روند نامتوازن تجارت جهانی کنسانتره روی در پنج سال اخیر

به گزارش می‌متالز، چین با وجود حجم بالای تولید روی معدنی، به علت حجم تقاضای بسیار زیاد، توانایی تامین بازار داخلی را ندارد. این کشور به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده روی در جهان، جایگاه نخست را بین واردکننده‌های کنسانتره روی جهان در اختیار دارد.

فلز روی در صنایع مختلف به ویژه در ساخت آلیاژ‌ها و صنعت گالوانیزاسیون کاربرد‌های فراوانی دارد. درجه ذوب پایین، سیالیت و استحکام روی موجب استفاده از آن در ریخته‌گری شده است. شکل‌پذیری و مقاومت در برابر خوردگی این فلز، سبب تولید ورقه‌های روی می‌شود که از آن‌ها در صنعت ساخت‌وساز استفاده می‌شود. همچنین در تولید باتری‌ها کاربرد دارد و در صنعت خودروسازی به ویژه ریخته‌گری تحت فشار استفاده می‌شود. از دیگر کاربرد‌های روی می‌توان به صنعت داروسازی، آبکاری فلزات و رنگ و چاپ اشاره کرد. سولفید روی به نام اسفارلیت (ZnS)، مهم‌ترین کانی معدنی روی در جهان است.

چین، بیشترین تولید روی معدنی را در جهان دارد و پس از آن به ترتیب پرو، استرالیا، هند و آمریکا بزرگ‌ترین تولیدکنندگان روی هستند. از طرفی چین به دلیل مصرف بسیار زیاد، بزرگ‌ترین واردکننده کنسانتره روی نیز به شمار می‌رود. توزیع تولید روی در جهان متناسب با برخورداری کشور‌ها از منابع معدنی است. از آنجایی که بزرگ‌ترین تولیدکنندگان معدنی روی، جزو بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان آن به‌شمار نمی‌روند (به جز چین)، عمدتا این کشور‌ها جزو صادرکنندگان برتر نیز هستند.

بررسی روند تجارت کنسانتره روی طی پنج سال اخیر

نمودار ۱، روند تجارت کنسانتره روی در بازه زمانی سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ را نشان می‌دهد. مطابق با نمودار ۱، روند تجارت کنسانتره روی در بازه مورد بررسی روند پر نوسانی داشته و از حدود ۱۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تن در سال ۲۰۱۸، به حدود ۱۲ میلیون تن رسیده است. ابتدا یک کاهش نسبتا شدید در سال ۲۰۱۹ اتفاق افتاده است و سپس در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱، حدود ۸ درصد نسبت به سال قبل افزایش داشته و در این دو سال بازار کنسانتره روی متعادل بوده است. در سال ۲۰۲۲ با تعطیلی مجدد برخی از کارخانه‌ها در چین در نتیجه افزایش کرونا در مقاطعی از سال در این کشور، تجارت کنسانتره روی دوباره با کاهش روبه‌رو شد.

لازم به ذکر است تجارت چین در این سال‌ها روند صعودی داشته و از ۲۳ درصد حجم تجارت جهانی در سال ۲۰۱۸، به ۳۴.۵ درصد در سال ۲۰۲۲ رسیده است. در مقابل روند تجارت کره جنوبی که رتبه دوم را در واردات کنسانتره روی به خود اختصاص داده است، طی این سال‌ها برخلاف چین کاملا نزولی بوده است. کاهش تجارت کنسانتره روی کره جنوبی در کاهش تجارت جهانی در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۱۸ تاثیر داشته است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال ۲۰۲۰، تمام کشور‌های برتر در حوزه واردات کنسانتره روی کاهش محسوسی نسبت به سال ۲۰۱۹ داشتند؛ در مقابل چین، یکه‌تاز واردکنندگان کنسانتره روی، به تنهایی سهم ۳۱ درصدی واردات را به دست گرفت و موجب افزایش حدود ۷.۴ درصدی تجارت کنسانتره روی در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال قبل از آن شد.

بین سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱، اگرچه حجم تجارت سنگ معدن و کنسانتره روی تغییر محسوسی نداشت، اما با توجه به نوسانات قیمتی، ارزش تجارت این محصول ۴۹.۵ درصد رشد پیدا کرد و از هشت میلیارد و ۲۵۰ میلیون دلار، به ۱۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار رسید. تجارت سنگ معدن و کنسانتره روی ۰.۰۶ درصد از کل تجارت جهانی را تشکیل می‌دهد.

جایگاه کشور‌های برتر دنیا در حوزه تجارت کنسانتره روی

نمودار ۲، سهم بزرگ‌ترین صادرکنندگان و واردکنندگان کنسانتره روی را در تجارت جهانی این ماده طی سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ نشان می‌دهد.

با توجه به نمودار ۲، حدود ۳۱ درصد از سهم واردات جهانی متعلق به کشور‌هایی غیر از پنج کشور برتر است و بیش از نیمی از صادرات کنسانتره روی به پنج کشور برتر تعلق دارد. چین ۲۹ درصد از مجموع واردات کنسانتره روی در جهان را طی پنج سال اخیر به خود اختصاص داده است. کره جنوبی و اسپانیا به ترتیب با ۱۶ و ۸ درصد، به ترتیب در جایگاه دوم و سوم واردات جهانی کنسانتره روی قرار گرفته‌اند. واردات چین از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲، روند صعودی داشته و در سال ۲۰۲۲، به ۳۴.۵ درصد از کل واردات جهانی رسیده است.

در مقابل سهم واردات کره جنوبی پس از طی یک روند کاملا نزولی در سال‌های مورد بررسی، از ۱۷ درصد به ۱۴ درصد رسیده است. ژاپن که در جایگاه پنجم قرار دارد، در پنج سال اخیر روند متعادل و ثابتی داشته و حدود ۷ درصد از سهم واردات را به خود اختصاص داده است و تنها در سال۲۰۲۰، با کاهش شدید ۱۰۰ هزار تنی (معادل ۲ درصد) روبه‌رو شده است. مابقی کشور‌ها تقریبا روندی یکسان و متناسب با روند کلی داشته‌اند.

بزرگ‌ترین صادرکنندگان سنگ معدن و کنسانتره روی به ترتیب استرالیا، پرو، ترکیه، بولیوی و آمریکا هستند. استرالیا با میانگین دو میلیون و ۱۷۱ هزار تنی طی پنج سال اخیر، در صدر جدول صادرکنندگان کنسانتره روی قرار دارد و در این سال‌ها با افزایش سهم صادرات جهانی مواجه بوده است. در سال ۲۰۲۰، با وجود اینکه حجم صادرات استرالیا نسبت به سال ۲۰۱۹ حدود ۴ درصد کاهش داشت، اما بیشترین سهم در صادرات کنسانتره روی یعنی سهم ۲۰ درصدی را طی پنج سال اخیر به خود اختصاص داد که علت آن، کاهش شدید صادرات سایر کشور‌های برتر در این حوزه نسبت به سال ۲۰۱۹ بود.

در مقابل کشور پرو به علت تعطیلی معادن و کاهش حجم تولید، با کاهش ۷۵۷ هزار تنی صادرات کنسانتره روی روبه‌رو بوده است و از ۱۸ درصد سهم صادرات در سال ۲۰۱۸، به ۱۲ درصد در سال ۲۰۲۲ رسیده است. در سال ۲۰۲۱، با شاخص تمرکز بازار جهانی مشخص شده که صادرات سنگ معدن وکنسانتره روی توسط ۱۹ کشور انجام شده است.

منبع: فلزات آنلاین