پشت پرده رکوردزنی‌های تزریق پول/ ردپای نرخ ارز در بازار باز+نمودار

به گزارش می‌متالز، در هفته گذشته تزریق پول در بازار باز در دو مرحله انجام شده و در طی آن در مجموع ۱۴۸ همت نقدینگی در بانک‌ها تزریق شد. در این بازار بانک مرکزی مهم‌ترین هدفش بهبود نقدینگی بانک‌ها و در ادامه مدیریت نظام‌مند بدهی بانک‌ها و در ادامه تنظیم نرخ بهره بین بانکی است. در این بازار بانک‌ها اوراق خود را به بانک مرکزی فروخته و این نهاد نیز متناسب با سیاست‌های خود با خرید یک هفته‌ای اوراق از نهاد‌های مالی مقروض معادل با آن را در نظام بانکی تزریق می‌کند.

اکنون در حالی که در هر هفته یک حراج بازار باز برگزار می‌شد، هفته دوم خرداد ماه این اقدام در دو مرحله انجام شده و در مجموع سطحی بی سابقه را در یک هفته رقم زده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد مهم‌ترین دلیل این اتفاق، به اضافه برداشت بانک‌ها و کسری نقدینگی در این نهاد‌ها مربوط است.

نقش مهم کسری بانک‌ها در هفته دوم خردادماه

در هفته گذشته، بانک مرکزی در ابتدا ۹۰ همت پول در بانک‌ها تزریق کرده که تقریبا معادل با این رقم در دو هفته قبل خود بوده است. در ادامه دو روز بعد دوباره ۵۸ هزار میلیارد تومان دیگر در نهاد‌های مالی از سوی بانک مرکزی تزریق شد؛ بنابراین مجموعا حجم ثبت شده در این معاملات برابر با ۱۴۸ همت بوده که سابقه نداشته است.

پی گیری‌ها نشان می‌دهد یکی از مهم‌ترین دلایل ثبت چنین اتفاقی به روند اضافه برداشت‌ها اشاره داشته است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد بالاتر رفتن وضعیت کسری در نظام بانکی منجر به رشد اضافه برداشت‌ها در کشور شده و طی آن بانک‌ها با نیاز بیشتری به نقدینگی مواجه شده اند.

این نیاز می‌تواند یکی از مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر نرخ بهره بین بانکی باشد. شاخص مهمی که در هر هفته در عملیات بازار باز به دست آمده و ارتباط مستقیم با مازاد و کسری در نظام بانکی دارد. زمانی که بانک‌ها با کمبود منابع مواجه هستند، تقاضای نقدینگی نیز بالاتر رفته و در ادامه نرخ بهره رشد می‌کند. نرخی که اکنون در هفته‌های اخیر در یک قدمی سقف جدید خود قرار داشته و برابر با ۲۳.۶۵ درصد به ثبت رسیده است.

شنیده‌ها حاکی از آن است که در این هفته بانک مرکزی به منظور مدیریت نرخ بهره بین بانکی و جلوگیری از رشد بیشتر آن در بازار از یک سو، و از سوی دیگر به منظور جلوگیری از افزایش اضافه برداشت‌ها تن به تزریق بیشتر پول در عملیات میان مدت بازار باز داده است. افزایش اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که با رشد پایه پولی منجر به افزایش تورم در کشور می‌شود.

به عبارت دیگر سیاست گذار بین استقراض بدون پشتوانه اضافه برداشت و بدهی قاعده مند، دومین گزینه را انتخاب می‌کند و به همین دلیل مدیریت کمبود نقدینگی از کانال بازار باز را در پیش می‌گیرد. البته عامل دیگر تزریق دو مرحله‌ای در این هفته می‌تواند تعطیلات هفته سوم خرداد ماه باشد.

در ادامه، اما برخی کارشناسان معتقد به عامل سومی در رشد تزریق پول بانک مرکزی در این بازار هستند.

ارتباط نرخ ارز با بازار باز

جدا از اتفاقات هفته اخیر، در سال جاری معاملات میان مدت بانک مرکزی با بانک‌ها همراه با رکورد‌های بالایی بوده است. در هفته میانی اردیبهشت ماه رکورد تزریق پول برابر با ۱۲۰ همت بوده که دومین رکورد مهم تزریق پول در این معاملات به شمار می‌رفته و اکنون در هفته اخیر نیز ثبت بالاترین رکورد در تاریخ بازار باز.

برخی تحلیلگران معتقدند یکی از مهم‌ترین عوامل تزریق‌های دست و دلبازانه بانک مرکزی در بانک‌ها مداخلات اخیر این نهاد در بازار ارز است. به عبارت دیگر این عده معقتدند بانک مرکزی در جهت مدیریت نرخ ارز در بانک‌ها پول تزریق می‌کند. یعنی سیاستگذار پولی بخشی از ریال‌های جمع آوری شده ناشی از مداخلات ارزی خود را دوباره به نظام بانکی بر می‌گرداند تا عطش نقدینگی در بازار پول را مدیریت کند.

این موضوع ضمن مدیریت نرخ ارز در راستای پیش گیری از رشد اضافه برداشت‌ها و بالاتر رفتن پایه پولی از این مسیر نیز قرار دارد.

منبع: اقتصاد نیوز