«حگهر» همسفر روز‌های سبز سنگ‌آهنی‏‌ها

به گزارش می‌متالز، شرکت حمل‌ونقل مواد معدنی گهر ترابر سیرجان که مالکیت عمده آن بر عهده شرکت صنعتی و معدنی گل‌گهر است، یکی از نماد‌هایی است که در کارنامه مالی قابل قبولی را طی چند سال از خود به جا گذاشته است. «حگهر» با سابقه بیش از ۱۰سال در حمل محصولات زنجیره فولاد، به‌خصوص محصولات «کگل»، به لحاظ شاخصه‌های مختلف مالی موفق شده است عملکردی بهتر از کل شرکت‌های صنعت داشته باشد. با این حال، «حگهر» به دلیل وجود مشکلات نقدینگی و رکود در بازار‌های جهانی، به‌ویژه در صنعت سنگ‌آهن و فولاد، با ریسک‌هایی همراه بوده است که با توجه به بهبود شرایط در سال‌جاری و کاهش تحریم ها، این مشکلات نیز رفع خواهد شد.

معرفی اجمالی «حگهر»

شرکت حمل‌ونقل ترکیبی مواد معدنی گهر ترابر سیرجان، در سال ۸۹ تاسیس شد. مالکیت عمده سهام این شرکت، برعهده شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه گل گهر و شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر است. این شرکت با نماد «حگهر» در بازار اول فرابورس مورد معامله قرار گرفته و ارزش بازار آن، حدود ۵/ ۶ هزار میلیارد تومان است. شرکت گهر ترابر سیرجان در حوزه حمل‌ونقل ترکیبی جاده ای، ریلی و دریایی فعالیت می‌کند.

گریزی به صورت‌های مالی سالانه

نگاهی به صورت سود و زیان شرکت گهر ترابر سیرجان نشان می‌دهد که درآمد این شرکت طی سال ۱۴۰۱ حدود ۳ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان بوده که نسبت به سال قبل از آن، رشد ۹۱ درصدی را تجربه کرده است. این در حالی است که بهای تمام شده درآمد‌های عملیاتی با رشد ۹۴ درصدی همراه شده است. بر این اساس، این شرکت موفق شده است حاشیه سود ناخالص خود را در محدوده ۲۴ تا ۲۵ درصد حفظ کند.

ساختار عملیاتی «حگهر» حاکی از آن است که عمده درآمد عملیاتی این شرکت را درآمد ارائه خدمات حاصل از حمل‌ونقل داخلی تشکیل داده است، به طوری که ۲ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان از درآمد ۷/ ۳ هزار میلیارد تومانی این شرکت طی سال ۱۴۰۱ مربوط به این بخش است. همچنین حدود ۵/ ۳ هزار میلیارد تومان از درآمد کل شرکت در سال ۱۴۰۱ مربوط به معاملات اشخاص وابسته است که شرکت معدنی و صنعتی گل گهر سهم ۵۰ درصدی از درآمد کل این شرکت را به خود اختصاص داده است.

اقلام بهای تمام‌شده «حگهر» نیز نشان می‌دهد که این شرکت در عمده هزینه‌های عملیاتی، با پرداخت بارنامه به رانندگان، حمل و بارگیری و اجاره ماشین‌آلات معدنی و پیمانکاران پروژه‌های داخلی و حقوق و دستمزد رانندگان مواجه است و عمده این هزینه ها، بهای تمام‌شده ۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومانی را برای این شرکت رقم زده اند.

هزینه‌های اداری و عمومی، در سال ۱۴۰۱ با رشد ۱۷۳ درصدی همراه بوده است. نگاهی به اقلام هزینه‌های اداری و عمومی نشان می‌دهد که عمده افزایش هزینه‌ها مربوط به حقوق و دستمزد و هزینه مسوولیت اجتماعی بوده است. این شرکت در سال ۱۴۰۱، با افزایش نیرو و افزایش نرخ مصوب وزارت کار همراه بوده است. همچنین هزینه مسوولیت اجتماعی ناشی از مصوبه مجمع عادی سالانه سال قبل است.

عمده این هزینه جهت کمک به آسفالت معابر شهر سیرجان عنوان شده است. علاوه بر این، هزینه مالی شرکت حدود ۴۲۹ درصد افزایش یافته است. دلیل این امر نیز دریافت تسهیلات در سال ۱۴۰۱ و افزایش هزینه بهره بانکی عنوان شده است. خالص درآمد و هزینه‌های غیر‌عملیاتی نیز از حدود منفی ۷/ ۹ میلیارد تومان به ۵۷ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۱ رسیده است. سود هر سهم نیز با رشد ۸۹ درصدی در سال گذشته به ۱۵۱ تومان افزایش یافته است.

صورت وضعیت مالی «حگهر» براساس صورت‌های مالی سالانه، نمایانگر آن است که بخش بزرگی از دارایی‌های این شرکت مربوط به دارایی‌های جاری است. در میان اقلام دارایی‌های جاری، دریافتنی‌های تجاری بالاترین سهم را داشته و از اهمیت زیادی برخوردار است. از آنجا که درایور اصلی این حساب ترازنامه ای، فروش و درآمد‌های عملیاتی شرکت است، مقایسه این دو مورد در صورت‌های مالی نگاه درستی را در اختیار مخاطب قرار می‌دهد. با توجه به اینکه اقلام ترازنامه‌ای نقطه‌ای هستند، دریافتنی‌های تجاری در پایان سال ۱۴۰۱ نسبت به پایان سال ۱۴۰۰، رشد ۱۳۲ درصدی را تجربه کرده است. این در حالی است که درآمد عملیاتی شرکت، تنها ۹۱‌درصد افزایش یافته است. همچنین بخش عظیمی از بدهی شرکت مربوط به پرداختنی‌های تجاری است که درایور اصلی آن بهای تمام‌شده و هزینه‌های عملیاتی شرکت است. رشد نقطه به نقطه پرداختنی‌های تجاری، حدود ۸۷ درصد بوده است. این در حالی است که رشد بهای تمام‌شده درآمد‌های عملیاتی حدود ۹۴ درصد بوده است. تسهیلات بلندمدت شرکت نیز نشان می‌دهد که افزایش دریافت تسهیلات می‌تواند هزینه مالی بالایی را به شرکت تحمیل کند. این در شرایطی است که نرخ تسهیلات تغییر محسوسی نداشته باشد.

تحلیل نسبت‌های مالی

نسبت‌های مالی «حگهر» در مقایسه با نسبت‌های مالی کل صنعت حمل‌ونقل ریلی، نمایانگر بهبود وضعیت مالی این شرکت طی پنج‌سال اخیر است. نسبت‌های سودآوری «حگهر» شامل حاشیه سود ناخالص، حاشیه سود عملیاتی و حاشیه سود خالص، نشان می‌دهد که حاشیه سود‌های این شرکت طی چند سال اخیر با رشد خوبی مواجه شده است؛ به‌طوری که حاشیه سود ناخالص «حگهر» از ۱۵ درصد در سال ۹۷ به ۲۴ درصد در سال ۱۴۰۱ افزایش یافته است. همچنین طی مدت مذکور، حاشیه سود «حگهر» که پایین‌تر از حاشیه سود صنعت حمل‌ونقل ریلی بوده است، در یکی دو سال اخیر، حاشیه سود بالای میانگین صنعت را تجربه می‌کند؛ بنابراین «حگهر» به لحاظ سودآوری امتیاز ویژه‌ای نسبت به کل صنعت دارد.

نسبت‌های مالی شرکت نیز وضعیت خوبی را در خصوص وضعیت سرمایه در گردش شرکت نمایان می‌سازد. نگاهی به نسبت حساب‌های دریافتنی به فروش نشان می‌دهد که این نسبت در «حگهر» رو به کاهش بوده است. هرچند روند کاهشی این نسبت در پنج‌سال اخیر در خصوص صنعت نیز صدق می‌کند و این نسبت به صورت مطلق در «حگهر» پایین‌تر از صنعت است. پایین بودن این نسبت نشان از آن دارد که به‌ازای رشد درآمد‌های عملیاتی و درآمد ارائه خدمات، حساب‌های دریافتنی یا به طور تقریبی درآمد عملیاتی نسیه کاهش یافته است.

حساب‌های پرداختنی نیز نسبت به درایور اصلی آن یعنی بهای تمام شده مورد ارزیابی قرار گرفته است. روند این نسبت در پنج‌سال اخیر نشان می‌دهد که این شرکت و به طور کلی صنعت حمل‌ونقل ریلی روند کاهشی را تجربه کرده اند. این در حالی است که افزایش این نسبت نمایانگر ایجاد بدهی و ارتباط موثر با شرکت‌هایی است که در بهای تمام شده تاثیرگذار هستند؛ بنابراین بالا بودن این نسبت به معنای حفظ نقدینگی در شرکت است. با این حال، «حگهر» و صنعت حمل‌ونقل ریلی با کاهش حساب‌های پرداختنی نسبت به بهای تمام‌شده همراه بوده اند.

با وجود اینکه نسبت‌های مالی سرمایه در گردش روند قابل قبولی داشته و در عین حال، کاهش حساب‌های پرداختنی موجب خروج نقدینگی از شرکت شده است، روند نسبت‌های نقدینگی به‌خصوص نسبت جاری حکایت از آن دارد که «حگهر» به لحاظ نقدینگی در وضعیت کم ریسک تری نسبت به کل صنعت قرار دارد؛ به طوری که نسبت‌های نقدینگی این شرکت به صورت مطلق در مقایسه با کل صنعت بهبود نسبی را نشان می‌دهد.

نسبت جریان نقد عملیاتی به درآمد عملیاتی نیز نشان می‌دهد که در عین حال که «حگهر» با مشکل نقدینگی مواجه نبوده است، روند جریان نقدی شرکت نیز نسبت به فروش رشد خوبی را تجربه کرده است. با این حال، در سال ۱۴۰۱، به دلیل رشد شدید حساب‌های دریافتنی، شرکت با کاهش جریان نقد عملیاتی همراه شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که دلیل افزایش حساب‌های دریافتنی و خروج جریان نقد سرمایه در گردش، افزایش مطالبات شرکت صنعتی و معدنی گل‌گهر و شرکت گهر زمین بوده است.

آینده «حگهر»

یکی از امتیازات مثبت این شرکت، طرح توسعه و خرید ماشین‌آلات است که مطابق با صورت جریان نقد، شرکت مبلغ ۲۴۸ میلیارد تومان را صرف خرید دارایی مشهود کرده است. همچنین دریافت تسهیلات یکی از تصمیماتی است که در راستای مدیریت و کنترل نقدینگی اخذ شده است. از این رو، این شرکت با ریسک بالایی در سال‌جاری مواجه نبوده و می‌تواند سال خوبی را تجربه کند.

منبع: دنیای اقتصاد