واردات پایتخت آب رفت

به گزارش می‌متالز، در برخی از سال‌ها نزدیک به دو سوم مجموع مالیات از بنگاه‌ها و شرکت‌های تهرانی اخذ شده‌است، بنابراین بررسی وضعیت شاخص‌ها در استان تهران می‌تواند تصویر روشنی از وضعیت کشور ترسیم کند. یکی از این شاخص‌ها میزان مبادلات تجاری، در گمرک‌های استان تهران است.

با توجه به اینکه فرودگاه امام‌خمینی یکی از بزرگ‌ترین گمرک‌های هوایی کشور است و همچنین درنظر گرفتن این نکته که سهم نفت و مشتقات نفتی در صادرات از طریق گمرک‌های استان تهران اندک است، آمار‌های استان تهران می‌تواند بیانگر وضعیت مبادلات تجاری کالا‌های «کاملا غیرنفتی» باشد. در همین رابطه معاونت بررسی اتاق بازرگانی تهران با انتشار گزارشی، وضعیت گمرک‌های استان تهران را در سه‌ماهه ابتدایی سال‌۱۴۰۲ موردتحلیل و بررسی قرار داده‌است. داده‌های این گزارش نشان می‌دهد که میزان واردات از نظر وزنی و ارزشی از این گمرک، کاهش قابل‌توجهی داشته و در مقابل میزان وزنی کالا‌های صادراتی افزایش یافته‌است. در مجموع میزان مبادلات از این گمرکات نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته کمتر از یک‌درصد افزایش یافته‌است.

بر اساس این گزارش، بیشترین مبادلات بازرگانی کشور به لحاظ ارزشی طی سه‌ماهه نخست سال‌۱۴۰۲، مربوط به گمرکات استان هرمزگان، به ارزش ۷/ ۷‌میلیارد دلار بوده‌است. گمرکات استان‌های بوشهر و خوزستان نیز به ترتیب با ارزش مبادلات بازرگانی ۲/ ۳ و ۱/ ۳‌میلیارد دلار در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند و استان تهران با ارزش مبادلات گمرکی ۷/ ۲‌میلیارد دلاری در جایگاه چهارم این طبقه‌بندی قرارگرفته‌است.

مجموع این مبادلات از ۴ گمرک اصلی استان تهران شامل فرودگاه امام‌خمینی، امور واردات، غرب تهران و منطقه آزاد شهر فرودگاهی امام‌خمینی، صورت‌گرفته است. شایان ذکر است استان تهران طی سه‌ماهه نخست سال‌۱۴۰۲، سهم ۶/ ۱۲‌درصدی از کل تعداد اظهارنامه‌های ثبت‌شده در گمرکات کشور، سهم ۸/ ۲۳‌درصدی از تعداد فعالان اقتصادی و سهم ۳/ ۱۰‌درصدی از ارزش کل مبادلات بازرگانی کشور را به خود اختصاص داده‌است. این آمار‌ها نشان می‌دهد با اینکه استان تهران جزو استان‌های مرزی نیست، اما سهم قابل‌توجهی از ارزش و وزن تجارت مربوط به گمرک‌های این استان است.

مقایسه سهم استان تهران از تجارت کشور با سهم استان مرزی خوزستان می‌تواند تصویر روشن تری ارائه کند. در سه‌ماهه ابتدای سال‌جاری، سهم استان خوزستان از مبادلات تجاری کشور معادل ۹/ ۱۱‌درصد بوده که نشان‌دهنده آن است که مبادلات تجاری تهران که بخش‌اعظم آن ارتباطی با نفت ندارد، نزدیک به مبادلات مهم‌ترین استان نفتی کشور است. در حوزه واردات گمرک فرودگاه امام‌خمینی، با ارزش واردات ۴/ ۱ میلیارد دلار طی سه‌ماهه نخست سال‌۱۴۰۲ در جایگاه سومین گمرک کشور به لحاظ بیشترین ارزش وارداتی قرار دارد. همچنین در مجموع گمرکات استان تهران طی سه‌ماهه نخست سال‌۱۴۰۲، وارداتی به ارزش ۳/ ۲‌میلیارد دلار صورت‌گرفته است که نسبت به مدت مشابه سال‌قبل با رشد منفی ۸/ ۱۵‌درصدی مواجه بوده‌است و دو گمرک تهران امور واردات و منطقه آزاد شهر فرودگاهی امام‌خمینی به‌ترتیب رشد ۶/ ۹ و ۳/ ۱۴۳۰‌درصدی در ارزش واردات طی سه‌ماهه نخست سال‌۱۴۰۲ را نشان می‌دهد. نکته قابل‌توجه در این آمار آن است که در سه‌ماهه اول سال‌جاری تنها ۱۷۱‌تن کالا به ارزش ۱۱‌میلیون دلار از منطقه آزاد شهر فرودگاهی امام‌خمینی وارد کشور شده که رشد ۱۴۳۰‌درصدی نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته بیانگر آن است که در سال‌۱۴۰۱، کمتر از یک‌میلیون دلار از این گمرک وارد کشور شده‌است. همچنین گمرک «تهران امور واردات» چهارمین گمرک کشور از نظر ارزش واردات است. در سه‌ماهه ابتدای سال‌جاری از این گمرک بیش از ۹۸‌هزار و ۷۷۱‌تن کالا، معادل ۸۶۵‌میلیون دلار وارد کشور شده که از نظر وزنی بیش از مجموع گمرک‌های دیگر استان تهران است.

در مقابل میزان صادرات کالا، از طریق گمرک‌های استان تهران در سه‌ماهه اول سال‌جاری رشد قابل‌توجهی در وزن و ارزش دلاری داشته‌است که نشانه خوبی در حوزه تجارت است. در مدت مذکور مجموعا ۶/ ۲۳۵۸۳۳ تن کالا به ارزش ۳۷۵‌میلیون دلار از گمرک‌های استان تهران صادرشده که عمده آن از طریق گمرک «غرب تهران» بوده‌است.

در بهار ۱۴۰۲ فعالان اقتصادی ۳۰۸‌میلیون دلار کالا از طریق این گمرک صادر کرده‌اند که نشان‌دهنده رتبه هشتم این گمرک در کشور است.

در مجموع نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته میزان وزنی صادرات از گمرکات تهران ۲۴‌درصد افزایش داشته و از نظر ارزشی نیز صادرات از این مبادی، ۲۷/ ۷‌درصد رشد داشته‌است.

همچنین از مبدا «تهران امور واردات» که دومین گمرک مهم در بخش واردات در استان تهران است هیچ صادراتی انجام نمی‌پذیرد. این مساله در مورد گمرک منطقه آزاد شهر فرودگاهی امام‌خمینی نیز صادق است؛ این گمرک که به‌منظور تسهیل صادرات تاسیس‌شده، در بهار امسال کالایی صادر نشده‌است. در مجموع گمرکات استان تهران، طی سه‌ماهه نخست سال‌۱۴۰۲، مبادلات بازرگانی به ارزش ۸/ ۲‌میلیارد دلار صورت‌گرفته است که نسبت به مدت مشابه سال‌قبل رشد ۳/ ۱۰‌درصدی داشته‌است.

بیشترین رشد مبادلات بازرگانی گمرکات استان تهران مربوط به دو گمرک فرودگاه امام‌خمینی و تهران امور واردات به ترتیب با رشد ۵۱/ ۵ و ۲۷/ ۳ درصدی طی سه‌ماهه نخست سال‌۱۴۰۲ نسبت به مدت مشابه سال‌قبل است.

به لحاظ وزنی نیز مجموع صادرات و واردات گمرکات استان تهران با ۸/ ۰‌درصد رشد نسبت به سه‌ماهه نخست سال‌۱۴۰۱، به ۳۵۳‌هزار تن رسیده است. تعداد اظهارنامه‌های مربوط به این حجم از مبادلات بازرگانی استان تهران، طی سه‌ماهه نخست ۱۴۰۲ حدود ۳۱‌هزار و تعداد فعالان اقتصادی این حوزه ۲/ ۶‌هزارنفر بوده‌است.

بر اساس آمار گمرک ایران در سه‌ماهه ابتدای سال‌جاری ۱۶.۹۳۲ اظهارنامه در گمرک فرودگاه امام‌خمینی، ۶۹۴۱ در گمرک «تهران امور واردات»، ۷۰۱۱ در گمرک «غرب تهران» و ۴۲ اظهارنامه از گمرک منطقه آزاد شهر فرودگاهی امام‌خمینی صادر شده‌است. در مجموع صادرات و واردات، عمده فعالان اقتصادی (۳۴۱۰ نفر) مبادلات خود را از گمرک فرودگاه امام‌خمینی انجام می‌دادند. همچنین از نظر وزنی مجموع واردات و صادرات، عمده کالا‌ها از گمرکات «غرب تهران» و تهران امور واردات انجام می‌پذیرد.

در سه‌ماهه اول سال‌جاری از این گمرک‌ها به ترتیب ۲۴۶.۲۰۰ و ۹۸.۷۷۱ تن کالا مبادله شده‌است. از نظر ارزشی گمرک «تهران امور واردات»، گرچه از نظر مبادلات وزنی، رقمی کمتر از نیمی از گمرک «غرب تهران» را ثبت کرده، اما از نظر ارزش دلاری بیش از دو‌برابر کالا مبادله شده است. در سه‌ماهه نخست سال‌۱۴۰۲، از گمرک «تهران امور واردات» و «غرب تهران» به ترتیب ۸۶۵ و ۳۸۸‌میلیون دلار کالا مبادله شده‌است.

به‌عنوان جمع‌بندی می‌توان گفت؛ گرچه در بهار امسال واردات از گمرک‌های تهران با افت ارزش بیش از ۱۵‌درصدی نسبت به مدت مشابه سال‌قبل مواجه بوده، اما تراز تجاری منفی ۹۷/ ۱‌میلیارد دلاری گمرکات تهران نشان می‌دهد که ترانسفر هوایی برای صادرات همچنان برای صادرکنندگان ایرانی صرفه اقتصادی ندارد و چندان مورد‌استفاده نیست. همچنین کاهش قابل‌توجه در واردات از این گمرک‌ها می‌تواند ناشی از کمبود تقاضا در نتیجه کاهش قدرت خرید شهروندان تهرانی باشد.

منبع: دنیای اقتصاد