیز را به شمش مرتبط می‌کردند، تا حدی رفع شده و درحال‌حاضر فقط برای سنگ آهن و محصولات قبل از شمش برقرار است که مورد قبول ما نیست. خواهش من از خبرنگاران تخصصی حوزه فولاد و معدن این است که مطالعه‌ای انجام دهند تا رابطه نرخ‌ها را استخراج کنیم. اگرچه ارتباط منطقی بین این ارقام وجود دارد اما همیشه از هم پیروی نمی‌کنند. اگرچه این مطالعات را بورس هم انجام داده و دریافته که نرخ محصول از نرخ ماده اولیه پیروی نمی‌کند. به طور مثال در مقطعی، سنگ آهن روند افزایشی و مقاطع، روند کاهشی دارد. در حقیقت بازار ذات خودش را دارد و نرخ کالاها همیشه به هم وابسته نیست. سلطانی‌نژاد درباره سرانجام راه‌اندازی بازار مسکن و فروش متری مسکن نیز عنوان کرد: بورس، طرح فروش متری مسکن را ارائه داد و شرکت‌های سرمایه‌گذاری مسکن و تامین سرمایه مسکن نیز پروژه‌ای را برای فروش متری معرفی کردند اما با مسائل حقوقی و قوانین سختگیرانه درباره انتقال مالکیت متری در سند، مشکلاتی به وجود آمد. درحال‌حاضر نیز اگر زیرساخت‌های مقرراتی لازم تدوین شود برای اجرای آن آمادگی داریم.
 اگرچه درحال‌حاضر فروش متری هم انجام می‌شود اما با توافق دوطرف است و لزوما برای آن قانونی تعریف نشده است. مدل بین‌المللی فروش متری، شیرینگ است که ما می‌خواستیم همان مدل را اینجا پیاده کنیم. وی در پاسخ به پرسش روزگار معدن درباره اثرات برداشتن سقف قیمتی از فلزات و تاثیر آن بر صنایع پایین‌دست گفت: برداشتن سقف قیمتی باعث شد افرادی که خواهان کالا هستند مراجعه کنند. در حالت قبلی هر قدر هم که متقاضیان را رصد می‌کردیم به دلیل اینکه قیمت‌گذاری دستوری، منجر به شکاف قیمتی شده بود و ناهنجاری‌هایی رخ داد اما با برداشتن سقف قیمتی، بازار به تعادل رسید. به گفته سلطانی‌نژاد، مدیرعامل بورس کالا، بسیاری پیش‌بینی می‌کردند فولاد با عددهای عجیب و غریبی بر اثر تقاضا روبه‌رو شود که خوشبختانه این اتفاق رخ نداد و چون مازاد عرضه فولاد نسبت به تقاضا وجود داشت خیلی زود به تعادل رسید و کمی بالاتر از قیمت‌های پیشین متوقف شد. البته این روند در پتروشیمی با فولاد متفاوت بود، به ویژه درباره مواد پتروشیمی با گریدهای ویژه که با فقدان عرضه کافی روبه‌روییم، مدتی طول کشید تا قیمت‌ها به تعادل برسند.

تارونق معاملات زعفران، از کشاورزان کارمزد گرفته نمی‌شود

معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالا گفت: قرارداد آپشن، روی زعفران نگین راه‌اندازی می‌شود و اندازه قرارداد ۱۰۰ گرمی تعیین شده است تا امکان ورود افراد خرد به بازار وجود داشته باشد. علاوه بر این، با همکاری سازمان بورس و تصویب هیات مدیره بورس کالا مقرر شده است تا زمان رونق معاملات، حق کارمزد معاملات صفر در نظر گرفته شود. به گزارش ایسنا، علیرضا ناصرپور در آیین راه‌اندازی معاملات اختیار معامله زعفران اظهار کرد: برای راه‌اندازی معاملات اختیار معامله زعفران لازم بود یک بازار نقدی قوی برای پایه این محصول فراهم شود که در این زمینه، قرارداد آتی زعفران در بورس کالا راه‌اندازی شد تا فعالان بازار با معاملات مشتقه آشنا شوند. به این ترتیب از خرداد امسال و با ورود معاملات آتی زعفران به بازار مشتقه، نخستین قرارداد آتی زعفران در بازار کشاورزی امضا شد. ناصرپور با اشاره به جزییات راه‌اندازی معاملات آپشن زعفران، گفت: قرارداد آپشن روی زعفران نگین راه‌اندازی می‌شود و اندازه قرارداد ۱۰۰ گرمی تعیین شده است تا امکان ورود افراد خرد به بازار وجود داشته باشد.
 وی در ادامه، به منطق راه‌اندازی معاملات آپشن اشاره کرد و افزود: منطق راه‌اندازی قرارداد آپشن زعفران غیر قابل انکار است زیرا این قرارداد ابزاری برای پوشش ریسک و بیمه کردن نوسانات نرخ برای کشاورزان است. این ابزار دارای منطق اقتصادی قوی بوده و طراحی این ابزار در حوزه معاملات کشاورزی، بسیار موثر است. به گفته ناصرپور، با راه‌اندازی صندوق‌های کالایی زعفران، زنجیره ابزارهای مالی در حوزه کشاورزی تکمیل می‌شود که امیدواریم صندوق‌های کالای کشاورزی با ورود به بازار زعفران بتوانند پرتفوی مناسبی از ابزارهای موجود ایجاد کنند.