به گزارش میمتالز، توسعه زنجیرههای معدنی میتواند در میزان ارزآوری، اشتغالزایی و توسعه صنایع وابسته نقش بسیار مهمی را ایفا کند. نمونهای بارز از این نگاه را باید در صنعت فولاد مشاهده کرد.
صنعت فولاد در راستای جلوگیری از خام فروشی و با توجه به در اختیار داشتن ذخایر بسیاری از سنگ آهن، گاز، نیروی انسانی و... توسعه هرچه بیشتر را کلید زد تا به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در سال ۱۴۰۴ دست پیدا کند، هرچند امروز عدم توسعه موازی در حوزه اکتشافات، گاز، حمل و نقل و ... این صنعت را با چالشهایی همراه کرده است، اما پروژههای مهم و استراتژیک از جمله تولید ورق گرم در دستور کار قرار دارد که بهره برداری از آنها میتواند صنایعیای همچون خودروسازی و لوازم خانگی را از واردات ورق بی نیاز کند.
درواقع توسعه زنجیرههای ارزش در هر حوزهای (البته با توجه به میزان ذخایر موجود) منجر به توسعه صنایع پایین دستی میشود. این در حالی است که کشور از نظر زمین شناسایی دارای ذخایر بسیاری از مواد معدنی است که با سرمایه گذاری و تامین تکنولوژی و ایجاد بسترهای لازم، میتوان شاهد توسعه زنجیرههای ارزش بود.
حوزه مس یکی از حوزههای پر پتانسیل بخش معدن است که با وجود ذخایر بسیار میتواند یکی از اثر گذارترین حوزهها در بحث صادرات غیر نفتی باشد. در حال حاضر از نظر ذخایر مس تنها با هفت درصد اکتشافات در جایگاه پنجم جهان قرار داریم که نشان میدهد میتوان توسعه هرچه بیشتری را در صنایع پایین دستی رقم زد.
از سویی دیگر تغییر کاربری در صنعت مس باعث شده تا پیش بینیها بر رشد تقاضا در آینده باشد. افزایش تولید خودروهای برقی خود یکی از موضوعاتی است که میتواند بر میزان تقاضای مس اثر گذار باشد و ایران نیز سهم به سزایی از این بازار را از آن خود کند.
به عنوان مثال در سال ۲۰۲۲ آمریکاییها بیش از ۱.۳ میلیون دستگاه خودروی برقی فروختهاند که سهم جهانی ۱۸.۲ درصدی را از آنِ تسلا میکند، البته در ۲۰۲۲ تسلا به دومین تولیدکننده تنزل پیدا کرده است و جایگاه نخست به BYD چین با فروش ۱،۸۵۷،۵۴۹ دستگاه و سهم ۱۸.۴ درصدی رسیده است. این آمارها نشان میدهد تولید و تقاضا برای خودروهای برقی رو به افزایش است و صنعت مس باید به تکمیل زنجیره ارزش خود بپردازد.
این در حالی است که چندی پیش عباس علی آبادی وزیر صمت با تاکید بر جلوگیری از خام فروشی اظهار کرده است که صادرات کاتد مس و شمش آلومینیوم ارزشمند نیست و ثروت کشور است که صادر میشود. درنتیجه صنعت مس باید به سمت توسعه هرچه بیشتر زنجیره رفته و صنایع پایین دستی خود را تکمیل کند.
حال با توجه به تاکید وزیر صمت و جا به جاییهای صورت گرفته در مدیریت شرکت ملی مس، محمد رضا موثقی نیا در حکمی علی رستمی را به سمت مجری طرح راهاندازی شرکت توسعه زنجیره مس ایران منصوب کرد تا زنجیره مس به موازات توسعه در بالادست و تحقق هدف تولید یک میلیون تن کاتد، بتواند با ایجاد صنایع پایین دست و توسعه آن به ارزش افزودهای بیش از امروز دست پیدا کند.
البته این شرکت باید به نوعی همراستا با شرکت ملی مس ایران با توجه به پرچمداری آن در این صنعت باشد تا زنجیره ارزش به صورت متوازن توسعه پیدا کند. اگر چنین نگاهی در شرکت توسعه زنجیره مس وجود داشته باشد علاوه بر توسعه در بالادست، میانه و پایین دست میتوان شاهد همکاریهای هرچه بیشتر شرکتهای دانش بنیان در صنعت مس بود، زیرا جهت تقویت قدرت رقابت پذیری، نیازمند کاهش قیمت تمام شده خواهیم بود.
امروز ایمیدرو و وزارت صمت به دنبال ارزش آفرینی هرچه بیشتر در صنعت مس هستند که منجر به ارزآوری بیشتری برای کشور خواهد شد، اما توسعه در این زنجیره باید با نگاهی کارشناسی و متناسب با زیرساختها باشد.
نمیتوان بدون توسعه در حوزه حمل و نقل انتظار زیادی از توسعه در زنجیره ارزش را داشت، زیرا بار دیگر مشکلات موجود در زنجیره فولاد نیز تکرار خواهد شد.
البته با توجه به اینکه شرکت ملی مس تقریبا متولی اصلی این حوزه در کشور است میتواند به موفقیت این شرکت امیدوار بود.
منبع: تیتر ۲۰