صنعت آلومینیوم همانند بسیاری از صنایع تولیدکننده فلزات پایه و اساسی، در اقتصاد و توسعه صنعتی هر کشوری بسیار حائز اهمیت است. برنامهریزی و تعیین نقاط قوت و ضعف این صنعت که از الزامات جداییناپذیر برای افزایش بهره اقتصادی آن بهشمار میرود، شامل مراحل مختلفی از جمله مطالعه روند فعالیت این صنعت در گذشته و تلاش بر پیشبینی آینده آن میشود. این صنعت متشکل از بخشهای مختلفی از بالادستی تا پاییندست، میتواند تأثیر بهسزایی در شکوفایی اقتصادی هر کشوری داشته باشد. عموما برای مطالعه بخشهای بالادستی صنایع، چون عمدتا با سرمایهگذاریهای کلانی همراه است، دسترسی به اطلاعات مورد نیاز راحتتر است، ولی در بخشهای پاییندستی که با کوچک شدن سرمایهگذاری و ابعاد کار و در عین حال افزایش ارزش افزوده همراه است، بهدلیل تعدد واحدهای فعال دستیابی به اطلاعات مورد نیاز دشوار است. در همین راستا، بسیاری از تحلیلگران از روشهای موازی متفاوتی برای تخمین آمار مورد نیاز خود بهره میجویند.
در این گزارش، تلاش شده تا براساس نرخ سال به سال رشد مصرف آلومینیوم توسط صنایع مختلف مصرفکننده، میزان تقاضای هر محصول آلومینیومی در چندین سال آینده برآورد شود. در همین راستا، نمودار 1، مقدار تقاضای محصولات پاییندست آلومینیومی را در ایران براساس نرخ رشد متوسط جهانی صنایع مصرفکننده آلومینیوم نشان میدهد. همانطور که این نمودار مشاهده شود، تقاضای کل محصولات پاییندست آلومینیوم با متوسط نرخ رشد 3.0 درصدی از مقدار بیش از 470 هزار تن در سال 2015، به حدود 640 هزار تن در سال 2025 افزایش مییابد. با توجه به نمودار 1، بیشترین نرخ رشد را پودرهای آلومینیومی و پس از آن ورق و تسمههای آلومینیومی دارا هستند.
با توجه به نمودار 1 ورق و تسمههای آلومینیومی با نرخ رشد 3.2 درصدی، نسبت به سایرین از نرخ رشد بیشتری برخوردار است و تقاضای آن در سال 2025 به کمتر از 151 هزار تن خواهد سید. کمترین نرخ رشد نیز برای محصولات الکتریکی پاییندست آلومینیوم شامل سیم و کابل است که با نرخ متوسط سالانه حدود 2.3 درصدی به میزان حدود 62 هزار تن افزایش مییابد. علت نرخ کمتر این محصول در قیاس با سایر محصولات را میتوان وابستگی شدیدتر این محصول به صنایع تولیدی انرژی دانست که در ایران چون این صنعت از وضعیت نسبتا بهتری نسبت به دیگر صنایع برخوردار است، با رشد کمتری همراه خواهد بود.
در کل همانطور که در نمودار 1 نشان داده شده است، مقدار تقاضای کل محصولات پاییندست تا سال 2025 به مقدار 640 هزار تن خواهد رسید. با توجه به اینکه میزان تولید تخمین زده شده در آینده که با نرخ بیشتری رشد خواهد کرد، میتوان مازاد عرضه قابل توجهی از محصولات پاییندست آلومینیوم را تا سال 2025 برای کشور متصور شد. از همین رو باید دقت داشت که شرایط را بهسمتی پیش برد تا محصول عرضه شده علاوه بر تقاضای داخل، پاسخگوی نیاز مصرفکننده خارجی نیز باشد.