طالع صنعت فولاد

‌می‌متالز - عوامل اثرگذار بر سودآوری شرکت‌های فولادی را می‌توان در دو گروه عوامل داخلی و خارجی دسته‌بندی کرد. عوامل داخلی شامل مواردی همچون وضع عوارض صادراتی، تغییرات نرخ سوخت، قطعی حامل‌های انرژی، عرضه یا عدم‌عرضه در بورس‌کالا، تغییر نرخ ارز پایه فروش محصولات و عوامل خارجی شامل تغییرات نرخ جهانی مقاطع فولادی، تقویت اقتصاد جهانی یا رکود حاکم بر آن و همچنین تغییرات ژئوپلیتیک و منطقه‌ای اثر‌گذار بر بازار فولاد است.

به گزارش می‌متالز، در حال حاضر، عوامل داخلی به‌طور عمده نقش تهدیدکننده بر بازار را ایفا می‌کنند؛ در حالی که تغییرات جهانی و منطقه‌ای بسته به جهت آن می‌تواند آثار مثبت یا منفی بر صنعت فولاد در ایران داشته باشد. در میان تمامی عوامل نام‌برده، خروج عرضه محصولات از بورس‌کالا را می‌توان مهم‌ترین عامل در شرایط کنونی دانست. همچنین هجمه‌های واردشده بر عرضه سیمان و فولاد در بورس‌کالا به بهانه گرانی قیمت مسکن، این صنعت را با ریسک قیمت‌گذاری دستوری مواجه کرده و این امر موجب شده است تا رمق بازار گرفته شود و همچنان سایه قیمت‌گذاری دستوری بر سر صنایع بااهمیت بازار باقی بماند. از این‌رو بررسی سهم هزینه‌های ساخت مسکن می‌تواند قابل تامل باشد. در نمودار به سهم هزینه‌های ساخت در هر دو نوع اسکلت بتنی و فلزی اشاره شده است.

هزینه مرتبط با آهن، فولاد و سیمان کمتر از ۱۵‌درصد از کل هزینه‌های ساخت مسکن را در بر می‌گیرد. روند افزایش قیمت هر متر مسکن در شهر تهران طی دوسال اخیر رشد بیش از ۶۰‌درصدی داشته است. این درحالی است که نهاده‌های تولید شاهد چنین رشد قیمتی نبوده اند. در نتیجه لزوما افزایش قیمت مسکن متاثر از افزایش نرخ نهاده‌ها نبوده است؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که دلیل اصلی افزایش قیمت مسکن در سال‌های اخیر افزایش سطح عمومی قیمت‌ها و همچنین انتظارات تورمی ناشی از تغییر مستمر در نرخ ارز بوده است؛ بنابراین با خارج کردن محصولات سیمانی و فولادی از بورس‌کالا، بخش عمده‌ای از اختلاف قیمت بازار و قیمت دستوری تعیین‌شده برای این محصولات به رانتی برای بخش خصوصی فعال در حوزه ساخت مسکن تبدیل خواهد شد و تغییری در قیمت نهایی مسکن رخ نخواهد داد.

قیمت دلاری میلگرد در ایران اختلاف معناداری با سایر کشور‌ها طی سال‌های گذشته داشته است. این محصول نیز برخلاف تصور، بسیار ارزان‌تر در ایران به فروش می‌رسد و دلیل تقاضای مازاد بر عرضه در بورس‌کالا وجود حاشیه سود دلاری چشمگیر این محصول نسبت به کشور‌های همسایه است که پتاسیل صادرات غیر‌رسمی این محصول (ایجاد فرصت قاچاق) را فراهم آورده است.

اخلال در دسترسی به حامل‌های انرژی

واحد احیای مستقیم که تولیدکننده آهن اسفنجی است، گاز مصرف می‌کند و واحد فولاد که آهن اسفنجی را به فولاد تبدیل می‌کند، مصرف‌کننده برق است. در تابستان که با قطعی برق مواجه هستیم، اما گاز در اختیار واحد‌های تولیدکننده قرار دارد، آهن اسفنجی تولید می‌شود؛ اما با توجه به قطعی برق واحد فولادسازی آهن اسفنجی را به فولاد تبدیل نمی‌کنند. در زمستان با آغاز قطعی گاز تولید آهن اسفنجی متوقف شده و واحد‌های فولادسازی در تامین آهن اسفنجی دچار مشکل می‌شوند. از و در طول سال نمی‌توانیم فرآیند پیوسته تولید را داشته باشیم.

رشد جهانی اقتصاد در سال‌های آتی

در آخرین گزارش چشم‌انداز اقتصادی، سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، پیش‌بینی اقتصاد جهانی سال ۲۰۲۴ را کاهشی بازبینی کرد و انتظار دارد رشد اقتصادی سال آینده تا ۲.۷‌درصد کاهش یابد که ۰.۲‌واحد درصد کمتر از برآورد ماه ژوئن خود، در این سال است. همچنین در حال حاضر اقتصاد جهان در شرایط دشواری قرار دارد و ما با چالش‌های دوگانه تورم و رشد پایین مواجه هستیم. تحولاتی که در چند هفته اخیر در شاخص دلار و نرخ بازده اوراق ۱۰ ساله خزانه در آمریکا رخ داده، سبب نگرانی سرمایه‌گذاران، بانک‌ها و استقراض‌کنندگان و عملکرد منفی بورس شده است.

بانک‌مرکزی آمریکا اعلام کرده است که در یکی از دو نشست بعدی خود تا پایان سال نرخ‌های بهره را بالا خواهد برد و نرخ‌ها را برای مدتی طولانی‌تر بالا نگه خواهد داشت. با این اقدامات، پیش‌بینی می‌شود اقتصاد آمریکا در ماه‌های آینده دچار رکود شود و از سوی دیگر رشد شاخص دلار به بازار‌ها و اقتصاد‌های دیگر لطمه وارد کند؛ چراکه تحولات در سیاست‌های پولی بانک‌مرکزی آمریکا بر تمام جهان تاثیر دارد. هراس از بروز رکود یا بحران در بازار‌ها سبب کاهش ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران شده است. همچنین وضعیت کنونی جهان عادی نیست و شاهد تنش‌های ژئوپلیتیک، ضعف اقتصاد چین، افزایش قیمت نفت و... هستیم؛ این یعنی تصمیم‌گیری برای بانک‌های مرکزی و سرمایه‌گذاران دشوار است.

کسب سهم بازار از واردات فولاد میانی ترکیه

از جمله فرصت‌های پیش‌روی صنعت فولاد در ایران می‌توان به امکان بازاریابی محصولات خود در ترکیه اشاره کرد. واردکنندگان شمش فولادی و اسلب ترکیه به دنبال این هستند که سهم روسیه از واردات فولاد میانی خود را کاهش دهند؛ این امر می‌تواند فرصتی برای فولادسازان ایرانی باشد تا بازاریابی خود در بازار ترکیه را افزایش دهند. از ماه جاری میلادی (اکتبر)، اتحادیه اروپا واردات محصولات فولادی را که در آن‌ها از فولاد میانیِ تولیدشده در روسیه استفاده شده باشد ممنوع خواهد کرد و به‌واسطه حجم گسترده صادرات ترکیه به اروپا، این امر قطعا باعث کاهش سهم بازار روس‌ها در بازار ترکیه خواهد شد.

همچنین واردات شمش فولادی و اسلب به جای تولید مستقیم فولاد از قراضه، برای تولیدکنندگان فولاد ترکیه به دلیل هزینه‌های بالای تولید، صرفه اقتصادی قابل‌توجهی دارد و این امر دلیل رشد واردات فولاد میانی بوده است. شرکت‌های فولادی ایران می‌توانند برای افزایش صادرات به بازار ترکیه برنامه ریزی کنند. البته ذکر این نکته ضروری است که با توجه به کنترل شدید نرخ ارز و اجبار صادرکنندگان به فروش در بازار متشکل ارزی و همچنین وضع عوارض صادراتی تمایل شرکت‌ها به صادرات کاهش یافته است. فاکتور‌های تهدیدکننده صنعت فولاد در حال حاضر بسیار قدرتمندتر از المان‌های مثبت هستند که تا زمان برطرف شدن آن‌ها باید با احتیاط به سمت سرمایه‌گذاری در این صنعت گام برداشت؛ اما در صورت عدم‌موفقیت دلالان در خروج محصولات از بورس‌کالا و رشد قیمت‌های جهانی و نرخ ارز ورق برمی‌گردد.