نقش کلیدی فولاد در اروپا

به گزارش می‌متالز، این صنعت در حدود ۸۳ میلیارد یورو ارزش افزوده مستقیم برای اقتصاد اروپا ایجاد می‌کند. به علاوه به عنوان یک ماده خام اصلی برای سایر صنایع کلیدی مانند خودرو، ماشین‌سازی و ساخت وساز، ۱.۴ تریلیون یورو ارزش افزوده در صنایع دیگر نیز ایجاد می‌کند. به طور کلی، صنعت فولاد و صنایع کلیدی وابسته بالغ بر %۹ از کل ارزش افزوده ایجاد شده در اروپا را ایجاد شامل می‌شوند.

سه صنعت پایین‌دستی کلیدی ذکر شده، %۷۰ از مصرف نهایی محصولات فولادی را شامل می‌شوند. در سال ۲۰۱۹ این مقدار برابر ۱۰۵ میلیون تن از کل ۱۵۴ میلیون تن برآورد شده‌است. به دلیل ارتباط استراتژیک صنعت فولاد با سه صنعت مذکور، نزدیکی جغرافیایی به منظور تحویل سریع محصولات و برقراری یک زنجیره تامین پایدار ضروری است.

پس از بحران مالی جهان در سال‌های ۹-۲۰۰۸، صنعت فولاد اروپا کاهش وسیعی در میزان تقاضای سالانه در حدود ۳۵ میلیون تن را تجربه نمود، یعنی از حدود ۱۸۸ میلیون تن در سال ۸-۲۰۰۴ به حدود ۱۵۳ میلیون تن در سال‌های ۱۹-۲۰۱۱ رسید. این میزان کاهش به دلیل کاهش در میزان تقاضای تمامی صنایع مصرف کننده نهایی ایجاد گردید. بیشترین کاهش تقاضا به میزان ۱۶ میلیون تن در بخش ساخت و ساز و پس از یک دوره پیشرفت چشمگیر اتفاق افتاد. همچنین به دلیل کاهش فعالیت‌های حفاری و سرمایه گذاری‌ها در بخش نفت، تقاضای فولاد در صنعت نفت و گاز نیز به میزان ۶ میلیون تن کاهش یافت.

شکل۱. کاهش چشمگیر در میزان تقاضای فولاد در اروپا طی سال‌های ۹-۲۰۰۸

در طول دهه گذشته، میزان بهره‌وری از ظرفیت‌های موجود در تولید فولاد خام به طور متوسط حدود %۷۵ بوده‌است. در سال ۲۰۲۰ میزان بهرهوری از ظرفیت به حدود %۶۳ کاهش یافت. علاوه بر کاهش میزان تقاضا، افزایش واردات فولاد نیز، کاهش میزان بهرهوری از ظرفیت‌ها در اروپا را تسریع کرد. از منظر تاریخی، اروپا همواره صادر کننده محصولات نهایی فولادی محسوب می‌شده که در سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ میزان صادرات خالص بین ۱ تا ۱۳ میلیون تن بوده است. اما از سال ۲۰۱۶ اروپا تبدیل به یک واردکننده محصولات فولادی تبدیل شده و میزان واردات آن در سال ۲۰۱۹ برابر ۴ میلیون تن و در سال ۲۰۲۰ برابر ۳ میلیون تن گزارش شده است. از سال ۲۰۱۶ افزایش میزان واردات اروپا عمدتا از روسیه، اوکراین و ترکیه بوده است. در شکل ۲ کاهش میزان تولید در اثر افزایش میزان واردات و کاهش تقاضا در اروپا نشان داده شده است.

شکل۲. کاهش میزان تولید در اثر افزایش میزان واردات و کاهش تقاضا در اروپا

در اواخر سال‌های ۲۰۲۰ و اوایل ۲۰۲۱، بازار‌های اصلی فولاد افزایش چشمگیری در میزان تقاضا و صعود قیمت را تجربه کردند که طی آن قیمت کلاف نورد گرم (HRC) در اروپا به میزان %۴۶ در بازه زمانی سپتامبر ۲۰۲۰ تا ژانویه ۲۰۲۱ افزایش یافت. این افزایش قیمت ناشی از سه عامل اصلی بود:

• افزایش میزان تقاضا به دلیل افزایش تولید صنایع مصرف کننده نهایی، عمدتا شامل صنعت ساخت و ساز و اتومبیل
• عدم افزایش میزان تولید فولاد همگام با افزایش میزان تقاضا، به دلیل مبهم بودن این مساله که آیا این افزایش تقاضا نسبت به هزینهی راهاندازی مجدد ظرفیت‌های بالقوه تولید کافی هست یا خیر. لازم به ذکر است به دلیل کاهش تقاضا در طول دوران پاندمی کووید-۱۹، از مارچ ۲۰۲۰ حدود ۴۰ میلیون تن از ظرفیت تولید فولاد خام از مدار تولید خارج شده یا به صورت موقت کاهش یافته بود. زمانی که میزان تقاضا در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ شروع به افزایش نمود، تنها ۷ میلیون تن از ظرفیت کاهش یافته به مدار تولید بازگردانده شد.
• افزایش هزینه مواد خام اولیه و اعمال فشار بر افزایش قیمت‌ها از جانب تامینکنندگان قراضه، سنگ آهن و زغال سنگ کک شو

در مجموع با وجود بهینه سازی‌های فراوان، تولید کنندگان فولاد در اروپا هزینه‌های بالاتری در مقایسه با تولیدکنندگان بزرگ فولادی در سایر نقاط جهان دارند. این امر عمدتا به این دلیل است که اروپا ناچار است هزینه‌های بالاتری برای مواد خام، انرژی، نیروی کار و سایر موارد بپردازد. در مقایسه با سایر تولیدکنندگان فولاد در جهان، صنعت فولاد اروپا می‌تواند به عنوان الگوی هزینه های در مواردی از جمله بهره وری کارکنان و بازدهی انرژی باشد.

سه چالش اصلی که صنعت فولاد اتحادیه اروپا در آینده با آن‌ها روبرو است:

• افزایش ظرفیت مازاد تولید به دلیل کاهش تقاضا به میزان ۵ تا ۱۰ میلیون تن به دلیل بحران ناشی از کووید
• افزایش هزینه‌ها به دلیل الزام به پرداخت هزینه ناشی از انتشار CO ۲
• نیاز به سرمایه گذاری‌های کلان به منظور دکربونیزه کردن صنعت فولاد اروپا در بازه‌های زمانی متوسط تا طولانی مدت

منبع: پایگاه خبری - تحلیلی ایراسین